Όταν μαζί με τη χαρά έρχεται κι ο φόβος ότι θα τελειώσει

Κάθε άνθρωπος προσεγγίζει παρόντα και μελλούμενα με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Κάποιος τα βλέπει όλα άσπρα κι άλλος όλα μαύρα. Το ποτήρι για κάποιον θα δείχνει πάντα μισογεμάτο, ενώ για κάποιον άλλο θα φαίνεται πάντα μισοάδειο. Τι γίνεται όμως με εκείνον που αντιλαμβάνεται τα πάντα σε μια γκρίζα απόχρωση και το μόνο που τον νοιάζει σε κάθε ποτήρι είναι αν μπορεί να το αδειάσει ή να το γεμίσει ξανά;

Σίγουρα δε μιλάμε για έναν αισιόδοξο τύπο. Η μόνη του αισιοδοξία θαρρείς πως είναι η πεποίθησή του πως μπορεί να ανταπεξέλθει σε παν ενδεχόμενο, γιατί απλά είναι προετοιμασμένος. Αλλά δεν τον λες και κλασικό πεσιμιστή. Δεν είναι πως δε βρίσκει νόημα σε τίποτα, ούτε πως όλα του φαίνονται μάταια κι ο εαυτός του αδύναμος κι έρμαιο κάποιας κακής μοίρας. Σε μια γρήγορη κι επιφανειακή γνωριμία μαζί του όμως, εύκολα θα παρεξηγηθεί για απαισιόδοξος, διότι τα λόγια κι οι σκέψεις του δεν απέχουν πολύ από τον αρνητισμό.

Μα δεν είναι αυτό. Αν τον ρωτήσεις, θα σου πει για το πόσο πάλεψε να βρει μια δικλείδα ασφαλείας, ώστε να κρατά τον ψυχισμό του στη μέγιστη δυνατή ισορροπία. Γιατί ουσιαστικά η στάση του είναι μια άμυνα απέναντι στα έντονα συναισθήματα που εύκολα μπορούν να σε παρασύρουν μακριά από τα πλαίσια της ηρεμίας και να σε ρίξουν σε ταραχώδη νερά που εύκολα σου ανακατεύουν όλη τη ζωή. Θεωρεί, με άλλα λόγια, πως μένοντας μακριά από έντονες συγκινήσεις, απόλυτη χαρά ή βαθιά απογοήτευση και θλίψη, μπορεί να πατά πιο γερά τα πόδια του στη γη και να μην είναι ευάλωτος στο καθετί νέο που θα προκύψει. Για χάρη του σκοπού αυτού, λοιπόν, έχει προπονήσει τον εαυτό του να φιλτράρει με συγκεκριμένο τρόπο όσα απασχολούν τη ζωή του.

Όταν έχει ν’ αντιμετωπίσει την αναμονή της εξέλιξης μιας κατάστασης την οποία δεν μπορεί να επηρεάσει ο ίδιος σε μεγάλο ποσοστό, επιλέγει να κρατά μικρό καλάθι σε όσα αναμένει. Συνηθίζει ένα τέτοιο άτομο να επικεντρώνει την προσοχή του στις πιο αρνητικές πιθανότητες. Μάλιστα, μπαίνει στη διαδικασία να σκεφτεί πώς πρέπει να χειριστεί τα πράγματα, στο εξής, μιας μη θετικής έκβασης. Έχοντας ουσιαστικά πείσει τον εαυτό του πως το ανεπιθύμητο σενάριο είναι ίσως το πιο πιθανό, νιώθει πως γλιτώνει πολύτιμη ψυχική ενέργεια. Διότι ακόμα κι αν στο τέλος όντως όλα πάνε στραβά, δεν μπορεί να απογοητευτεί για κάτι, γιατί ακριβώς δεν πίστευε ότι θα εξελισσόταν διαφορετικά η υπόθεση.

Ταυτόχρονα, αισθάνεται πιο σίγουρος πως μπορεί να μείνει αλώβητος από τη νέα συνθήκη που θα δημιουργηθεί και πολύ δυνατός να τη χειριστεί κατάλληλα, ώστε να προχωρήσει παρακάτω και να μην τον κρατήσει καθόλου πίσω ή στάσιμο. Άσε που σκέφτεται πως εάν διαψευστούν οι υποθέσεις του, τότε η χαρά του θα ‘ναι λίγο παραπάνω ενισχυμένη. Γιατί πάντα σιγοκαίει μέσα του η ελπίδα ότι όλα μπορεί να πάνε καλά κι ας μη το πιστεύει πραγματικά.

Στην περίπτωση, ωστόσο, που το ενδεχόμενο που υπολόγιζε να πραγματοποιηθεί δεν επαληθευτεί κι όλα πάρουν μια θετική ροπή, πώς φέρεται άραγε το άτομο αυτό; Είναι ανεβασμένος και στα σύννεφα πετάει; Ούτε καν. Παρ’ ότι αρχικά συνδύαζε την ελπίδα του με μια πιο έντονη απόλαυση, η πραγματικότητα απέχει πολύ. Στιγμιαία μπορεί να πανηγυρίσει, μα γρήγορα πρυτανεύει η λογική και τα «αν». Επιλέγει να διατηρήσει μια απόλυτα ψύχραιμη και συγκροτημένη στάση έναντι στο καλό που του συνέβη και να μην παίρνουν τα μυαλά του αέρα. Γιατί πρέπει μονίμως υπενθυμίζει στον εαυτό του πως τίποτε δε διαρκεί για πάντα. Πως από λεπτό σε λεπτό, νέα δεδομένα μπορούν πάντα να εμφανιστούν και να του στερήσουν βίαια ό,τι θα μπορούσε να τον κάνει να πετάει στα ουράνια.

Αν είχε πετάξει, όμως, η πτώση θα ‘ταν απότομη πολύ κι η πρόσκρουση στη γη τραυματική και πολλαπλά οδυνηρή. Ενώ σου λέει, αν δέχομαι τα πάντα σχεδόν ουδέτερα, χαρές και λύπες χλιαρές και μετριασμένες, θα είναι πάντα μικρή η ταλάντωση των συναισθημάτων μου. Και μόνο έτσι μπορεί να προστατευθεί η τάξη που επιδιώκει στη ζωή του.

Πολλές φορές θα χαρακτηριστεί απαισιόδοξος, καταθλιπτικός, αρνητικός κι άλλες τόσες βαριές κι αποκρουστικές για το ευρύ κοινό ταμπέλες. Το μόνο σίγουρο είναι πως ο ίδιος δεν τις αποδέχεται, αλλά συνάμα τον λυπεί που οι άλλοι βλέπουν αυτό. Θα ήθελε να δουν τον τρόπο σκέψης του γυμνό από οποιαδήποτε προκατάληψη. Γιατί κάθε άνθρωπος έχει φτάσει στη δική του κοσμοθεωρία μέσα από περιπέτειες που έπλασαν τον τρόπο σκέψης του. Κι αυτός εδώ κάπως έτσι απέκτησε μια παραπάνω φοβία. Τον ξεγέλασε η ζωή και τον έπεισε πως πρέπει να φοβάται τη χαρά. Ναι, είναι απλά μια φοβία ότι μετά τον ήλιο θα έρθει η βροχή κι απλά αυτός τρέχει από πολύ νωρίς να βρει υπόστεγο να μη βραχεί. Δεν πιστεύει όμως πως δε θα έρθει ποτέ ούτε πως δεν αξίζει κι αυτός έναν ήλιο.