Περνάνε τα χρόνια, αλλάζουν οι εποχές κι οι άνθρωποι. Μόδες έρχονται το ίδιο γρήγορα όσο και φεύγουν. Έτσι και τα ανδρικά πρότυπα, είναι μόδες της εκάστοτε εποχής, δημιουργήματα της ανάπτυξης και της ευημερίας. Η εποχή που διανύουμε είναι, ομολογουμένως, η πιο εύκολη παγκοσμίως ως προς την οικονομική και κοινωνική μας κατάσταση. Μέσα στα τελευταία 20 χρόνια, οι διάφοροι τομείς της ζωής μας έχουν διευκολυνθεί σ’ ένα τεράστιο βαθμό με αποτέλεσμα να χάσουμε αξίες και ήθη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο άντρας.
Τόσες χιλιάδες χρόνια εξέλιξης για να φτάσουμε εν έτει 2017, να θεωρούμε ως σωστό ανδρικό πρότυπο τον καλοντυμένο, κουστουμάτο, μουσάτο, φραγκάτο, με το γλειμμένο μαλλί, τατουάζ μανίκια, ρολόι τοίχου στο χέρι και λαϊκά «ο Θεός να τα κάνει» ακούσματα. Αν διαφωνείς, είσαι η μειοψηφία. Αν γελάς, θα κλάψεις παρακάτω. Το πρόβλημα δεν είναι η εμφάνιση, αυτή καθορίζεται από βαθιές τσέπες και οικονομικά οφέλη. Αντιγράφουμε αυτήν την εικόνα για να συμβαδίσουμε με τις ποθητές επιθυμίες των άλλων. Το χειρότερο είναι η εσωτερική εμφάνιση. Πόσο άσχημοι γίναμε;
Έχει περάσει πολύς καιρός απ’ την τελευταία φορά που άκουσα τη λέξη «κιμπάρης». Η ερμηνεία της ξεχάστηκε, για να μην πω χάθηκε, μέσα στην πάροδο των χρόνων. Οι μισοί και περισσότεροι από εσάς δε γνωρίζουν το νόημά της, αρκετοί δεν την έχουν ακούσει ποτέ. Ο κιμπάρης είναι ο ντόμπρος, ο ευθύς, άνθρωπος αρχοντικός κι ειλικρινής. Πήξαμε στα λαϊκά παιδιά χωρίς ίχνος «κιμπαροσύνης». Δύσκολη λέξη, βαριά για τα στομάχια μας. Βλέπεις, συνηθίσαμε στους μάγκες χωρίς λόγο, δίχως τσίπα. Μία επίσης βαριά λέξη.
Βρόμισε ο τόπος με ψευτόμαγκες. Φαινομενικά ευαίσθητα, φοβισμένα αγοράκια. Αδερφέ, έχεις κλάψει ποτέ από πόνο, φόβο ή έρωτα; Σίγουρα. Στη συνέχεια σηκώθηκες, σκούπισες τα δάκρυά σου κι είπες ψέματα μέχρι και στον εαυτό σου για να το καλύψεις. Ένα φοβισμένο, μυξιάρικο αγοράκι. Ανεύθυνος μέχρι και στο συναίσθημα. Άσε τους άλλους, μην τους πιάνεις στο στόμα σου. Δεν έχεις καμία δικαιολογία, τα παντελόνια δεν έκαναν κανέναν άντρα. Μάθε να είσαι υπεύθυνος με όσα νιώθεις, αν τα υποβαθμίζεις, δεν τα αξίζεις.
Φοβισμένοι κι ανεύθυνοι καταντήσαμε. Έρμαια μιας υποτιθέμενης βαρβατίλας. Ο άντρας σηκώνει χέρι μόνο για να προστατέψει ό,τι αγαπάει, υψώνει τη φωνή του σε κάθε αδικία κι απάνθρωπη χειρονομία. Υποστηρικτής της δικαιοσύνης χωρίς να αναλώνεται σε μικρότητες. Δεν προσπαθεί να επιβάλλει την άποψή του. Δεν ψάχνει αφορμές για να μαλώσει, αλλά δε θα το βάλει ποτέ και στα πόδια. Δυναμικός και σταράτος λόγος, δεν κρύβεται πίσω απ’ το δάχτυλό του. Υπεύθυνος για τα λόγια και τις πράξεις του. Δε φοβάται συγγνώμες κι αγάπες, έχει μάθει να τις σέβεται.
Το αρσενικό έχει τρόπους. Οι άξεστοι σουρόμαγκες με τους γλοιώδεις τρόπους συμπεριφοράς έχουν καταντήσει περιζήτητοι. Ο άντρας μετράει τα λόγια του, δεν τα ξεπουλάει. Όπου και να κοιτάξεις έρχεσαι αντιμέτωπος με παλικαράκια μαζικής παραγωγής με μοναδικά ενδιαφέροντα τα ξίδια και τις γκόμενες. Ποτέ δε μ’ άρεσε η λέξη «γκόμενα». Πέραν του ότι υποβαθμίζει τη γυναίκα, υποβαθμίζει και το αγοράκι που την χρησιμοποιεί.
Έμαθε να μετράει τις γυναίκες στα δάχτυλα κι όχι σε εμπειρίες ζωής. Ο άντρας, φίλε μου, δεν παίζει με τις γυναίκες, τις σέβεται. Έχει τρόπους και δεν ανέχεται από κανέναν, πόσο μάλλον απ’ τον ίδιο του τον εαυτό, να εκθέτει ξεδιάντροπα τη γυναίκα που τον άγγιξε. Μάθαμε να τρέχουμε πίσω από φουστάνια, αντί να κυνηγάμε τα συναισθήματα. Ενδιαφερόμαστε για αριθμούς και μεγέθη. Κολλήσαμε σε έναν επιφανειακό κόσμο, σε εμφανίσεις της μιας βραδιάς.
Ο άντρας με τα χρόνια μετατρέπεται σε ανδρείκελο, ένα κενό ομοίωμα σε σχέση μ’ αυτό που ήταν κάποτε. Έχει χάσει την αξία του, φθείρεται καθημερινά μέσα σ’ έναν απόκοσμο κόσμο. Χάσαμε το δρόμο μας, μετατραπήκαμε σε τραγελαφικές παρουσίες, υβριστικές ίσως προς το ανδρικό πρότυπο που κληρονομήσαμε.
Κάποτε ο άντρας περπατούσε κι έτρεμε η γη, χόρευε και προκαλούσε δέος. Είχε πυγμή κάθε του απόφαση, ο λόγος του ήταν σπαθί, ακέραιος χαρακτήρας. Τον σέβονταν όλοι, επειδή τους σεβόταν, επειδή ήξεραν πως δεν είναι κωλοτούμπας. Προστάτης των αξιών κι υπέρμαχος της ηθικής. Κάποτε ο άντρας νευρίαζε όταν τον αποκαλούσαν ψεύτη, όταν του έθιγαν την υπερηφάνεια. Υπήρχε μία εποχή που η λέξη «άντρας» σήμαινε πολλά περισσότερα από ένα χρωμόσωμα.
Συνώνυμο του «άντρα» είναι το «λεβέντης». Ας το υπερασπιστούμε.
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου