Στους τρελούς ρυθμούς της καθημερινότητας κι έχοντας ν’ αντιμετωπίσουμε δεκάδες προβλήματα, χιλιάδες σκέψεις και πληροφορίες μέσα στην ημέρα, όλοι ανεξαιρέτως πασχίζουμε να μην ξεχάσουμε κάτι από όλα αυτά, τουλάχιστον όσα θεωρούμε σημαντικά. Ημερολόγια, σημειωματάρια, λίστες, χαρτάκια και post it ή ακόμα και το κινητό, αποτελούν κύριο εργαλείο για να επιτύχουμε τον παραπάνω στόχο.
Και κάπως έτσι κυλά η μέρα κι αναρωτιόμαστε πώς στο καλό κατάφερνε ο Σέρλοκ Χολμς, στην ομώνυμη σειρά, ν’ αποτυπώνει και ν’ ανακαλεί με τόση ευκολία, πληροφορίες κι αναμνήσεις με απίστευτη λεπτομέρεια, ενώ εμείς χανόμαστε. Καν’ το λοιπόν όπως ο Σέρλοκ.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι απομνημόνευσης κι ανάκλησης κάθε είδους πληροφορίας, με πιο γνωστή την μέθοδο «Το παλάτι της μνήμης». Η ίδια μέθοδος συχνά αναφέρεται κι ως μέθοδος Λόκι, μνημονικό θέατρο ή παλάτι του μυαλού. Ο κυνικός ντεντέκτιβ λοιπόν, κάθε φορά που πρέπει να θυμηθεί κάτι χρήσιμο για την υπόθεση την οποία προσπαθεί να επιλύσει, ζητά λίγα λεπτά ησυχίας στον χώρο, προκειμένου να μπει στο «παλάτι» του και να ανακαλέσει όποια μνήμη χρειάζεται. Toν βλέπουμε να ψάχνει στα βάθη του μυαλού του, αναζητώντας συσχετισμούς που τον οδηγούν σε κάποια άλλη oπτικοποιημένη πληροφορία που έχει συνδέσει με μια πιο πρόσφατη.
Η τεχνική αυτή, συναντήθηκε για πρώτη φορά τον 6ο αιώνα π.Χ., με τον ποιητή Σιμωνίδη τον Κείο να αναφέρεται σε αυτή όταν τη χρησιμοποίησε άθελά του στο παρακάτω συμβάν. Στη διάρκεια ενός συμποσίου, βγήκε έξω για να μιλήσει με δύο νέους, ενώ το οίκημα πίσω του κατέρρευσε. Παρ’ όλο που οι συνδαιτυμόνες του ήταν παραμορφωμένοι, ο Σιμωνίδης κατάφερε να αναγνωρίσει κάθε έναν από αυτούς, βασιζόμενος στην τοποθεσία τους, πριν το συμβάν.
Η ίδια μέθοδος χρησιμοποιούταν από τους ρήτορες, κατά τη διάρκεια της ελληνορωμαϊκής εποχής, ώστε ν’ απομνημονεύουν τους λόγους τους, μη διαθέτοντας τα μέσα της σύγχρονης εποχής. Η τεχνική άνθισε όμως και στον Μεσαίωνα, όταν οι μοναχοί και άλλοι λόγιοι τη χρησιμοποιούσαν για να απομνημονεύουν θρησκευτικά κείμενα. Στην Αναγέννηση, την ξανασυναντάμε από τον εκκεντρικό Ιταλό φιλόσοφο, μαθηματικό, ποιητή και αστρονόμο Τζορντάνο Μπρούνο, ο οποίος ασχολήθηκε κι έγραψε εκτενώς για την εν λόγω μέθοδο. Επίσης, σήμερα, ο άνθρωπος με την καλύτερη μνήμη στις ΗΠΑ, χρησιμοποιεί ένα παλάτι μνήμης για να απομνημονεύσει την τυχαία σειρά μιας τράπουλας. Τέλος χρησιμοποιείται από παγκόσμιους πρωταθλητές μνήμης, οι οποίοι μπορούν να απομνημονεύσουν περίπου 500 αριθμούς ή 100 λέξεις μέσα σε πέντε λεπτά, ενώ επίσης αποτελεί κύρια μέθοδο απομνημόνευσης για τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Πώς λειτουργεί λοιπόν η παραπάνω τεχνική και πώς μπορείς να φτιάξεις το δικό σου παλάτι; Αρχικά, διάλεξε ένα μέρος το οποίο γνωρίζεις πολύ καλά και με λεπτομέρεια, όπως το σπίτι ή το δωμάτιό σου. Όσο περισσότερα τα αντικείμενα, τα σημεία ή οι λεπτομέρειες στον χώρο που θα διαλέξεις, τόσο περισσότερες κι οι πληροφορίες που μπορείς ν’ αποθηκεύσεις. Σχεδίασε στο μυαλό σου τη διαδρομή μέσα στον χώρο που επέλεξες και πάντα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Καθώς κινείσαι, επέλεξε τα σημεία/αντικείμενα στα οποία μπορείς να τοποθετήσεις τις πληροφορίες. Κάνε το ίδιο αρκετές φορές έως ότου βεβαιωθείς ότι τα θυμάσαι όλα. Διάλεξε λοιπόν κάτι που θέλεις να απομνημονεύσεις κι άρχισε να τοποθετείς τις πληροφορίες, με τη σειρά που εσύ επιθυμείς στα αντικείμενα/σημεία που επέλεξες. Άσε τη φαντασία σου να οργιάσει, αφού όσο πιο σουρεαλιστική είναι η οπτικοποίηση της πληροφορίας, τόσο βαθύτερα θα εντυπώνεται η όποια στη μνήμη σου. Μόλις τοποθετήσεις όλες τις πληροφορίες, φρόντισε ν’ ακολουθήσεις την ίδια διαδρομή αρκετές φορές στο μυαλό σου, για να κλειδώσεις το αποτέλεσμα.
Ίσως σου ακούγεται παράξενο, αστείο ή και δύσκολο. Αδιαμφισβήτητα όμως είναι μια μέθοδος, παγκοσμίως αναγνωρισμένη για την εξάσκηση της μνήμης κι αξίζει να τη δοκιμάσεις. Στην αρχή ίσως παιδευτείς, μέχρι να εξοικειωθείς, αλλά στην πορεία κι όσο χρησιμοποιείς τη μέθοδο, τόσο περισσότερο θα βελτιώνεται η μνήμη σου.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου