Ποιο είναι αυτό το χαρακτηριστικό που έχουμε όλοι -άλλοι σε μεγαλύτερο κι άλλοι σε μικρότερο βαθμό -και το επιδεικνύουμε με την πρώτη ευκαιρία; Ποιο είναι αυτό το στοιχείο μας το οποίο πάντα ενεργοποιούμε σε καταστάσεις που δεν πρέπει κι αντιθέτως σε όσες πρέπει το καταχωνιάζουμε; Η απάντηση είναι μία κι είναι ο «εγωισμός.
Φροντίζουμε να τον φυλάμε σαν κόρη οφθαλμού και τον τρέφουμε συνεχώς μέσα από πολλές πτυχές της ζωής μας, όπως στον έρωτα, στη φιλία, στην οικογένεια και στην εργασία. Και το αποτέλεσμα; Χάνουμε ανθρώπους που δεν πρέπει, δημιουργούμε προβλήματα σε συναδέλφους, σε φίλους και συγγενείς, διαιωνίζουμε άσχημες καταστάσεις αντί να τις ξεπεράσουμε με διάλογο κι επικοινωνία και πολλά ακόμη.
Κι όμως το χειρότερο απ’ όλα δεν είναι όταν τον χρησιμοποιούμε εναντίον των άλλων, αλλά όταν σηκώνουμε τα τείχη του εναντίον του ίδιου μας του εαυτού. Κι ειλικρινά το κάνουμε πολύ συχνά και με μεγάλη ένταση σε κάθε είδους στόχο μας ή κατάσταση που καλούμαστε να διαχειριστούμε καθημερινά.
Σ’ αυτό το σημείο να πούμε ότι κανένας στόχος δεν είναι εύκολος, από τον μικρότερο έως τον πιο σπουδαίο. Επίσης κανενός η καθημερινότητα δεν είναι εύκολη κι ιδίως πλέον που οι ρυθμοί, το άγχος κι η πίεση έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Ασφαλώς και συγκριτικά με άλλων μπορεί οι δικοί μας στόχοι να είναι πιο εύκολα υλοποιήσιμοι ή οι υποχρεώσεις κι η ρουτίνα μας να είναι πιο βατές ή μπορεί κι όχι. Όπως και να ‘χει ο καθένας μας βλέπει τα δικά του προβλήματά ως ανυπέρβλητα.
Και τι αποφασίζουμε να κάνουμε λοιπόν; Ποια είναι αυτή η φοβερή απόφαση την οποία λαμβάνουμε με μεγαλύτερη ευκολία και συχνότητα από οποιαδήποτε άλλη; Να επινοούμε συνεχώς λόγους να τα παρατήσουμε. Ψάχνουμε μόνιμα πλασματικές αφορμές και γεννάμε στο μυαλό μας σενάρια και προβλήματα τα οποία μοιάζουν αξεπέραστα, μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουμε στον εαυτό μας την τελική μας απόφαση η οποία συνοψίζεται σε δύο λέξεις· «δεν μπορώ».
Κι είναι μαγικός ο τρόπος που πείθουμε τον εαυτό μας για όλα τα παραπάνω. Και μάλιστα δε στεκόμαστε μόνο σ’ αυτό αλλά φροντίζουμε να συζητάμε και να μεταφέρουμε τα παραπάνω ψευδή εμπόδια σε φίλους, οικείους και συγγενείς με σκοπό να πάρουμε και τη δική τους επιβεβαίωση για όσα ήδη προδικάσαμε. Το κάνουμε με τέτοιο πάθος κι ένταση, παρουσιάζουμε τόσες πολλές δικαιολογίες κι αφορμές, που δημιουργήσαμε με κύριο τελικό αποδέκτη εμάς τους ίδιους, που προφανώς δεν αφήνουμε περιθώρια και στους άλλους παρά να συμφωνήσουν μ’ εμάς και την παραίτησή μας.
Και θα μου πείτε «πώς γίνεται όλη η παραπάνω αντιμετώπιση να συνδέεται με τον εγωισμό, από τη στιγμή που κάποιος -δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα- φτάνει να παραδέχεται ότι δεν μπορεί να κάνει ή να διαχειριστεί κάτι»; Είναι μυστήριος ο εγωισμός, το είπαμε και παραπάνω. Καταφέρνουμε να τον χρησιμοποιούμε σε λάθος καταστάσεις, με λάθος τρόπο αλλά και να τον αντιστρέφουμε όπου κι όπως μας βολεύει.
Με το να δηλώνει κάποιος περίτρανα «δεν μπορώ» δε θίγεται ο εγωισμός του. Το ακριβώς αντίθετο μάλιστα, αφού ο ίδιος φτάνει να ενεργοποιεί την αυτολύπηση κι οι γύρω του νιώθουν αντίστοιχα να τον λυπούνται. Και δυστυχώς όλοι αποζητούμε, πολύ ή λίγο, αυτήν τη λύπηση προκειμένου να επιβεβαιωθούμε και να τραβήξουμε την προσοχή. Αν αυτό δεν είναι εγωισμός τότε τι είναι;
Επιπλέον μην ξεχνάμε το σημαντικότερο. Παίρνοντας μια τέτοια απόφαση απώτερος στόχος μας κι ας μην το αντιλαμβανόμαστε είναι να κρύψουμε την αδυναμία μας. Την αδυναμία μας να υπομείνουμε -κι όχι να ξεπεράσουμε- όλα τα εμπόδια και τις δυσκολίες που τυχόν υπάρχουν ή θα υπάρξουν. Την αδυναμία μας να ξεβολευτούμε προκειμένου να λύσουμε προβλήματα και να ξεπεράσουμε καταστάσεις για να πετύχουμε κάτι καλύτερο για εμάς. Την αδυναμία μας να παραδεχθούμε ότι κάποιες φορές χρειαζόμαστε βοήθεια και δεν είμαστε άτρωτοι ώστε να περνούν τα πάντα όλα από τα δικά μας χέρια. Αλλά βλέπετε το «χρειάζομαι βοήθεια» τσιγκλάει πολύ αυτόν τον π@στη εγωισμό μας και καθόλου δεν το θέλουμε.
Και κάπως έτσι με πρωτοστάτη τον εγωισμό μας, στήνουμε στο μυαλό μας παραμύθια με πολλούς κακούς, δράκους κι εμπόδια ώστε να τον διαφυλάξουμε σε βάρος των στόχων, των ονείρων και των επιθυμιών μας. Με λίγα λόγια και παραφράζοντας μια γνωστή παροιμία «Όσα φοβάται να φτάσει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια».