Βούρκωσες με το πρώτο κλάμα, συγκινήθηκες στην πρώτη αγκαλιά, καμάρωσες στα πρώτα βήματα, ηχογράφησες τις πρώτες λέξεις και κάπως έτσι πέρασε ο πρώτος χρόνος ζωής. Σαν σειρά από Polaroid που έρχονται να προστεθούν για να φτιάξουν το έργο της ζωής του, της ζωής σου, της κοινής αλλά και ξεχωριστής σας ζωής, η ιστορία συνεχίζεται. Αγωνία την πρώτη μέρα στο σχολείο, συγκίνηση στην πρώτη διάκριση, αϋπνίες στις εξετάσεις -σε όλες, όχι μόνο την πρώτη φορά- χαρά στο πρώτο φιλί, ευτυχία σε όλες τις στιγμές που σας έφεραν πιο κοντά, δύναμη από εκείνες που σας απομάκρυναν πριν σας ξαναενώσουν. Τα συγγνώμη, τα «εσύ φταις» και τα χρόνια που συνεχίζουν να περνούν.
Το μωρό δεν είναι πια μωρό αλλά παιδί, δες, άρχισε κιόλας να έχει μυστικά. Από αυτά που έρχεται και σου λέει ψιθυριστά και με ένα κοκκίνισμα στα μάγουλα. Κάπου μέσα σε αυτά αναγνωρίζεις εκείνα τα «τσακώθηκα» και «με εκνευρίζει τόσο αυτό που κάνει». Τα ξέρεις, είναι μικρά προειδοποιητικά σήματα πριν το «μου αρέσει». Εκείνο όμως δεν τα αναγνωρίζει ακόμα και συ σιωπάς. Να δώσεις χώρο στην προσωπικότητά του να τα βιώσει με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο. Να δώσεις χρόνο στις συνθήκες να ωριμάσουν και να φέρουν λέξεις και συναισθήματα με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. Και ο καιρός πάλι περνά, μα πλέον τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα.
Το «μου αρέσει» φλερτάρει με το «ερωτεύομαι» και τα συμπτώματα ξεκάθαρα! Κι ένταση κι ανορεξία και πολύωρες συζητήσεις με τους κολλητούς και μια προσκόλληση στο κινητό περιμένοντας απάντηση, μήνυμα, ανταπόκριση. Έλα όμως που δεν έρχεται! Αντί γι’ αυτό έρχεται η συνειδητοποίηση. Το παιδί μου έχει ερωτική απογοήτευση! Και τώρα; Πολλά καμπανάκια χτυπούν ταυτόχρονα στο μυαλό του γονιού και κινδυνεύουν να βγάλουν το επιχειρησιακό κέντρο του εγκεφάλου εκτός λειτουργίας. Να μην πληγωθεί το παιδί μου, να μη στενοχωρηθεί, να μην κλειστεί στον εαυτό του, να φάει, μην αρρωστήσει, να πω το σωστό, ποιο είναι το σωστό; Ατελείωτα ερωτήματα γεννιούνται στο μυαλό και όλα ζητούν να απαντηθούν αυτόματα και ταυτόχρονα.
Καταρχάς ψυχραιμία. Και μετά, ας δούμε αν και πώς μπορεί ένας γονιός να βοηθήσει. Να δούμε αν υπάρχει και ποια είναι η θέση του στην πρώτη ερωτική απογοήτευση του παιδιού του. Θέμα περίπλοκο με πολλές πιθανές απαντήσεις αναμφίβολα. Αυτό που, ωστόσο, μπορεί να ειπωθεί με σχετική ασφάλεια είναι ότι το τι θα κάνει ο γονιός εξαρτάται από τη σχέση που έχει με το παιδί του. Συγχρόνως, καθοριστικό ρόλο παίζει η επιθυμία του ίδιου του παιδιού ως προς το τι θέλει από το γονιό. Τέλος, σημαντική είναι η διατήρηση μιας ισορροπίας ώστε όλα να λειτουργήσουν προς βοήθεια του παιδιού κι όχι ως λύση για να μην αγχώνεται ο γονιός. Και πότε θα χαλαρώσει κι εκείνος ο γονιός που, όπως και να το κάνουμε, έχει επηρεαστεί, θα μου πείτε. Θα το βρούμε κι αυτό. Τώρα προέχει το παιδί.
dos & don’ts και ξεκινάμε με 3 πράγματα που πρέπει-μπορεί και 3 που δεν πρέπει να κάνει. Πάμε σε αυτά που πρέπει να κάνει, αρχικά, λοιπόν.
1. Διακριτικότητα
Το να γεμίζουμε με ερωτήσεις, τύπου τι έγινε, γιατί έγινε, πώς έγινε, ή να απαιτούμε ή να πιέζουμε το παιδί να μιλήσει, είναι τεχνικές που όχι μόνο δε θα αποδώσουν αλλά θα αυξήσουν και την απόσταση μεταξύ των δυο μας. Αυτό που χρειάζεται είναι να δείξουμε έμπρακτα ότι κατανοούμε, μα συγχρόνως να μην πιέζουμε τις καταστάσεις. Στον κατάλληλο, για το παιδί, χρόνο θα γίνουν όλα καλύτερα.
2. Υπομονή κι ανοχή
Η κατάσταση είναι, προφανώς, δύσκολη. Για να βοηθηθεί ας μειώσουμε λίγο τις απαιτήσεις. Δεν πειράζει αν δεν έφαγε καλά σήμερα, μην επιμείνετε για φρούτο αν δεν το προτιμά, ας μη βάλει νέο σεντόνι σήμερα. Δεν έγινε τίποτα με ένα κρεβάτι άστρωτο, με μια μπλούζα που φοριέται τρίτη συνεχόμενη μέρα, με το ίδιο τραγούδι που παίζει loop για 10η φορά την τελευταία ώρα. Παρ’ όλα αυτά είναι πολύ σημαντικό να εστιάσουμε στα ανησυχητικά σημάδια αν δηλαδή κάτι γίνεται έντονα, επίμονα ή παρατείνεται σε μέρες.
3. Σκεφτείτε τι θα λέγατε στον κολλητό σας
Προφανώς είναι το παιδί σας, προφανώς έχετε δώσει φιλικές συμβουλές που δε θα δίνατε ως γονείς. Αλλά μήπως εκείνες είναι που τελικά χρειάζεται να δώσετε; Τις πιο πρακτικές, εκείνες που έχουν ουσία, εμπειρία και μπορούν να εφαρμοστούν. Εκείνες που μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση, ή να είναι μια κάποια λύση! Αυτές οι συμβουλές είναι που χρειάζεται. Αν αντέχετε μπορείτε και να εκτεθείτε. Μια αντίστοιχη εμπειρία, ένα δικό σας βίωμα μπορεί να μεταφέρει πολύ περισσότερα μηνύματα από πολλές θεωρητικές συζητήσεις. Μόνο προσοχή. Δε σημαίνει ότι επειδή έγιναν κάπως τα πράγματα στη δική μας ιστορία θα γίνουν έτσι και τώρα. Η κάθε πορεία είναι διαφορετική. Μένουμε στη διαχείριση στιγμών και συναισθημάτων κι αφήνουμε τις προβλέψεις να τις κάνει η ίδια η ζωή. Ξέρει σίγουρα καλύτερα.
Σειρά έχουν τα don’ts
1. Δεν κατηγορούμε το αντικείμενο του πόθου
Εκτός κι αν μιλάμε για συμπεριφορά που θα υποβιβάσει με τον οποιονδήποτε τρόπο τη σωματική ακεραιότητα ή την αξιοπρέπεια του παιδιού, το δικαίωμα να «γκρινιάξει» το έχει μόνο το παιδί. Άντε, το πολύ πολύ και οι κολλητοί. Για όλους τους άλλους, όμως, είναι στο απυρόβλητο. Ακόμα κι αν όντως είχε φάουλ στη συμπεριφορά, παραμένει το άτομο που επέλεξε κι ερωτεύτηκε το παιδί μας κι αυτό από μόνο του προσδίδει σε αυτό το άτομο κάτι ξεχωριστό. Σε καμία περίπτωση το να μιλήσουμε αρνητικά δε θα είναι βοηθητικό.
2. Δε δίνουμε στο παιδί δίκιο σε όλα
Το να συμφωνούμε σε όλα με έναν άνθρωπο είναι από αφύσικο ως ύποπτο. Κατανοώ ότι δε θέλετε να πάτε κόντρα σε αυτή τη φάση αλλά κι εκείνο θα κατανοήσει ότι του λέτε σε όλα ναι. Και δε θα του αρέσει. Γι’ αυτό καλύτερα ας αποφύγετε να το κάνετε.
3. Μη δίνετε συμβουλές χωρίς να σας το ζητήσει
Και προπάντων μην πείτε «εγώ στα έλεγα». Για κανέναν λόγο και ποτέ. Η ουσία της συμβουλής είναι αυταπόδεικτη αλλά ας το αναλύσουμε λίγο. Το «εγώ στα έλεγα» δεν αρέσει σε κανέναν. Επιπροσθέτως, δε χρησιμεύει σε τίποτα εκ των υστέρων. Τέλος, αν ήταν να τα ακούσει όταν τα λέγατε θα το είχε ήδη κάνει. Το να το ξαναλέτε τώρα είναι από περιττό ως επικίνδυνο να πυροδοτήσει εντάσεις. Ας το αποφύγουμε!
Με λίγα λόγια, σε μια τέτοια περίπτωση κρίσης όπως η ερωτική απογοήτευση, μείνουμε δίπλα στο παιδί. Συνάμα, δίνουμε και χώρο να μας αναζητήσει. Δηλώνουμε διαθέσιμοι κι όταν τελικά έρθει, φροντίζουμε να δώσουμε τον καλύτερο και πιο ψύχραιμό μας εαυτό. Χωρίς να κατηγορούμε τις προσδοκίες, την επιλογή ή τη μετά-χυλόπιτα συμπεριφορά.
Διότι οι άνθρωποι δε συγχωρούν αυτούς που από έρωτα εκπέσανε, ως γνωστόν, τα είπε ο Τσιόλης στο «ας περιμένουν οι γυναίκες». Όμως στην ερωτική απογοήτευση του παιδιού συγχωρούμε πολλά. Μπορεί και όλα. Άλλωστε έρωτας είναι και «αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε, πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;» (Ναζίμ Χικμέτ) Έρωτας χωρίς ανταπόκριση κι εμείς βράχος, δίπλα του, σε όλα. Την επόμενη φορά θα είναι όλα καλύτερα κι αν όχι τότε θα είναι τη μεθεπόμενη.
Αφιερωμένο σε σένα, που ακόμα σκαρφαλώνεις σε βράχια, μα ξέρω ότι δεν είναι μακριά η στιγμή που θα βουτήξεις. Και σε σένα που ακόμα κυνηγάς ακρίδες και πεταλούδες, μαθαίνοντας την αγάπη ως παιχνίδι.
Συντάκτης: Ελένη Καραχανίδη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
