Η ψυχολογία μας συνδέεται άρρηκτα με τις σχέσεις που ‘χουμε με τους γύρω μας. Σε μερικές περιπτώσεις δεν έχει σημασία αν είναι ερωτικές ή φιλικές. Κάποιοι θρύλοι, βέβαια, μιλάνε για εκείνους που, ανεξαρτήτως κατάστασης, κρατάνε μια χαρά την ψυχολογία τους, χωρίς να επηρεάζονται απ’ τις συναναστροφές τους, αλλά αυτά είναι παραμύθια. Ποιος μπορεί να ‘ναι τόσο δυνατός, ώστε να μείνει έστω και στο ελάχιστο ανέγγιχτος;
Είναι αδύνατο, εξάλλου, να μη δεθείς με τους γύρω σου. Όση αντίσταση και να προβάλεις, όσο και να το παλέψεις, είναι κάτι που δε θα αποφύγεις. Όταν περνάς χρόνο με έναν άνθρωπο, όταν μοιράζεσαι τις σκέψεις και τα βάσανά σου, πώς περιμένεις να κρατήσεις εκείνα τα όρια, που θα σε σώσουν απ’ το να σε πληγώσει ο άλλος ή που έστω δε θα σε παιδέψουν πολύ, αν τελικά το κάνει;
Ναι, δε λέω, μαγικό θα ήταν να μη δενόμασταν συναισθηματικά με τους άλλους. Αν καταφέρναμε να μένουμε ψυχροί κι αποστασιοποιημένοι, θα ‘χαμε λύσει όλα μας τα προβλήματα. Δε θα γεμίζαμε το μυαλό μας με σκοτούρες, ούτε θα ανησυχούσαμε αν θα μας απογοητεύσει κάποιος. Εγώ τη ζωή μου, εσύ τη δική σου και το βράδυ στα σπίτια μας. Ούτε τσακωμοί ούτε τίποτα. Λέμε πέντε μπαρούφες να περάσει η ώρα και μετά «γεια σας κι αντίο σας».
Θα μπορούσε, όμως, ποτέ αυτό να ήταν το ιδανικό; Να συναναστρέφεσαι τόσους ανθρώπους και να μη σε αγγίζει κανένας; Και να θέλεις, δε γίνεται. Το δέσιμο είναι κάτι που έρχεται αναπόφευκτα, είτε το κυνηγάς είτε όχι. Κι είναι κάτι που όλοι χρειαζόμαστε κι όλοι απολαμβάνουμε, ακόμα κι όταν μας βγαίνει εν τέλει ξινό.
Κάποτε, λίγο περισσότερο σε μια ερωτική σχέση και λίγο λιγότερο σε μια φιλική, περνάμε τόσο χρόνο με τον άλλον που, χωρίς να το συνειδητοποιούμε, συνδέουμε την ψυχολογία μας με την κατάσταση της μεταξύ μας σχέσης. Με λίγα λόγια, άμα δεν είμαστε καλά με ένα συγκεκριμένο άτομο, δε θέλουμε να δούμε κανέναν.
Στην αρχή μας μοιάζει φυσιολογικό. Εντάξει, πες πως τσακώθηκες, αρπάχτηκες, λογικό είναι μωρέ να σ’ ενοχλεί. Πού να ‘χεις όρεξη τώρα να βγεις και να δεις τους φίλους σου; Κάτσε σπίτι να ηρεμήσεις και θα τους δεις την επόμενη φορά. Κι έτσι, περνάει μια μέρα, δύο, τέσσερις και φτάνει η καινούργια εβδομάδα. Τους φίλους σου δεν τους έχεις δει, με το ταίρι σου τα βρήκες, οπότε κι εσύ τώρα είσαι πάλι καλά. Μέχρι να γίνει ξανά το ίδιο. Την επόμενη φορά, όμως, δεν είσαι απλώς χάλια, θες να πέσεις στα πατώματα και να τραγουδάς Βίσση μέχρι το πρωί.
Το μοτίβο αυτό του «δεν είμαι καλά με τη σχέση μου και δε θέλω να δω άνθρωπο/να βγω από το σπίτι/ να πάω σχολή ή δουλειά/να μιλήσω με τους γονείς μου ή ακόμα και να φάω» είναι κάτι που παρατηρείται συχνά και, για να πούμε την αλήθεια, όλοι υπήρξαμε θύματα αυτής της κατάστασης. Μερικοί δεν το κάναμε επίτηδες, απλά δεν μπορούσαμε να το ελέγξουμε κι άλλοι, κάπως μαζοχιστικά, του δώσαμε και κατάλαβε, κάνοντας βουτιές στο δράμα μας.
Είναι απόλυτα φυσιολογικό να χαλιέται η ψυχολογία μας εξαιτίας ενός, σημαντικού για μας, ατόμου. Όταν δένεσαι, δένεσαι. Πώς να το κάνουμε; Αυτό που δεν είναι φυσιολογικό, όμως, είναι να του δίνεις τόση δύναμη, να του επιτρέπεις να σε επηρεάζει τόσο πολύ, σε βαθμό που να καθορίζει κι όλες τις υπόλοιπες σχέσεις σου. Γιατί στην πραγματικότητα, αν δε νοιάζεσαι για τον εαυτό σου, σκέψου τουλάχιστον πως δε σου έφταιξαν σε τίποτα όλοι οι άλλοι, για να πληρώνουν τα νεύρα ή τις σιωπές σου.
Σαφώς, δεν είναι κάτι που γίνεται επίτηδες, αλλά πόση κατανόηση να δείξουν κι οι άλλοι όταν κάθε τρεις και λίγο εξαφανίζεσαι, γιατί δεν είσαι καλά με τη σχέση σου; Δεν είναι όλα ρόδινα, κάθε ζευγάρι έχει τα προβλήματά του, αλλά δε γίνεται να μεταφέρεις αυτά τα προβλήματα παντού. Επιτρέπεις να γίνεται ένας καβγάς με το αμόρε αιτία να ρισκάρεις τη δουλειά σου, μειώνοντας τραγικά την αποδοτικότητά σου κι απομακρύνεσαι απ’ τους δικούς σου ανθρώπους, όσο κλειδώνεσαι στην κακή σου διάθεση, που προκλήθηκε από ένα μόλις πρόσωπο.
Οι φίλοι θα κάτσουν να σε ακούσουν, κι οι γονείς το ίδιο, αλλά μέχρι πότε; Όταν βλέπουν πως μια κατάσταση διαιωνίζεται, κάποια στιγμή θα σταματήσουν να ρωτάνε και θα λένε πως «εντάξει, δεν είναι καλά στη σχέση τους». Είναι δύσκολο να ‘χεις να κάνεις με έναν άνθρωπο που μονίμως προσπαθείς να του φτιάξεις το κέφι, αλλά εκείνος δε σου δίνει καν σημασία, γιατί σκέφτεται τι μήνυμα θα στείλει στο ταίρι του, προκειμένου να τα ξαναβρούν. Από κάποια στιγμή και μετά μοιάζει κουραστικό και μάταιο.
Οπότε, μαγκιά είναι όχι να μη δένεσαι, αλλά μην περιφέρεις αριστερά και δεξιά το πρόβλημά σου, μολύνοντας κι όλες τις υπόλοιπες σχέσεις σου. Το θέμα είναι να διαχειρίζεσαι εσύ την ψυχολογία σου κι όχι να αφήνεις κάποιον άλλον να ‘χει τόση δύναμη, ώστε να την ορίζει, ακόμα κι αν αυτός ο «άλλος» είναι ο άνθρωπός σου. Δεν είστε καλά μαζί, δεκτό. Με τους φίλους σου, όμως, γιατί να μην είσαι καλά; Τους γονείς σου γιατί δε θες να τους δεις;
Κάπου-κάπου δε χωρούν δικαιολογίες και καλό θα ήταν να μην αφηνόμαστε τόσο πολύ, κι όποιον πάρει ο Χάρος. Αν δεν είστε καλά, δεν είσαι καλά μαζί του. Όχι, δεν είσαι καλά μαζί του συν την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Ενήλικοι άνθρωποι είμαστε, ας μάθουμε να τα ξεχωρίζουμε, πριν μετρήσουμε παράπλευρες απώλειες.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη