Στο κυνήγι της σοβαροφάνειας χάνουμε όσα πραγματικά νιώθουμε

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι όλοι μας περνάμε φάσεις κατά τις οποίες ο παράγοντας του στρες παίρνει τα ηνία και κάνει αυθαίρετα κουμάντο στην καθημερινότητά μας. Είτε λόγω συγκεκριμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε, είτε λόγω μιας γενικότερης κατάστασης που επικρατεί και μας κάνει να νιώθουμε πως αγγίζουμε τα όριά μας. Είναι γεγονός πως όταν περνάμε τέτοιες φάσεις επηρεάζονται όλες οι πτυχές της κοινωνικής μας πραγματικότητας και έρχονται στην επιφάνεια προβληματισμοί που σε λίγο διαφορετικές συνθήκες ίσως να μην μπαίναμε στη διαδικασία να ακουμπήσουμε και να αναλύσουμε. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η επαφή που έχουμε με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας. Έρευνες δείχνουν πως όταν οι άνθρωποι πιέζονται παραπάνω από τα συνηθισμένα όρια των δυνάμεών τους έχουν την τάση να απομονώνονται, νιώθουν σχεδόν υποχρεωμένοι να αλληλεπιδρούν επιδερμικά και πολλές φορές δεν αισθάνονται καν την ανάγκη διάδρασης με άλλους.

Όλοι περνάμε λοιπόν φάσεις ενός γενικότερου συναισθηματικού lockdown στο οποίο θέση έχουν μόνο τα συναισθήματα που φαίνεται να έχουν άμεση σχέση με τις περιστάσεις και που περιμένουν οι άλλοι, ή εικάζουν έστω, ότι θα έπρεπε να είναι τα κυρίαρχα. Όταν έρχονται στο δρόμο μας δυσκολίες λοιπόν αυτά που όλοι αναμένουν να κάνουν εμφάνιση είναι τα αρνητικά, όπως αυτά της αβεβαιότητας, της στεναχώριας, του θυμού, της αγανάκτησης και του άγχους. Αντίθετα, φαίνεται ότι αν είμαστε χαρούμενοι, ερωτευμένοι, ή αισιόδοξοι, μοιάζουμε να είμαστε εκτός τόπου και χρόνου. Θα έλεγε κανείς λοιπόν ότι είναι φορές που οι περιστάσεις επιτάσσουν να είμαστε σοβαροφανείς. Ναι, καλά διάβασες. Σοβαροφανείς, όχι σοβαροί. Δεν είναι τυχαία η επιλογή των λέξεων. Απεικονίζει μια δυσάρεστη αλήθεια και δεν είναι άλλη πέρα από το ότι προσπαθούμε να το παίξουμε και να φανούμε ως «άτομα που αντιλαμβάνονται τις καταστάσεις γύρω τους» ενώ οι προσωπικές ανάγκες μας ή τα πραγματικά μας συναισθήματα είναι άλλα.

Φαντάζομαι θα σου έχει συμβεί κι εσένα να ακούσεις φράσεις όπως «μην κλαις, είναι υπερβολικό», «ερωτεύτηκες, για αυτό δεν μπορείς να καταλάβεις τι πρέπει να κάνεις» ή ακόμα και «μη γελάς, ο κόσμος περνάει δύσκολα, να το σεβαστείς». Και καταλήγουμε έτσι να καίμε την έκφραση των συναισθημάτων μας στο βωμό της σοβαροφάνειας. Χάνουμε τον πραγματικό μας εαυτό σε μια προσπάθεια να χωρέσουμε σ’ ένα κουτάκι που υπαγορεύει πόσο κλάμα, πόσο γέλιο και πόση αγάπη είναι επιτρεπτή έτσι ώστε να θεωρηθούμε σοβαρά άτομα. Γιατί τα σοβαρά άτομα αποφεύγουν τις υπερβολές και ξέρουν να είναι μετρημένα στις κινήσεις, στα λεγόμενα και στα θέλω τους. Γιατί έντονα νιώθουν τα μικρά παιδιά και άρα φαίνεται παιδιάστικη η έντονη έκφραση από έναν ενήλικα. Από έναν άνθρωπο μετρημένο. Από έναν άνθρωπο σοβαρό. Και κάπως έτσι ξεχνάμε ότι αυτό που μας κάνει μοναδικούς και μπορεί να μας πάει μπροστά είναι η απελευθέρωση, του εαυτού μας και των συναισθημάτων μας. Η αλληλεπίδραση με γνήσιες αντιδράσεις και αφιλτράριστες, μέσα από τις οποίες θα μάθουμε τον συνάνθρωπό μας, τα όρια μας αλλά και τα δικά του.

Όταν κλειδώνουμε τα συναισθήματά μας για να μη μας πουν «όχι σοβαρούς» πίσω από τα πρέπει της κοινωνίας, είναι σαν να κλειδώνουμε πτυχές του εαυτού μας και να μας βάζουμε οικειοθελώς σε μια συναισθηματική καραντίνα που πολύ πιθανό, όταν έρθει η στιγμή και θελήσουμε ένα μικρό διάλλειμα, να μην μπορούμε να νιώσουμε ούτε με την αποστολή κάποιου μηνύματος. Ποιος ξέρει γιατί είναι τόσο σημαντικό σήμερα να θεωρείσαι σοβαρός. Λέμε για κάποιους ότι είναι σοβαροί επιστήμονες, ακαδημαϊκοί, τραγουδιστές, υπάλληλοι, όταν δεν τους έχουμε δει ποτέ να πέφτουν θύματα του θυμοειδούς της ψυχής τους αλλά πάντα αναδεικνύουν το λογιστικό τους, όπως θα έλεγε και ο Πλάτωνας.

Και τι έγινε δηλαδή αν αφεθούμε επιτέλους; Γιατί να μην υπακούσουμε τα ένστικτά μας; Το θυμοειδές, εκτός από την άμεση σύνδεση με τον συναισθηματικό μας κόσμο και τη δύναμη της ενσυναίσθησης που μας δίνει, μας εφοδιάζει και με το θάρρος που χρειαζόμαστε για να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες που βρίσκουμε μπροστά μας. Είναι γεγονός ότι η περίπτωση που το άτομο που αφουγκράζεται τον εαυτό του και επικοινωνεί ακριβώς αυτό που νιώθει, είναι η επιτομή της ανδρείας συμπεριφοράς. Θέλει μεγάλο θάρρος να σκάψεις βαθιά και να μπορέσεις να επικοινωνήσεις αυτό το κάτι βαθύτερο που χρειάζεται και να χτίζεις υγιείς σχέσεις.

Ακόμα κι αν σε χαρακτηρίσουν υπερβολικό, needy, ή έρμαιο των συναισθημάτων σου, να θυμάσαι ότι ζει καλύτερα αυτός που ζει αληθινά, αγαπάει και αγαπιέται αυτός που δε φοβάται να εκτεθεί και τέλος, εκτιμάται αυτός που δείχνει πάντα τα αληθινά του χρώματα!