Υπάρχουν τρόποι να ξεκολλήσεις από το παρελθόν

Συχνά εμείς οι άνθρωποι έχουμε αυτό που λένε «παρελθοντολαγνεία». Πιο απλά, είμαστε προσκολλημένοι στο παρελθόν. Έχουμε σχεδόν μεγαλώσει με τέτοιες πεποιθήσεις και αυτό μας προκαλεί, μεγαλώνοντας, μια νοσταλγία, μια αβεβαιότητα και την αίσθηση του ανολοκλήρωτου. Στην πραγματικότητα βέβαια το παρελθόν δεν έχει τίποτα καλύτερο από το παρόν, απλούστατα δεν εστιάζουμε στις δυνατότητες του παρόντος επειδή είμαστε φοβερά απασχολημένοι να το συγκρίνουμε με όλα εκείνα που πέρασαν. Κάθε εποχή όμως είναι αφιερωμένη κάπου άλλου. Για να μπορέσουμε να το καταλάβουμε αυτό θα πρέπει να ξεπεράσουμε τις αντιλήψεις που μας κρατάνε εκεί και να πάμε μπροστά, έτσι θα νιώσουμε την εξιλέωση. Υπάρχουν κάποιοι τρόποι και κάποιες συνειδητοποιήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην αποδοχή ότι το παρελθόν ανήκει εκεί και πρέπει να το προσπεράσουμε.

Πρώτη και βασικότερη είναι η παραδοχή πως οι συνθήκες είναι πολλές φορές πιο αμετακίνητες κι από ακίνητο στη μέση της πόλης. Κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει το αίσθημα του «αν έκανα κάτι διαφορετικά, θα ήταν αλλιώς σήμερα τα πράγματα», αλλά αφού το βρίσκουμε λογικό να μιλάμε με «αν» να πούμε επίσης πως αν ο ουρανός ήταν ροζ μπορεί και να έβρεχε καραμέλες. Δε θα το μάθουμε όμως ποτέ, γιατί είναι γαλάζιος κι όταν βρέχει ρίχνει απλό νεράκι. Είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτούμε ότι δεν μπορούμε να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να αλλάξουμε τα πράγματα, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για να βρούμε ηρεμία. Οι άσκοπες ενοχές και μετάνοιες δε βοηθούν σε τίποτα, ίσα-ίσα δυσκολεύουν την καθημερινότητά μας. Η περίπτωση του μετατραυματικού στρες είναι επίσης μια συνθήκη η οποία μας αποτρέπει από την παραδοχή, ωστόσο είναι και κάτι που δε θα έπρεπε να καλούμαστε ποτέ να βιώσουμε και να ξεπεράσουμε μόνοι.

Μια άλλη συνειδητοποίηση που μπορεί να έρθει να ταράξει τα νερά μας αλλά ταυτόχρονα να μας βγάλει από τη χρονοκάψουλα στην οποία κολλήσαμε, είναι αυτή που λέει πως δεν είμαστε αθάνατοι. Ορισμένες φορές το ξεχνάμε και ζούμε σαν να είναι ο χρόνος απεριόριστος, αλλά πρόκειται περί ουτοπίας.  Ένα κολπάκι ικανό να γκρεμίσει αυτήν την πλάνη είναι να προσπαθήσουμε να κάνουμε αλλαγή της κλίμακας του χρόνου. Αντί να σκεφτείς πως έχεις μπροστά σου εκατό χρόνια, σκέψου πως έχεις εκατό λεπτά. Αναρωτήσου λοιπόν αν είναι σοφό από αυτά τα εκατό, να σπαταλήσεις τα τριάντα, τα είκοσι, ή ακόμη και τα πέντε σε φιλοσοφικά «και αν». Ίσως έτσι να αρχίσουμε να ζούμε το παρόν, όπως θα έπρεπε.

Σε λίγο πιο πρακτικό επίπεδο, μια κίνηση ματ για την καταπολέμηση της τάσης μας να αναμοχλεύουμε παλιές καταστάσεις, είναι ο διαλογισμός. Μια μορφή πνευματικής συγκέντρωσης και βαθιάς χαλάρωσης. Στην ουσία ο διαλογισμός μας μαθαίνει σταδιακά πώς να ζούμε στο «εδώ και τώρα» και να μην επηρεαζόμαστε από εξωτερικά ερεθίσματα. Και τα οφέλη του είναι πολύ περισσότερα. Έχει βοηθήσει κόσμο με το στρες και είναι ευρέως διαδεδομένο εργαλείο στις μέρες μας. 

Κάτι άλλο που θα βοηθήσει; Το να μη φοβάσαι. Και ναι, το να πεις σε κάποιον αυτήν τη φράση τη στιγμή που είναι φοβισμένος έχει πάνω κάτω τα ίδια αποτελέσματα με το «ηρέμησε» σε στιγμή που ο άλλος τρέμει από νεύρα. Είναι ζωτικής σημασίας λοιπόν το να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τις φοβίες μας, οι οποίες ξέρουν πολύ καλά το πώς να μας ρουφούν την ενέργεια και παίζουν παιχνίδια με το μυαλό μας, από πριν βρεθούμε σε μια τέτοια κατάσταση. Μια άσκηση που θα μπορούσε να βοηθήσει είναι να αποστηθίσουμε μερικές ερωτήσεις που έχουν την ικανότητα να μας επαναφέρουν στην πραγματικότητα και να τις έχουμε εύκαιρες σε περίπτωση ανάγκης. «Πού βρίσκομαι;», «τι βλέπω γύρω μου;», «τι μυρωδιές υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στο χώρο;», «τι ακούω;» παρατηρώντας όλες τις λεπτομέρειες γύρω μας, το περιβάλλον, τα αντικείμενα, το μυαλό μας επανέρχεται στην πραγματικότητα και σταματάει για λίγο να ταξιδεύει. 

Και τέλος έρχεται η συγχώρεση. Συγχώρησε τη μαμά σου που σε καταπίεσε ως παιδί, τον συμμαθητή σου που σε είχε κοροϊδέψει εκείνη την ημέρα στο σχολείο, τον συνάδελφό σου στη δουλεία που διέδωσε εκείνη τη φήμη για εσένα, τον κόσμο γιατί είναι άδικος και πάνω από όλα συγχώρησε τον εαυτό σου. Η συγχώρεση φέρνει μια λύτρωση όπως καμία άλλη. Παίρνει ψαλίδι και κόβει όσα σχοινάκια μας κρατάνε δεμένους στα παλιά. Γιατί μόλις συγχωρήσουμε, αμέσως κάνουμε χώρο μέσα μας για πράγματα, χώρο που ήταν τόσο καιρό κατειλημμένος. 

Όποιους τρόπους και να διαλέξει κάποιος, το θέμα είναι να φέρνουν το αποτέλεσμα που επιθυμεί. Ο άνθρωπος έχει μάθει να μην εκτιμά το τώρα και γι’ αυτό τα συχνότερα «μετάνιωσα» έχουν να κάνουν με πράγματα που τελικά δεν κάναμε. Γι’ αυτό ας μη σπαταλάμε τις σκέψεις μας στο παρελθόν ή το μέλλον, ας ζήσουμε το σήμερα με τις χαρές, τις λύπες και ό,τι άλλο μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί.