«Φτύσ’ τον/τη να κολλήσει!», «Όσο με φτύνει τόσο επιμένω.»∙ φράσεις που κρύβουν ολόκληρη φιλοσοφία πίσω τους κι, όχι, αυτή δεν αφορά τον μαζοχισμό. Το ‘χουμε δοκιμάσει σε άλλους αλλά κι οι άλλοι σε εμάς. Τα παραδείγματα αμέτρητα και μάλιστα τα περισσότερα στέφθηκαν όντως με επιτυχία.
Πώς γίνεται να διεκδικούμε έναν άνθρωπο, εκείνος να το παίζει «ήξεις αφήξεις» κι εμείς να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε με τη σκέψη του; Παιχνίδι κυριαρχίας κι υποταγής, μήπως σαγήνης και μυστηρίου; Σίγουρα κρύβει πολλά, τόσο για αυτόν που το εφαρμόζει όσο και για τον αποδέκτη του.
Είναι στη φύση μας να γοητευόμαστε απ’ τη διεκδίκηση-στενό ερωτικό μαρκάρισμα που εξάπτει τη φαντασία, ιντριγκάρει κι οδηγεί σε μεγάλες, ρομαντικές, πράξεις. Μας λείπει όλο αυτό κι ίσως, όταν συμβαίνει, προσπαθούμε να παρατείνουμε τη διάρκειά του, μην υποκύπτοντας και προσποιούμενοι τους δύσκολους. Ο αποδέκτης, απ’ την άλλη, ιντριγκάρεται κι ο ίδιος –κι ας μην το παραδέχεται– γιατί έχει την ίδια ανάγκη παιχνιδιού κι απολαμβάνει εξίσου το κυνηγητό ενός απαιτητικού στόχου. Ξυπνάει, ταυτόχρονα, κι ένα αίσθημα εγωισμού, πως δε γίνεται να χάσει αυτήν την παρτίδα, μια αίσθηση πρόκλησης να ρίξει τις άμυνες του άλλου. Νιώθουν κι οι δύο κυρίαρχοι, ο καθένας από άλλη οπτική γωνία.
Ίσως πάλι, γι’ αυτόν που φτύνει, να ‘ναι ο φόβος του δεδομένου. Νιώθει πως αν παραδοθεί αμέσως κι εύκολα, ο άλλος θα τον θεωρήσει δεδομένο κι έτσι οι ισορροπίες θα χαλάσουν, πριν καν αρχίσουν. Αποφεύγει την άμεση ανταπόκριση στα μηνύματα κι εφαρμόζει τη στρατηγική «διαβάστηκε-χέστηκε», νιώθοντας έτσι πως θα αποφύγει μελλοντικούς μπελάδες. Ο αποδέκτης, με τη σειρά του, αν είναι μάλιστα κι επίμονος απ’ τη φύση του, θα συνεχίσει την πολιορκία, ξανά και ξανά, αφού η κατάκτηση είναι μονόδρομος. Δεν μπορεί να δεχθεί την ήττα κι ακολουθεί πιστά το «ο επιμένων νικά».
Μπορεί, ακόμα, αυτός που επιλέγει το φτύσιμο, να το κάνει από φόβο για τον ίδιο του τον εαυτό, σκεπτόμενος πως αν υποκύψει, θα πέσει με τα μούτρα, θα παραδοθεί πλήρως και θα δώσει τα πάντα, θα ζήσει την καψούρα στο φουλ. Διαλέγει την εγκράτεια η οποία αναγκαστικά θέλει λίγο πάγο και φτύσιμο, μέχρι να βάλει τα αισθήματά σου σε τάξη, ώστε να μην τρομάξει τον άλλον και τον κάνει να φύγει τρέχοντας. Σε αυτήν την περίπτωση, ο αποδέκτης έχει ψυλλιαστεί τι συμβαίνει απ’ τις καλές στιγμές, όταν υπάρχουν, και τότε είναι που γκαζώνει περισσότερο κι εντείνει την πολιορκία.
Θα μπορούσε, επίσης, το φτύσιμο να προέκυψε από πληγές του παρελθόντος, συγκεκριμένα από ατυχείς υπερβολικούς χειρισμούς. Σε προηγούμενες σχέσεις, ίσως έγινε πιεστικός, κτητικός, οριακά αφόρητος, να γαντζώθηκε πάνω στον σύντροφό του και να παραμέλησε τα πάντα. Όχι, δε θα κάνει ξανά τα ίδια λάθη, θα προσέξει για να έχει, θα υψώσει μπροστά του τείχος, απ’ την αρχή, για να προστατέψει αυτά που θέλει να κατακτήσει, προτού τα αποκτήσει. Και σε αυτήν την περίπτωση ο αποδέκτης θα μυριστεί τον φόβο, θα καταλάβει ότι κάτι υπάρχει μεταξύ τους. Δε γίνεται να πέφτει έξω. Θα τα δώσει όλα για όλα μέχρι να ρίξει τα τείχη που ο άλλος έχτισε. Φτάνει σε σημείο να του γίνει εμμονή όλο αυτό.
Ο πιο συνήθης λόγος, όμως, για να λέμε την αλήθεια, τόσο για αυτόν που φτύνει όσο και για αυτόν που κολλάει, είναι οι δικές τους προσωπικές κι αλληλοσυγκρουόμενες ανασφάλειες. Αυτός που φτύνει, θέλει να τραβήξει την προσοχή, να νιώσει ποθητός, αφού στο παρελθόν τσαλαπατήθηκε. Φτύνοντας αισθάνεται και πάλι δυνατός, ότι παίρνει πίσω το αίμα του κι ανακτά την αυτοπεποίθησή του. Αυτός που δέχεται αυτήν την κατάσταση και μάλιστα κολλάει κιόλας, έχει ακριβώς τις αντίθετες ανασφάλειες. Θέλει, δηλαδή, απεγνωσμένα να στηριχτεί σε έναν άνθρωπο, να ερωτευτεί και να ζήσει το παραμύθι του, γιατί δεν αντέχει τη μοναξιά, χωρίς να ενδιαφέρεται για το κόστος της ψυχικής φθοράς απ’ την υποτιθέμενη ή αληθινή αδιαφορία του άλλου.
Ασφαλώς υπάρχουν κι άτομα για τα οποία δεν ισχύει τίποτα απ’ τα παραπάνω κι επιλέγουν να φτύνουν κάποιον όταν απλά δεν τους ενδιαφέρει. Άλλωστε, ο έρωτας ένα παιχνίδι είναι∙ ή τα παίζεις όλα με ρίσκο να χάσεις, ή δεν παίζεις καθόλου με ρίσκο να μην κερδίσεις…
Καθένας, λοιπόν, κουβαλάει τις αντιλήψεις του, τους δαίμονές του και καλώς ή κακώς πράττει με αυτόν τον τρόπο. Το θέμα είναι πώς χειρίζεται την κατάσταση ο αποδέκτης και κατά πόσο είναι πεπεισμένος ότι το άτομο που έχει διαλέξει, αξίζει την επιμονή και την υπομονή του. Θα κρατήσει το παιχνίδι τόσο ώστε να το απολαύσουν κι οι δύο ή θα λήξει με δύο ηττημένους;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη