Εσύ τι έχεις δώσει και τι έχεις πάρει σε αντάλλαγμα; Χρειάζεται πάντα αυτό το αντάλλαγμα; Είναι ο μόνος λόγος να δώσεις κάτι; Στις συναναστροφές σου με τον κόσμο να παρατηρείς. Να παρατηρείς το χαμόγελο ή το πεσμένο τους βλέμμα. Να παρατηρείς πώς περπατάνε, πώς μιλούν. Φαίνονται ευτυχισμένοι; Πονάνε; Είναι ήρεμοι; Κάποιοι φαίνονται μοναχικοί κι από αυτούς συνήθως έχεις πολλά να πάρεις.
Άνθρωποι που από επιλογή δική τους μένουν μόνοι. Πού ξέρεις; Μπορεί να προτιμάνε τη μοναξιά τους, τη συντροφικότητα του γάτου ή του σκύλου τους πάρα τον κύκλο που τους δόθηκε και ονομάζεται οικογένεια ή τον κύκλο που γνώρισαν κι αποκάλεσαν φίλους. Σ’ αυτούς συνήθως θα δεις ένα πρόσωπο ίσιο, στην αρχή ίσως ανέκφραστο αλλά αν τους προσεγγίσεις, ένα ζεστό χαμόγελο θα σχηματιστεί στα χείλη τους. Η ενέργειά τους θα σε αγγίξει. Θα το νιώσεις.
Αν τους καταφέρεις να σου ανοιχτούν θα σου πουν ιστορίες όμορφες κι άγριες συνάμα. Θα σου μιλήσουν για τη μοναδικότητά τους και εμμέσως θα σου πουν πώς έφτασαν εδώ, τα δεινά και τις αγάπες τους που ναυάγησαν, για τα παιδιά τους, αν έχουν, που τους κρατούν σε απόσταση. Κάποιες φορές δικαίως. Θα τους σκέφτεσαι και θα αναρωτιέσαι πώς τους τα έφερε έτσι η ζωή.
Μην προσπαθήσεις, αν το θελήσεις, να γίνεις φίλος τους γιατί οι πληγές τους δε γιατρεύτηκαν και μάλλον δε θα γιατρευτούν αφού άνοιξαν και ξανάνοιξαν αμέτρητες φορές. Δες πώς μιλάνε και πώς συμπεριφέρονται αυτοί οι μοναχικοί άνθρωποι. Μην ξαφνιαστείς από το πόσα μπορείς να μάθεις από τις τόσες ιστορίες τους. Άκου και μην ξεχνάς.
Τρανό και πρώτο παράδειγμα στη ζωή μου ο «πότης» της γειτονιάς. Οι γονείς όλης της γειτονιάς τον ήξεραν για την ψυχή και την καλοσύνη του. Εμείς τα παιδιά δεν ξέραμε ότι ήταν αλκοολικός, ούτε καν τη λέξη αυτή ξέραμε. Το σπίτι του ήταν πάντα ορθάνοιχτο, παράθυρα και πόρτες και καθόταν έξω στην αυλή του το κατακαλόκαιρο με το ποτό και το ράδιό του. Περνούσαμε όλοι τακτικά να τον χαιρετήσουμε και ν’ ακούσουμε τις ιστορίες του. Στο κάτσε του, κατέβαζε μια μπουκάλα ούζο. Ακόμα και τώρα που γράφω, μυρίζω βαθιά στα ρουθούνια μου τη μυρωδιά του ούζου και βλέπω στο τραπεζάκι έξω στην αυλή το αποτύπωμα του ποτηριού του να σχηματίζεται από τον πάγο που λιώνει. Όπως και νιώθω τη ζεστασιά, την ανάγκη που είχε να δώσει, να τα πει, την ανάγκη φίλων στη ζωή του.
Από τους πετυχημένους μπορείς επίσης να πάρεις πολλά, αν το επιλέξεις. Μπορείς να δεις τι σου αρέσει, τι σε εκφράζει και να το δουλέψεις, να το κάνεις στα δικά σου μέτρα. Αν δε βγει, μη ζηλέψεις. Να θαυμάσεις μόνο τα χαρίσματα και τους χαρακτήρες. Εσύ θα είσαι σίγουρα καλύτερος σε κάτι άλλο.
Να παίρνεις από όσους εμπνέουν, για να μάθεις να αγαπάς, να παίρνεις από τη γιαγιά, τη μαμά, τους φίλους, τους έρωτες, τις αγκαλιές και τα φιλιά και να τα απολαμβάνεις λες και δε θα υπάρχει αύριο. Να παίρνεις από αυτούς που σε θυμώνουν για να μάθεις πού πρέπει να δουλέψεις τον εαυτό σου ώστε να μη σε επηρεάζουν, από τους κακούς για να ξέρεις τι δε θέλεις να έχεις και τι δε θέλεις να δίνεις, να παίρνεις από τους τρελούς μπας κι αποφασίσεις να δεχτείς τη δική σου μοναδικότητα, να παίρνεις από τους διάσημους φιλάνθρωπους όχι μόνο θαυμασμό για τη χλιδή της ζωής τους αλλά και τη θέλησή τους να πετύχουν, πριν όντως το καταφέρουν. Να αγαπάς ανιδιοτελώς, χωρίς πάντα να περιμένεις κάτι γι’ αντάλλαγμα.
Να παίρνεις ό, τι θεωρείς εσύ ωφέλιμο, καλό για εσένα και τη δική σου ανάπτυξη και να αφήνεις ό, τι σε χαλά. Να το μάθεις αυτό μέχρι να γίνεται αυτόματα. Μην ξεχάσεις ποτέ ότι εσύ επιλέγεις τι θα πάρεις μαζί σου και τι θα αφήσεις. Επίσης, να δίνεις. Να δίνεις γιατί στα μάτια κάποιου γίνεσαι παράδειγμα κι έτσι μαθαίνει κι εκείνος να δίνει. Και πού ξέρεις; Ίσως, τα παιδιά των παιδιών μας μάθουν να δίνουν και να παίρνουν καλύτερα από εμάς!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου