Η στιγμή που κάποιος φεύγει από το πατρικό σπίτι για να ξεκινήσει να ζει στο δικό του, είναι από αυτές που μένουν έντονα χαραγμένες στο μυαλό. Αυτή η λαχτάρα για τη νέα ζωή που ξεκινά, ανάμεικτη με τη συγκίνηση για τον χώρο που μένει πίσω κλείνοντας την πόρτα σε ένα σπίτι γεμάτο αναμνήσεις. Το νέο βήμα που καθένας ετοιμάζεται και κάνει ανοίγοντας την πόρτα ενός άλλου σπιτιού που είναι γεμάτο όνειρα. Στιγμές που συντροφεύουν και συναισθήματα έντονα και πρωτόγνωρα.
Τυχαίνει, όμως, κάποιες φορές το νέο σπιτικό να μην κρατήσει. Λόγοι πολλοί που φέρνουν, όμως, κοινή κατάληξη. Η πόρτα κλείνει πίσω και μια νέα χρειάζεται να ανοιχτεί. Πάλι. Αυτή τη φορά, ωστόσο, δίπλα, στην αγκαλιά, πίσω ή εμπρός, στέκεται ένα παιδί. Ένα παιδί που θα κάνει κι αυτό την αλλαγή. Κι αυτό το γεγονός κάνει την επιλογή της νέας οικίας διαφορετική, ενίοτε και πιο δύσκολη.
Εκεί είναι που ξεκινά η σκέψη, ο προβληματισμός και, πιθανά, τα προβλήματα. Συχνά, είναι ο συγχρονισμός των ωραρίων του γονέα με τις ανάγκες του παιδιού που αυξάνει τη δυσκολία, ενώ και τα οικονομικά ζητήματα δεν μπορούν να αγνοηθούν, καθώς είναι διαφορετικά όταν κανείς χρειάζεται να φροντίζει μόνος για ένα παιδί. Μέσα σε όλες τις σκέψεις που κατακλύζουν το μυαλό , όλα τα πιθανά- κι απίθανα- σενάρια που προσπαθεί κανείς να μηχανευτεί για να επιλύσει την ιδιαίτερη αυτή εξίσωση, έρχεται σαν αναλαμπή μια σκέψη. «Μήπως να πάμε να μείνουμε με τους γονείς μου;».
Είναι η στιγμή που νιώθει ότι έλυσε το γρίφο και βρήκε τη μαγική απάντηση. Στο πατρικό σπίτι θα υπάρχει ασφάλεια, τόσο για το παιδί όσο και για το γονιό, καθώς όταν θα χρειάζεται να απουσιάζει θα είναι ήσυχος ότι το παιδί του το φροντίζουν οι παππούδες. Επιπλέον, το πατρικό σπίτι είναι ένα σπίτι που εμπνέει οικειότητα και άνεση στους τρόπους και τη συμπεριφορά. Άλλωστε, με ποιον θα συνεννοηθούμε καλύτερα παρά με τους ίδιους μας τους γονείς; Λύση προβλήματος και ένας πανηγυρισμός, μικρός! Τόσος όσος επέτρεψε η αμείλικτη απορία που γεννήθηκε δευτερόλεπτα μετά «μα μπορεί κάτι τέτοιο να δουλέψει;» Απορία εύλογη και απάντηση που δεν υπάρχει έτοιμη και ούτε είναι κοινή για όλους.
Δεν είναι κοσμηματοπωλείο η ζωή να ζυγίζεις τα θετικά και τα αρνητικά, να βλέπει καθένας προς τα πού βαραίνει η ζυγαριά και να αποφασίζει την αξία της απόφασης που θα πάρει. Πράγματα με κακές προοπτικές μπορούν να πετύχουν και καταστάσεις με καλές προδιαγραφές μπορεί να οδηγηθούν σε Βατερλό. Το εν λόγω εγχείρημα έχει εμφανή θετικά μα και πιθανά αρνητικά και σίγουρα εξαρτάται κατά πολύ από το ποιος είναι ο καθένας από τους εμπλεκόμενους.
Αρχικά, λοιπόν, είναι πολύ σημαντικό να σκεφτεί κανείς, πώς ήταν το δικό του μεγάλωμα σε αυτό το σπίτι. Ασφαλώς και όλοι οι γονείς (θα έπρεπε να) προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο για τα παιδιά τους. Ωστόσο, όταν ενηλικιώνεσαι και πολύ περισσότερο όταν γίνεσαι ο ίδιος γονιός, μπορεί να εντοπίζεις τομείς στους οποίους οι γονείς σου έπραξαν εσφαλμένα. Οι εποχές αλλάζουν, οι γνώσεις εξελίσσονται, οι παιδαγωγικές προσεγγίσεις διαφοροποιούνται. Αν, όμως, κάποια προσέγγιση του πατρικού σπιτιού είναι σημαντικά αντίθετη από αυτό που σκέφτεται κανείς ως ενήλικας και επιλέγει για το παιδί του, είναι κάτι που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αν η απάντηση σε αυτό, το πολύ σημαντικό κομμάτι, είναι θετική υπέρ της συγκατοίκησης, τότε βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά της.
Στη συνέχεια κι όπως σε κάθε συγκατοίκηση που θέλουμε να επιτύχει, χρειάζεται να μπουν κανόνες! Ποια είναι η θέση καθενός στο νέο σπίτι, ποιο το πρόγραμμα, ποιος παίρνει τις αποφάσεις και για ποια θέματα, ιδιαίτερα για αυτά που αφορούν στο παιδί. Για παράδειγμα, είναι εύκολο να παραχωρήσουμε στη μητέρα μας- και νυν γιαγιά- το κομμάτι του μαγειρέματος αν το επιθυμεί και εκείνη, ωστόσο χρειάζεται να μπορούμε να έχουμε λόγο στο μενού καθώς οι διατροφικές οδηγίες για τα παιδιά μπορεί να έχουν διαφοροποιηθεί από όταν ήμασταν εμείς παιδιά. Είναι επιπλέον, καθοριστικής σημασίας να είναι ξεκάθαρο, τόσο θεωρητικά όσο και έμπρακτα, ότι ο γονιός είμαστε εμείς και το παιδί μαζί μας πρέπει να κάνει τις συνεννοήσεις και να παίρνει την όποια «άδεια» για να λάβει μέρος π.χ σε μια δράση.
Το επόμενο θέμα αφορά στη διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Οι γονείς χαράζουν τη γραμμή διαπαιδαγώγησης ενός παιδιού, όμως η περίπτωση είναι ιδιάζουσα και ο κίνδυνος να μπλεχτούν πολλοί και να μπλέξουν τα πράγματα για το παιδί, καραδοκεί. Φυσικά οι παππούδες μπορούν να πουν τη γνώμη τους. Όμως, τις αποφάσεις και την τελική ευθύνη χρειάζεται να έχει ο γονιός. Ένας, ακόμη, τομέας που τα πράγματα μπορούν να περιπλέκονται είναι η περίπτωση των συγκρούσεων. Ποια θέση παίρνει κανείς όταν «τσακώνεται» το παιδί με τον παππού; Όταν διαφωνεί ο παππούς με τη γιαγιά και ζητά τη συμπαράστασή μας αφού είμαστε πια στο ίδιο σπίτι; Πώς διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες μας με τους γονείς μας τώρα που υπάρχει στο ίδιο σπίτι ένα παιδί, το παιδί μας; Ισορροπίες λεπτές και τα σενάρια δεν μπορούν να προβλεφθούν όλα. Ένας ειδικός είναι, συχνά, όχι μόνο βοηθητικός αλλά απαραίτητος στη βοήθεια της διαχείρισης της κατάστασης, όχι μόνο από το παιδί μας αλλά και από μας και τους γονείς μας.
Το μόνο αδιαμφισβήτητο εργαλείο για να επιτύχει αυτή η συγκατοίκηση είναι να υπάρχει πρόθεση από όλες τις πλευρές. Συνάμα, είναι σημαντικό όλοι να θυμούνται τα όρια και τους ρόλους τους συστηματικά, όχι για να γίνουν περιοριστικά αλλά για να είναι λειτουργικό το μοντέλο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Άλλωστε, όπως είπε ο Steve Backley, «η επιτυχία είναι μια επιλογή».
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου