Διάβασμα, γνώση, μόρφωση. Το τρίπτυχο που καθορίζει πλέον τη ζωή μας και το λόγο ύπαρξής μας. Αποτελεί καταλυτικό παράγοντα στην ανατροφή μας, όπως φυσικά και θα έπρεπε να συμβαίνει. Η εγγενής ροπή του ανθρώπου προς τη γνώση είναι εξάλλου αδιαμφισβήτητο χαρακτηριστικό της φύσης του.
Ίσως, όμως, να συμφωνήσεις μαζί μου πως όλο αυτό το ταξίδι προς τη μάθηση και την καλλιέργεια του μυαλού μας έχει πάρει λάθος δρόμο. Μπήκε σε κακοτράχαλα μονοπάτια κι έχει χαθεί εντελώς. Πλέον δεν ακολουθεί τη σωστή αλληλουχία, που είναι ακριβώς αυτή που προανέφερα – διάβασμα, γνώση, μόρφωση. Πλέον έχει μπει ένα φρένο στο διάβασμα κι έχεις κολλήσει εκεί.
Πώς θα μπορούσε εξάλλου να είναι διαφορετικά, εφόσον στην πλειοψηφία των περιπτώσεων διαβάζεις επειδή σου έχει επιβληθεί κι όχι επειδή πραγματικά το γουστάρεις. Το σημείο όμως που πήρες ουσιαστικά τη λάθος στροφή και μάλιστα με χειρόφρενο, ήταν εκεί ακριβώς που ξεκίνησες να διαβάζεις για το λάθος σκοπό.
Αν εξαιρέσουμε τα χρόνια του δημοτικού, όπου σε προστατεύει η ανεμελιά της ηλικίας και το γεγονός πως σου επιτρέπεται ακόμα να παίζεις μήλα στο διάλειμμα, κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης σχολικής περιόδου σκίζεσαι στο διάβασμα για να πάρεις είκοσι σε όλα τα μαθήματα και να φουσκώνουν από υπερηφάνεια οι γονείς. Το διάστημα για το οποίο μένουν στον εγκέφαλό σου βέβαια τα όσα μαθαίνεις δεν απασχολούν τους περισσότερους.
Σαν να μη φτάνει όμως το οχτάωρο που ξοδεύεις στο σχολείο, πληρώνουν οι γονείς σου μια περιουσία που ενδεχομένως δε διαθέτουν κιόλας, για να σε στείλουν στο φροντιστήριο, εφόσον η δουλειά που γίνεται στο σχολείο είναι αναποτελεσματική και φυσικά ανεπαρκής για να σε προετοιμάσει για τις πανελλήνιες.
Αυτή η μάστιγα των σχολικών σου χρόνων, ο βαθμός που θα πάρεις στις πανελλήνιες, γίνεται αυτοσκοπός και στοιχειώνει τα σχολικά σου χρόνια. Κάπου ανάμεσα λοιπόν στο 8-2 σχολείο, 6-9 φροντιστήριο, διάβασμα, φαγητό κι ύπνο, προσπαθείς μάταια να στριμώξεις κάποιο χόμπι και διασκέδαση. Θυσιάζεις λοιπόν τον αθλητισμό ή την ενασχόλησή σου με τα πραγματικά σου ενδιαφέροντά για κάποιες χιλιάδες μόρια. Ακονίζεις το μυαλό σου για να λύσει τα πιο απίθανα προβλήματα, παραμελείς όμως την πνευματική ανάπτυξη και την κριτική σου σκέψη, που σκουριάζουν μέρα με τη μέρα.
Στο τέλος λες χαλάλι οι θυσίες σου αφού πέρασες στο πανεπιστήμιο και επαναπαύεσαι, μόνο για να ανακαλύψεις πως πλέον οι απαιτήσεις διαβάσματος αυξήθηκαν και το τέρας της ντουλάπας βγαίνει τρεις φορές το χρόνο σε κάθε εξεταστική μήπως σε τρομάξει και περάσεις. Υπάρχουν βέβαια εδώ οι τυχεροί της υπόθεσης, που φοιτούν όντως στη σχολή της αρεσκείας τους και δεν έπεσαν στην παγίδα «διαλέγουμε σχολή με κριτήριο τις οικονομικές απολαβές». Εάν ανήκεις σε αυτούς συγχαρητήρια, θα απορροφήσεις δημιουργικά τους τόμους της βιβλιοθήκης και δε θα σε αγανακτήσουν οι ολονύχτιοι μαραθώνιοι μελέτης. Αν όμως όχι, το πιθανότερο είναι να μην αποκομίσεις πολλά, όσα μάθεις να τα ξεχάσεις λίαν συντόμως και να εγκλωβιστείς μια για πάντα σε ένα επάγγελμα που δε θα σου προσφέρει κανένα αίσθημα ικανοποίησης.
Νόμιζε κανείς πια πως κάπου εκεί τελειώνουν τα μαρτύριά σου, οπότε πτυχιούχος πλέον έχει φτάσει η στιγμή να απολαύσεις τη ζωή σου, να κάνεις πράγματα που σε ευχαριστούν χωρίς να κλωθογυρίζει μονίμως στο μυαλό σου η σκέψη του διαβάσματος. Συγνώμη που θα σε απογοητεύσω, όμως οι τίτλοι τέλους δεν έχουν πέσει ακόμα. Η αγορά πλέον είναι τόσο ανταγωνιστική που εσύ με τον πάπυρο του ελληνικού πανεπιστημίου δεν πας πολύ μακριά. Μπαίνει για μία ακόμα φορά λοιπόν το χέρι στην τσέπη για μεταπτυχιακές σπουδές, ιδανικά στο εξωτερικό. Ένας χρόνος ακόμα βάσανα, καθησυχάζεις τον εαυτό σου, και μετά επιτέλους θα απολαύσεις τους καρπούς των κόπων σου.
Το κατάλαβες και μόνος σου αυτή τη φορά, έτσι; Δυστυχώς ακόμα και το γκλαμουράτο μάστερ σου δεν είναι αρκετό και ο Γολγοθάς σου πρέπει να συνεχιστεί με ξένες γλώσσες, δεύτερα πτυχία, πιστοποιητικά και σεμινάρια για να ξεχωρίσεις από τη μάζα και να αποκτήσεις εξειδίκευση.
Κάπως έτσι λοιπόν βρίσκεσαι στα πρώτα «άντα», ίσως και στα δεύτερα, έχοντας χαραμίσει τα καλύτερά σου χρόνια διαβάζοντας για πτυχία και δουλειές, και καταλήγοντας με ένα παράταιρο αίσθημα απογοήτευσης.
Επειδή δεν ακολούθησες το ένστικτό σου, που σου έλεγε να γίνεις καλλιτέχνης, μπαλαρίνα, μουσικός ή ηθοποιός. Επειδή έχεις ξοδέψει τη ζωή σου στα θρανία χωρίς να έχεις επιτύχει ουσιαστική μόρφωση και παιδεία, αξίες που δε βρίσκονται σε μαθηματικούς τύπους, αλλά στην ίδια τη ζωή. Επειδή έχεις κορνιζώσει τα τρία σου πτυχία κι όμως δε γνωρίζεις τι γίνεται στον κόσμο, γιατί δεν είχες ποτέ το χρόνο να το μάθεις.
Επειδή αναρωτιέσαι πότε επιτέλους θα φτάσει η στιγμή να ανταμειφθείς για τη σκληρή σου δουλειά και να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου, που τα κλείδωσες σε ‘κείνη την κούτα κάτω από το κρεβάτι στο παιδικό σου δωμάτιο.
Ίσως δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν σου, σίγουρα όμως μπορείς να χρωματίσεις το μέλλον σου, ξεκινά λοιπόν από σήμερα χρησιμοποιώντας τα πιο ζωηρά χρώματα. Όσο ζεις, μαθαίνεις, βρες χρόνο να αναπτύξεις το πνεύμα σου και διάβασε, όχι για να παπαγαλίσεις αλλά για να ακονίσεις το μυαλό σου.
«Γηράσκω αεί διδασκόμενος», έλεγε ο Σόλων και κάτι παραπάνω από εμάς ήξερε.
Επιμέλεια Κειμένου Ελευθερίας Ευαγγελοπούλου: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Ελευθερία Ευαγγελοπούλου
