Όλοι νομίζουμε πως έχουμε χιούμορ. Είναι η αρρώστια της εποχής μας. Πετάμε ψαγμένες ατάκες από διάφορες σειρές και ταινίες ή αστείους σχολιασμούς απ’ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με σκοπό να φανούμε αστείοι. Έτσι, το χιούμορ σήμερα κατέληξε να είναι λογοκλοπή, στην καλύτερη περίπτωση το λες κι έλλειψη φαντασίας.
Αγαπητέ μου φίλε, πρώτον, δεν είσαι αστείος αλλά χωμένος σε μία οθόνη και δεύτερον, αντιγράφεις άκομψα τους λίγους που έχουν μία πηγαία αίσθηση του χιούμορ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, φέρεται ο μικρός Κωστάκης. Μη γίνεις σαν τον Κωστάκη.
Η απαρχή του προβλήματος ορίζεται ως η στιγμή που βγήκε κάποιος κι είπε πως γουστάρει τους ανθρώπους με χιούμορ. Ο απερίσκεπτος αυτός άνθρωπος, μαζί με όλους τους επόμενους που συμφώνησαν με το σκεπτικό του, κατέστρεψαν την αυθόρμητη αίσθηση του αστείου, της αληθινής πλάκας. «Θες σχέση; Κάνε τον άλλον να ξεκαρδιστεί και θα τον κερδίσεις». Ένα απ’ τα μεγαλύτερα ψέματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Έρχεται ο άλλος τίγκα στην αυτοπεποίθηση, κορδωμένος και λέει: «Να σου πω, κοπελιά». Εκεί, τρέχα γρήγορα κι όσο πιο μακριά γίνεται, θα την πει τη μαλακία, δεν αντέχει. Μόνο με την πλάκα μπορείς να παντρευτείς κιόλας μη σου πω. Αυτό ψάχνουν όλοι οι άνθρωποι για το άλλο τους μισό, να τους κάνουν να γελάει, μωρέ, όλα τα άλλα έρχονται δεύτερα. Άντε και καλούς απογόνους.
Το επόμενο πλήγμα στο χιούμορ δόθηκε απ’ τη συσχέτισή του με την εξυπνάδα. Βγήκε κάποιος και είπε πως οι ευφυείς άνθρωποι έχουν τρομερή αίσθηση του αστείου. Μάλλον, αναφέρεται σε όσους αντιδρούν άμεσα σε καταστάσεις με κωμικό τρόπο τρομερά εμπνευσμένο. Αν πετάς κάθε μέρα δέκα φορές την ίδια γελοία ατάκα στερείσαι έμπνευσης κι ευστροφίας, απλώς ξεπατίκωσες δύο λόγια από κάποια σειρά και το παίζεις τώρα γελωτοποιός. Μηδέν εφευρετικότητα, μηδέν αυτοσχεδιασμός, μόνο μασημένη τροφή για να καλύψει το εγκεφαλικό κενό εκεί που θα έπρεπε να υπάρχει η αίσθηση του χιούμορ. Αν έχεις χιούμορ μπορείς να γίνεις κι αστροφυσικός, μην πετάς έτσι τέτοιες ευκαιρίες, έχεις το χάρισμα.
Τέλος, έρχεται η κριτική. Αν στολίζεις σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο όποιον σταθεί στο δρόμο σου, με κάθε λογής κακόβουλα σχόλια για να γελάσουν οι υπόλοιποι, τότε, φίλε μου, έχεις λιγότερη φαιά ουσία από ένα καζανάκι. Άκουσες κάποιον να μιλάει για σάτιρα κι εντυπωσιάστηκες τόσο που βάφτισες την κακία σου χιούμορ. Βέβαια, θα μου πεις πως το ίδιο κάνω κι εγώ τώρα κι έχεις δίκαιο. Αλλά, όταν ακούω κάτι μπαγλαμάδες να κοροϊδεύουν ευπαθείς ομάδες, κάτι με πιάνει και θέλω να τους μπουκώσω ολόκληρη τη σακούλα με τη σκυλοτροφή στο στόμα. Ρε, μην είστε ζώα, δεν είναι αυτή η δουλειά σας.
Το πραγματικό χιούμορ έχει άλλα χαρακτηριστικά. Δεν είναι όπως το φαντάζονται οι περισσότεροι. Είναι διακριτικό, δεν κάνει πολύ θόρυβο για να έρθει στην επιφάνεια. Είναι άμεσο, μια αστείρευτη πηγή φαντασίας κι εσωστρέφειας. Διαλύει στερεότυπα κι ανασφάλειες, δεν τα θρέφει. Παράγει ένα δυνατό, απρόσμενο γέλιο κι όχι απλώς ένα ελαφρύ μειδίαμα για να μην κακοκαρδίσεις τον αστειάτορα.
Κρύβει ένα υψηλό επίπεδο νοημοσύνης και λεκτικής ευφράδειας, δεν περιορίζεται από τίποτα, δεν προσαρμόζεται σε συνθήκες, αλλά μεταμορφώνεται κάθε φορά μέσα απ’ τον δημιουργό. Μία ανώτερη μορφή επικοινωνίας μεταξύ μυαλών κι ιδεών, που παίρνει υπόσταση μες από μια κωμική διατύπωση.
Όπου και να κοιτάξεις γύρω σου, βλέπεις βλακείες να γίνονται αστεία. Σαχλά σχόλια να μεταφράζονται ως επαναστατικό χιούμορ. Πλέον, σπάνια γελάω με όλα αυτά που ακούω. Προσπαθούν πολύ οι άνθρωποι για να πουν ένα αστείο και στο τέλος το μόνο που μένει είναι η σιωπή. Δεν ξέρουμε πότε πρέπει να μιλήσουμε, τι χρειάζεται να ειπωθεί και πώς. Μιλάμε για να μιλάμε, χωρίς ουσία, δίχως βάθος. Ένα εύπεπτο χιούμορ με στοιχεία από στερεοτυπικές και ρατσιστικές αντιλήψεις. Ο σκοπός είναι να βελτιώσουμε το χιούμορ μας, ενώ εμείς το καταστρέψαμε ολοσχερώς.
Προσωπικά, μια εξαιρετική μορφή χιούμορ είναι ο αυτοσαρκασμός. Η δυνατότητα του ανθρώπου να διακωμωδεί τον εαυτό του, να τον βάζει κάτω και να τον γελοιοποιεί. Αποκτήσαμε τόσο μεγάλη ιδέα για την προσωπικότητά μας, που κάψαμε φλάντζα. Μεταξύ μας, δεν είμαστε και τίποτα σπουδαίο. Όχι, φίλε μου, δε λέω για σένα, για τον άλλο εκεί πίσω λέω. Εσύ είσαι τέλειος όπως είσαι, εγώ είμαι χαζούλης και δεν το κατάλαβα.
Το χιούμορ είναι σαν το πέος. Όσοι πιστεύουν ότι το έχουν μεγάλο, είναι εκείνοι που αποδεικνύονται μπάμιες.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη