Είχα στο μυαλό μου την ταινία του Jim Carrey, «Yes man» όταν άρχισα να γράφω. Στη συγκεκριμένη, ο πρωταγωνιστής ήταν ένας άνθρωπος που δεν μπορούσε να ισορροπήσει τη ζωή του. Από μία αρνητική στάση προς τη ζωή πέρασε στα εύκολα «ναι». Έχασε το νόημα και τη βαρύτητα που φέρουν οι αποφάσεις. Είναι ωραία τα «ναι», δηλώνουν μία θετική αντίληψη των πραγμάτων, μία αισιοδοξία και θέληση για την κατάκτηση του άγνωστου. Όμως, όταν μαζεύονται πολλά, κουράζουν.
«Ναι», λοιπόν. Η πιο γρήγορη μορφή συγκατάβασης μετά τα αμερικανόφερτα «thumbs up» και «ok». Περίεργη έκφραση, έχει πολλές ερμηνείες, ανάλογα με τον τρόπο που λέγεται. Μπορείς να συμφωνείς, να ανέχεσαι, να απορείς ή να κοροϊδεύεις, χωρίς να χρειάζεται να προηγηθεί και να ακολουθήσει κουβέντα.
Είναι απίστευτο το πόσες διαφορετικές χρήσεις περιλαμβάνονται σε τρία μόνο γράμματα και γι’ αυτό το λόγο ο Έλληνας το χρησιμοποιεί εκατοντάδες φορές μέσα στη μέρα. Όμως, ρε φίλε, κούρασες και κουράστηκες με τόσα «ναι», επειδή είναι αδύνατο να συμφωνείς σε όλα και να ανέχεσαι τα πάντα. Αν κοροϊδεύεις, συνέχισε, καλά το πας.
Η αδιάλειπτη συγκαταβατική συμπεριφορά σου, ακόμη και αν αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς σου, θυμίζει γλειφτράκι. Ναι, αγαπητέ, ναι. Σε παρασύρει σε πράξεις και λόγια που δεν είναι του χαρακτήρα σου. Δεν αναφέρομαι φυσικά στους ανθρώπους που πάντα απλώνουν εγκάρδια το χέρι βοηθείας τους αλλά στα άπληστα θύματα της αποδοχής. Αν ψάχνεις την έγκριση, λάθος δρόμο διάλεξες.
Δε γίνεται να επιτρέψεις στους άλλους ούτε να διανοηθούν ότι είσαι βαρετός, συντηρητικός. Ό,τι πρόταση και να πέσει στο τραπέζι της παρέας, περιχαρής θα δηλώσεις «ναι». Κάτσε λίγο, σκέψου αν σου αρέσει πριν ακολουθήσεις τυφλά, γιατί κάπως έτσι υπογράφτηκαν τόσα μνημόνια.
Παίξε το λίγο Ελβετία στην αρχή, για να μην αποτελείς εξιλαστήριο θύμα κι έπειτα εκδήλωσε το ενδιαφέρον σου. Δε χρειάζεται να παριστάνεις τον καλόβολο, επειδή σκοπός της ζωής είναι να κάνεις αυτό που γουστάρεις. Αν στεναχωρηθούν, πρόβλημά τους. Μη συμβιβάζεσαι με τις επιθυμίες των άλλων.
Πέρα απ’ την παρέα όμως, η συμπεριφορά αυτή ξεχωρίζει και στη σχέση. Πολλές φορές φαντάζομαι, θα έχετε ακούσει ιστορίες ζευγαριών όπου μία απαγόρευση στο μυαλό βγήκε απ’ το στόμα: «Ναι, αγάπη μου, ό,τι πεις». Γελάς, σε καταλαβαίνω.
Ανέχεται πράγματα και καταστάσεις επειδή νομίζει ότι έτσι θα κρατηθεί η σχέση. Καμένο χαρτί. Είπαμε, ρε παιδιά, να μην είμαστε εγωιστές, αλλά όχι κι έτσι, υπάρχει και μέση λύση. Πες αυτό που σκέφτεσαι πριν σου γίνει εμμονή ή ενοχή, αφήνοντας τη συζήτηση να κυλήσει. Έτσι θα κερδίσεις το σεβασμό και δε θα χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο που το βούλωσες.
Το χειρότερο λάθος σου είναι ότι με τόσες υποχωρήσεις, αποκτάς αρκετά απωθημένα. Κρατάς μέσα σου όλα όσα θες να πραγματοποιήσεις και να εκφράσεις, με αποτέλεσμα να τα έχεις καλά με όλους εκτός απ’ τον εαυτό σου. Τον δένεις πίσω απ’ τις καταστάσεις αντί να τον αφήσεις ελεύθερο να κυνηγήσει το αύριο. Τα ανείπωτα πρέπει να λέγονται, το βάρος τους είναι ασήκωτο.
Τα «όχι» έχτισαν τον κόσμο μας. Αν το 1940 ο Μεταξάς είχε πει «ναι» τώρα δε θα ήμασταν εδώ να διαβάζεις αυτό το άρθρο, αλλά ένας Θεός ξέρει πού. Με την άρνηση διαμορφώνεις το χαρακτήρα σου, ανακαλύπτεις τις ιδεολογικές σου πεποιθήσεις κι αποστασιοποιείσαι απ’ το πρόχειρο και δοκιμασμένο. Προσφέρει μία δυναμική, έναν αέρα σιγουριάς. Προς όφελός σου είναι να απελευθερωθείς απ’ τις επίπονες επιθυμίες των άλλων.
Όσο αναπολώ τα «ναι» που έχω πει και τις υποχωρήσεις που έχω κάνει, χαλιέμαι. Δυστυχώς, το κατάλαβα αργά. Δεν ήθελα να χαλάσω χατίρι σε κανένα. Τι κατάφερα; Μια τρύπα στο νερό. Αρχικά, ήταν για να μη με παρεξηγήσουν και βρεθώ ξαφνικά στην απ’ έξω, όμως έπειτα γινόταν ασυναίσθητα, δεν μπορούσα να το ελέγξω. Σου μένει μία πίκρα όταν σκέφτεσαι πόσα θα έπρεπε να είχες πει αλλά έμεινες σε ένα συγκαταβατικό γνέψιμο .
Μην κολλάς πουθενά. Πάρε τη ζωή στα χέρια σου και νιώσε δυνατά κάθε επιλογή σου. Από ανάγκη μην κάνεις τίποτα κι από γούστα τα πάντα. Η ζωή είναι μία φωτογράφηση, φώτα και κάμερες στραμμένα πάνω σου, έτοιμα να σε απαθανατίσουν και το μόνο που μένει είναι η πόζα που θα επιλέξεις.
Πες «ναι» στα «όχι» σου, το αξίζεις!
Επιμέλεια Κειμένου Θάνου Αραμπατζή: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Θάνος Αραμπατζής
