Μια παλιά παροιμία λέει «μετά την απομάκρυνση από το ταμείο, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται». Εντάξει, μπορεί να μην είναι ακριβώς παροιμία και μπορεί, επίσης, να μην υφίσταται στον κόσμο των σχέσεων, αλλά η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσε να περιγράψει με άριστο τρόπο τις καταστάσεις εκείνες που οι υπόλοιπες λέξεις αδυνατούν να εξηγήσουν.
Γιατί έτσι πάει, κύριέ μου και κυρίες μου. Όταν έχεις βάλει την επιλογή σου στο καρότσι και οδεύεις προς το ταμείο, έχεις το δικαίωμα να σταματήσεις και να το αφήσεις πίσω. Άμα θέλεις, άλλαξέ το, άμα θέλεις, άσ’ το μαζί με τα υπόλοιπα. Εκεί, κανένας υπάλληλος δε θα σου κάνει παράπονα.
Όταν, όμως, το αφήνεις στο ταμείο, ανοίγεις το πορτοφόλι, πληρώνεις και φεύγεις, τότε, δεν έχεις τη δυνατότητα να αφήσεις τίποτα πίσω. Γιατί ο υπάλληλος, στην καλύτερη, θα σου εξηγήσει πως δεν ευθύνεται εκείνος για το λάθος που έκανες εσύ, επειδή δεν είχες το νου σου στο τι διάλεγες. Από τη στιγμή που απομακρύνθηκες από το ταμείο, είσαι αναγκασμένος να πάρεις την επιλογή σου στα χέρια σου και να τραβήξεις το δρόμο προς το σπίτι.
Κάπως έτσι, λοιπόν, πάει και στις σχέσεις. Όταν αποφασίζεις να χωρίσεις, παίρνεις το καλαθάκι σου, το γεμίζεις αναμνήσεις και στιγμές -κι ένα λευκό κρασί-, πηγαίνεις στο ταμείο, πληρώνεις αυτά που αγοράζεις και φεύγεις σαν κύριος. Δεν έχει «μα συγγνώμη, τελικά δεν το θέλω» ή «μα άλλαξα γνώμη και τελικά αποφάσισα πως δε μου κάνει». Αυτό δεν υφίσταται ούτε στα πράγματα, αλλά και ούτε τους ανθρώπους. Και προφανώς, δε σου φταίει ο καημένος ο πωλητής. Εκείνος πήγε όπως κάθε μέρα να κάνει τη δουλειά του. Και τώρα τη δουλειά του έκανε, άσχετα αν δεν το σεβάστηκες.
Δε σου λέω να ξεχαστείς. Όλοι άνθρωποι είμαστε και λάθη κάνουμε. Σίγουρα θα αγοράσουμε κάτι που δε μας ταιριάζει, που μας χαλάει, που δε μας χρειάζεται. Γι’ αυτό και για μια φορά, γίνεται η εξαίρεση και ο πωλητής μας αφήνει να πάρουμε κάτι άλλο. Όταν, όμως, αυτό γίνεται συνέχεια, δεν μπορείς να συνεχίσεις κι εσύ να φέρνεις τον άλλον σε δύσκολη θέση για τις δικές σου μαλακίες.
Εν ολίγοις, δε φταίει κανένας αν εσύ κάνεις λάθη. Μπορεί να κατηγορήσεις έναν πρώην, αλλά κι’ αυτό, όπως κι’ όλα τα υπόλοιπα πράγματα πάνω στη γη, έχουν ημερομηνία λήξης. Καταλαβαίνω πως πληγώθηκες. Πως έφαγες τα μούτρα σου, ενώ μόλις πριν λίγο είχες καθαρίσει τις τελευταίες πληγές. Κανείς δε σηκώνεται με την πρώτη, ούτε μπορεί να ξεπεράσει ένα χωρισμό μέσα σε μια στιγμή.
Θέλει χώρο και χρόνο, θέλει κλάμα, θέλει μοναξιά. Ή μπορεί και να μη θέλει τίποτα απ’ αυτά. Εξάλλου, ο καθένας μπορεί να θρηνήσει τον χωρισμό του κάνοντας πάρτι, κι’ άλλος μαζί με τους φίλους του, παρέα με κρασιά και μπίρες. Πάρε όσο χρόνο θέλεις, στην τελική. Κανένας δε θα σου πει τίποτα.
Αλλά. Πάντα υπάρχει αυτό το αλλά, να μας θυμίζει πως τα πράγματα έχουν δύο όψεις. Όσο πληγωμένος κι αν είσαι, όσο κι αν πονάς, οι επιλογές σου θα μένουν πάντα δικές σου. Δεν ευθύνεται κανένας άλλος, πέρα από σένα. Κι αυτό είναι κάτι που συχνά οι άνθρωποι ξεχνάνε μπροστά στον πόνο τους και τρέχουν μετά να δικαιολογηθούν πως έγινε άθελά τους. Μπορεί να ήσουν θολωμένος, μπορεί να σκεφτόσουν χίλια δυο πράγματα, αλλά η επιλογή παραμένει και πάλι δική σου.
Αν εσύ ήθελες να προχωρήσεις, ενώ δεν ήσουν έτοιμος κι αποφάσισες να τα πάρεις όλα σβάρνα, πληγώνοντας ανθρώπους, ακόμα και τότε, δεν έχεις το δικαίωμα. Γιατί δε γίνεται στην προσπάθεια να ξεπεράσεις κάποιον, να ρίχνεις άλλους. Ακόμα και οι πληγές έχουν τα όρια τους.
Μπορεί εσύ να συνεχίζεις να σκορπάς τον τρόμο, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να μπει ένα στοπ. Κι αν αυτό δεν είναι από τον εαυτό σου, ας είναι απ’ όλους τους υπόλοιπους. Δεν έχεις το δικαίωμα να πληγώνεις κανέναν, ακόμα κι αν σε πλήγωσαν όλοι οι υπόλοιποι. Είναι ανούσιο να ψάχνεις εκδίκηση σε κάτι που δε θα στην προσφέρει καν. Ξέρεις πως η ζωή τα φέρνει έτσι, που ο καθένας λαμβάνει αυτό που το αξίζει. Είναι ανώφελο να παριστάνεις τη θεία δίκη. Αυτή θα κάνει τη δουλειά της.
Το ξέρω ότι πονάει. Ότι μπορεί να πληγώνει σε βαθμό που δεν μπορεί άνθρωπος να διαχειριστεί, αλλά είναι ανούσιο να ψάχνεις δικαιοσύνη σ’ έναν κόσμο που δε γνωρίζει τι σημαίνει. Γι’ αυτό, άσε το σύμπαν να κάνει τη δουλειά του. Μη γίνεις ο ψυχολόγος που χρειάζεται ο καθένας. Γίνε μόνο ο ψυχολόγος που χρειάζεσαι εσύ και δες τι σε ωθεί στο καθετί.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου