Διαφημίσεις και πάλι διαφημίσεις· αγοράζουμε έξυπνα ή ό,τι βρούμε;

Οι τρόποι με τους οποίους λαμβάνουμε τη διαφήμιση στην καθημερινότητά μας είναι ποικίλοι. Από διαφημίσεις στην τηλεόραση, telemarketing, από αφίσες που συναντάμε στο δρόμο, από διάφορα sites και εταιρείες που έχουμε γίνει μέλη, από το ραδιόφωνο, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εφημερίδες, περιοδικά, οπουδήποτε. Όπου σταθούμε και όπου βρεθούμε, όλο και μια ταμπέλα, μια επιγραφή, μια διαφήμιση θα μας τραβήξει την προσοχή. Και ακόμα και αν έχουμε ήδη ένα παρόμοιο προϊόν ή υπηρεσία στο σπίτι μας ίσως να μας γεννηθεί η ανάγκη να αγοράσουμε και αυτό που βλέπουμε ξαφνικά μπροστά μας.

Όλος αυτός ο καταιγισμός διαφημίσεων που λαμβάνουμε καθημερινά από παντού έχει σαν στόχο να μας ενημερώσει, να μας πείσει για το προϊόν, να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τα χαρακτηριστικά του και να κρίνουμε αν καλύπτουν την ανάγκη μας και να μας κάνει να το αγοράσουμε. Ένα καλό marketing και επιτυχημένο φαίνεται από το πόσες πωλήσεις κάνει το προϊόν ή η υπηρεσία τελικά. Πολλά προϊόντα που βγαίνουν στοχεύουν σε συγκεκριμένο αριθμό ανθρώπων και όταν πετύχουν περισσότερα από αυτό το στόχο θεωρούνται πως έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες της εκάστοτε εταιρείας που τα προωθεί.

Ωστόσο η διαφήμιση πολλές φορές θα μπορούσε να μας σπρώξει στα λάθος μονοπάτια. Οι περιπτώσεις που μπορεί να συμβούν είναι αρκετές. Αρχικά, μια διαφήμιση μπορεί να είναι παραπλανητική και το προϊόν να μην ανταποκρίνεται σε αυτά που θεωρητικά προσφέρει ή να πρέπει να διαβάσεις και τα «ψιλά» γράμματα για να ξέρεις ακριβώς πόσο θα πληρώσεις ή τι χρειάζεται πραγματικά για να αποκτήσεις το προϊόν. Για παράδειγμα οι υπηρεσίες που πας να αγοράσεις για το κινητό ή όταν πρόκειται να κάνεις ανανέωση συμβολαίου, μπορεί ενώ σου δίνουν μια τελική τιμή να μη σου εξηγούν πως κάποια πρόσθετα θα είναι plus στο λογαριασμό σου, με αποτέλεσμα εσύ να πληρώνεις περισσότερα από αυτά που έχεις προσυμφωνήσει. Επίσης άλλα προϊόντα μπορεί να είναι αναποτελεσματικά, όπως μια κρέμα αντικυτταριδική. Σου λένε πως κάνει θαύματα και κάποιος, ο οποίος θα ήθελε να αδυνατίσει μπορεί και να την αγοράσει, δε σου λένε όμως πως θα έχει αποτελέσματα μόνο αν τη χρησιμοποιείς σε συνδυασμό με σωστή διατροφή και γυμναστική. Κάποια άλλα προϊόντα μπορεί να σου δημιουργούν μια ανάγκη πλασματική, αφού και να μην το έχεις το συγκεκριμένο προϊόν στη ζωή σου και στο σπίτι σου, δε χάθηκε κι ο κόσμος. Άλλα προϊόντα σου προκαλούν μανία στο να αγοράζεις και προωθούν τον υπερκαταναλωτισμό. Τα Χριστούγεννα για παράδειγμα τα παιδάκια λαμβάνουν ένα σωρό ερεθίσματα από παιχνίδια που κυκλοφορούν και που στο δικό τους μικρόκοσμο φαντάζουν υπέροχα, λαμπερά και πομπώδη, με αποτέλεσμα να τα θέλουν όλα ανεξαιρέτως. Όποιος είναι γονιός, νονός, θείος, θα καταλάβει πολύ καλά την προηγούμενη πρόταση. «Θέλω και αυτό!», «Και θα μου πάρεις και εκείνο», «Έλα, έλα να δεις τι τέλειο είναι να μου το πάρεις!». Για να μην αναφέρω τις τόσες φορές που έχουμε βρεθεί στη θέση να αγοράσουμε στην κυριολεξία «άχρηστα» πράγματα που στην πορεία το μετανιώσαμε, μένοντας να τα κοιτάμε και να απορούμε με τον εαυτό μας ενώ αναρωτιόμαστε πώς παρασυρθήκαμε και αγοράσαμε κάτι το οποίο δε χρειαζόταν πραγματικά.

Ωστόσο από την άλλη πλευρά δε γίνεται να μην παρουσιάσουμε και τα θετικά της διαφήμισης. Η αξία της διαφήμισης προϊόντων και υπηρεσιών στις μέρες μας είναι μεγάλη. Μπορούμε να ενημερωνόμαστε για τα προϊόντα που υπάρχουν ανά πάσα στιγμή, να μάθουμε με κάθε λεπτομέρεια τα χαρακτηριστικά τους και τις λειτουργίες προσφέρουν. Αν βρεθούμε με έναν πωλητή και περιγράψουμε την ανάγκη μας θα μας προσφέρει ακριβώς αυτό που χρειαζόμαστε και πολλοί πωλητές σου κάνουν και κάποια έκπτωση -βασισμένοι φυσικά στην πολιτική που ακολουθεί το κατάστημα ή ο κατασκευαστής του προϊόντος- και μπορεί και να σου κάνουν επίσης και δωράκια μαζί με το προϊόν που αγοράζεις. Χωρίς τη διαφήμιση δε θα μπορούσαμε να έχουμε την επιλογή να αγοράσουμε, να συγκρίνουμε τιμές ή να ξέρουμε αν υπάρχει κάποιο καλύτερο προϊόν για το μπάτζετ μας που να ανταποκρίνεται στις επιθυμίες μας και στις βαθύτερές μας ανάγκες. Χωρίς τα τόσα προϊόντα, μαγαζιά και μάρκες δν θα αγοράζαμε αυτό ακριβώς που μας καλύπτει, στις διαστάσεις που το θέλουμε, στο μέγεθος, στο χρώμα, στην τιμή που θέλουμε ή ακόμα και στην υφή που μας αρέσει. Και φυσικά εμείς σαν καταναλωτές έχουμε την επιλογή και την ικανότητα να διαλέξουμε αυτό που μας συμφέρει ή αυτό που ανταποκρίνεται καλύτερα στις δικές μας ανάγκες.

Η διαφήμιση παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Πολλά πράγματα και υπηρεσίες αν δε διαφημίζονταν δε θα τα γνωρίζαμε, ωστόσο όλα πρέπει να γίνονται με μέτρο από τη δική μας πλευρά και πρέπει να κάνουμε πάντα την πιο ασφαλή επιλογή. Πρέπει πριν μας πιάσει η παρόρμηση μιας άχρηστης αγοράς να ρωτάμε τον εαυτό μας προηγουμένως αν την έχουμε πΖωραγματικά ανάγκη. Δεν είναι μόνο υγιές αυτό άποψη υπερκαταναλωτισμού, αφού παράλληλα κάνουμε και οικονομία. Χωρίς διαφημίσεις δε γίνεται και πολλές επιχειρήσεις τις χρησιμοποιούν για να προβληθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο -και καλά κάνουν. Το δικό μας όμως χρέος είναι να είμαστε προσεκτικοί στις αγορές μας και να κάνουμε πάντα τη σωστή έρευνα, να διαβάζουμε τα χαρακτηριστικά των προϊόντων με λεπτομέρεια και τις κριτικές άλλων ατόμων που έχουν αγοράσει το προϊόν που μας ενδιαφέρει, κι ας σημαίνει αυτό πως πρέπει να αφιερώσουμε λίγο περισσότερο χρόνο.