Το σπίτι δεν είναι στρατός να διατάζεις το παιδί

Είναι αποδεδειγμένο πως ο χαρακτήρας που διαμορφώνουμε έχει τις βάσεις του στην παιδική μας ηλικία. Έτσι, ακόμα κι αν επισκεφτείς κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας θα σου πει στην αρχή, στη μέση ή και στο τέλος μιας συνεδρίας πως ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τα πράγματα, η αυτοπεποίθηση που έχεις και ο τρόπος που αφήνεις να σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι, ξεκινάνε από το πώς έχεις μεγαλώσει στην παιδική σου ηλικία και από την οικογένειά σου.

Στη σύγχρονη εποχή βέβαια αρχίζει και δίνεται μεγάλη σημασία στο πώς να μεγαλώνεις τα παιδιά σου και γίνονται ακόμα σεμινάρια, διαλέξεις και συνέδρια για τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, τι είναι επιτρεπτό και τι ανεπίτρεπτο σε όλα τα στάδια της ζωής του. Πιο συγκεκριμένα η έννοια τιμωρία είναι επιτρεπτή ως ένα σημείο με συγκεκριμένες μεθόδους που δεν οδηγούν στον τραυματισμό της παιδικής ψυχής. Ωστόσο οι πιο παλιές γενιές μεγαλώσαμε σ’ έναν πιο δύσκολο κόσμο, με πιο αυταρχικές συμπεριφορές, πιο αυστηρές τιμωρίες, με πιο «ανύπαρκτους» γονείς. Κάτι το οποίο τραυμάτισε τη δική μας αυτοεκτίμηση και μας παρέσυρε σε εφηβικές παρορμήσεις με σκοπό να αποδείξουμε στους γονείς μας όλα όσα αξίζουμε. Σήμερα λοιπόν θα θίξουμε λίγο περισσότερο πώς είναι να μεγαλώνει κανείς με αυταρχικούς γονείς και τι αντίκτυπο θα έχει αυτό στην υπόλοιπη ζωή του.

Όλοι γνωρίζουν τη σημαντικότητα του γονέα από τα πρώτα βήματα της ζωής του παιδιού. Ο γονέας είναι που θα χτίσει λιθαράκι-λιθαράκι την προσωπικότητα των παιδιών, θα τα διδάξει πώς να αντιμετωπίζουν τη ζωή, ποιο είναι το λάθος και ποιο το σωστό. Έτσι αναπτύσσονται τα παιδιά και έχουν σαν μέντορές τους, τους γονείς τους. Ωστόσο τα πράγματα δυσκολεύουν όταν το παιδί μεγαλώνει με τον αυταρχισμό στο σπίτι. Οι αυταρχικοί γονείς είναι εκείνοι που θα θέσουν χωρίς δεύτερη συζήτηση στα παιδιά τους κανόνες τους οποίους αν δεν τους ακολουθήσουν και δε δείξουν την απαραίτητη υπακοή θα υπάρξουν άσχημες συνέπειες. Παίρνουν αυτό ύφος του στρατιωτικού εκφοβισμού με αποτέλεσμα στο σπίτι να μεγαλώνουν έφηβοι ανίκανοι να πάρουν αποφάσεις για το μέλλον τους, ενώ ταυτόχρονα χάνουν διαρκώς την αυτοπεποίθησή τους.

Ένας αυταρχικός γονέας δε θα ζητήσει τη γνώμη του παιδιού για κάτι, θα περιμένει απλά από το παιδί να ακολουθήσει τον δρόμο του. Τα ξέρει όλα καλύτερα, συμπεριφορά που προσπαθεί να περάσει και στο παιδί του, χωρίς να νοιάζεται ποτέ για τις απόψεις του, τα πιστεύω του και τα όνειρά του. Ένας αυταρχικός γονέας δημιουργεί τεράστιο στρες στο παιδί του γιατί μόνο εκείνο γνωρίζει τις συνέπειες που θα υπάρξουν σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο στόχος του γονέα. Μπορεί να χρειαστεί να ζητήσει συγγνώμη χωρίς να φταίει, να φοβάται να μιλήσει και να πάρει πρωτοβουλίες όσο σιγά-σιγά τραυματίζεται ο ψυχικός του κόσμος. Δεν είμαστε σε στρατιωτική βάση όμως, είμαστε στην πραγματική ζωή όπου θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που να μπορούν να βάζουν μπροστά τη λογική τους σε οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει.

Δυστυχώς μια περιοριστική συμπεριφορά της αυτονομίας των παιδιών από τους αυταρχικούς, μπορεί να οδηγήσει στο μέλλον σε παιδιά που δεν μπορούν να πάρουν αποφάσεις κι αντιμετωπίζουν συναισθηματικά προβλήματα -τα οποία φυσικά χρειάζονται βοήθεια για να λύσουν. Ταυτόχρονα τα παιδιά αυτά η αυτοεκτίμησή τους και ο χαμηλός τους αυτοσεβασμός έχει ως συνέπεια να λένε σ’ όλα «ναι», ν’ αδυνατούν να υπερασπιστούν τη γνώμη τους και τον εαυτό τους αλλά και ν’ αφήνουν ανθρώπους να «πατήσουν πάνω τους» για να μην αφήσουν τον ρόλο του «καλού παιδιού». Πολύ συχνά νιώθουν μεγάλη μοναξιά και πιστεύουν πως τα κοντινά τους πρόσωπα δεν τ’ αγαπάνε.

Μπορεί και εσύ να μεγάλωσες μ’ έναν αυταρχικό γονέα και να ψάχνεις απεγνωσμένα να βρεις τις απαντήσεις σου σ’ αυτόν τον κόσμο δίνοντας τον δικό σου αγώνα για το πώς να γίνεις αρεστός και να σε ακούσουν οι άλλοι. Αυτός ο αγώνας που δίνεις είναι αποτέλεσμα όμως του πώς μεγάλωσες, οπότε μην κατηγορείς τον εαυτό σου. Ξέρουμε πως υπάρχουν στιγμές που προσπαθείς να αποτινάξεις από πάνω σου αυτά που νιώθεις. Από τη στιγμή όμως που είχες την ευλογία να γίνεις γονέας κάνε χώρο και σκέψου αν η αυταρχική σου συμπεριφορά θα ωφελήσει στο μεγάλωμα των παιδιών σου και αν θα τα κάνει δυνατούς ενήλικες αργότερα στη μετέπειτα ζωή τους. Τίποτα δεν είναι κατακριτέο. Εσύ δεν ήξερες, ανακάλυψες αργότερα -έτσι σε μεγάλωσαν. Αυτό δε σημαίνει όμως πως πρέπει και εσύ να μεγαλώσεις με τον ίδιο τρόπο το δικό σου παιδί ή και τον εαυτό σου. Βάλε τη συζήτηση στη σχέση σου με το παιδί σου αλλά και τον εαυτό σου και θα δεις πως όλα θα καλυτερέψουν.