Αρκετές φορές έχουμε την τάση σαν άνθρωποι να κάνουμε πίσω, να πνιγούμε λιγάκι τα συναισθήματά μας και να μη βάζουμε πουθενά όρια. Το «όχι» μοιάζει να είναι μια πολύ δύσκολη λέξη να ξεστομίσουμε, γιατί δε θέλουμε να πληγώσουμε τους άλλους. Όμως, την ίδια στιγμή, πόσο εύκολα λέμε το «όχι» στον εαυτό μας;
Ιδιαίτερα τα πιο σημαντικά μας πρόσωπα τα βάζουμε συχνά πιο πάνω κι από τον εαυτό μας τον ίδιο. Πιεζόμαστε ενδεχομένως κάποιες φορές για να μην τους δυσαρεστήσουμε με κίνδυνο όμως να δημιουργήσουμε κάποια θέματα σε εμάς τους ίδιους. Μετά από μια συνεχόμενη πίεση συναισθημάτων αρχίζουν να υπάρχουν κάποια μοτίβα, η εσωτερική δυσφορία, ή η αδιαφορία για θέματα που φυσιολογικά θα μας κέντριζαν είναι σίγουρα μερικά. Δεν είναι εύκολο για όλους να αντιλαμβάνονται πότε μπορεί κάτι να σε ενοχλεί ή να πιέζεσαι από μια κατάσταση, μα ακριβώς αυτός είναι ο λόγος που σήμερα μιλάμε περί οριοθέτησης. Είναι σημαντικό να καταλάβουν οι άλλοι πού είναι τα όριά μας και να μην τα ξεπερνούν, μα κυρίως να μην μπαίνουμε στη διαδικασία να τα ξεπεράσουμε εμείς.
Η ενσυναίσθηση μάς κάνει να σκεφτόμαστε και να μπαίνουμε στη θέση του άλλου και αυτό είναι πράγματι κάτι υπέροχο. Με κάποιο μέτρο όμως. Γιατί οτιδήποτε στη ζωή μας λειτουργεί χωρίς κάποια ισορροπία, απλώς θα κατεδαφιστεί· απλή φυσική είναι. Και ακριβώς αυτό ισχύει και για την ψυχική μας υγεία. Αν δεν μπορούμε να πούμε «όχι, σήμερα δε θα ήθελα να βγω για ποτό», ή «αυτό το Σαββατοκύριακο δεν μπορώ να σε αναπληρώσω» ή «αυτή η συμπεριφορά σου με ενοχλεί λίγο» τότε σίγουρα κατεδαφίζουμε με μικρά χτυπήματα στη βάση, λίγη-λίγη την ισορροπία μας. Το να θέτεις τα όριά σου δεν είναι αγένεια αλλά αυτοσεβασμός, ακόμη κι αν οι άλλοι αδυνατούν να το καταλάβουν ή δεν τους βολεύει να το παραδεχτούν. Αυτοί που νοιάζονται πραγματικά όμως, ακόμη κι αν δεν κατανοήσουν ακριβώς, θα δεχτούν τον λόγο σου.
Ακόμη και στις προσωπικές μας σχέσεις, ο σύντροφός μας, παρά το γεγονός ότι είναι συνέχεια δίπλα μας, μπορεί πολλές φορές να μην αντιληφθεί την ένταση ή τη δυσφορία που μας προκαλεί κάποια από τις κινήσεις του. Χωρίς την επικοινωνία δε γίνεται να λυθεί οτιδήποτε. Το κλειδί είναι η συζήτηση, η έκφραση των συναισθημάτων μας και η αποβολή του φόβου μην τυχόν και πληγώσουμε, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει λόγος να πληγωθεί κάποιος όταν εκφράζεις κάτι που βρίσκεται μέσα σου. Με αυτόν τον τρόπο τα πράγματα λύνονται, δεν περιπλέκονται και από τις δυο μεριές. Όταν βάζουμε τα όριά μας ξεκινάμε να αισθανόμαστε καλύτερα και οι σχέσεις μας γίνονται πιο υγιείς.
Είτε είναι κάποιο συγγενικό πρόσωπο, είτε ο σύντροφος, είτε ο συνάδελφος από τη δουλειά, κανείς δεν μπορεί να μπει πάνω από την ψυχική μας υγεία. Η οριοθέτηση πολλές φορές είναι μονόδρομος και το ένστικτό μας είναι εκεί να μας θυμίζει πότε την αφήνουμε έστω κι ελάχιστα να ξεθωριάσει. Αν δεν ακούσουμε αυτήν την εσωτερική φωνή, θα μεγαλώνουν τα προβλήματα μέσα μας και η πίεση που ενδεχομένως νιώθουμε θα κάνει και τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα να μοιάζουν σαν να ζύγισαν ίσα με εκατό κιλά, ενώ εμείς με το ζόρι σηκώνουμε είκοσι. Και να θυμάσαι, το να σηκώσεις εικοσιένα ίσως και να είναι εφικτό. Ίσως να το χαρείς κιόλας καθώς πιέζεις τον εαυτό σου να ξεπεράσει το όριά του για να πάει ένα μόνο βήμα παραπέρα. Μα αν πας για τη μεγάλη μπάρα, η απογοήτευση είναι βέβαιη. Η οριοθέτηση είναι το πιο ωραίο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας και ταυτόχρονα στις σχέσεις μας με τους άλλους. Και η ισορροπία θα είναι πια στο τσεπάκι μας.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη