Οι φίλοι, λένε πως, είναι η δεύτερη οικογένειά μας, ίσως κι η πρώτη. Τους επιλέγουμε, μας επιλέγουν, τους δοκιμάζουμε, μας δοκιμάζουν και περνώντας τα χρόνια ξεσκαρτάρουμε και ρίχνουμε κόκκινη κάρτα σε κάθε τοξικό, υποτιθέμενο φιλαράκι. Όσοι μείνουν είναι πάντοτε οι σταθερές μας. Οι δικοί μας άνθρωποι, που μας ξέρουν καλύτερα απ’ τον εαυτό μας. Έχουν γελάσει κι έχουν κλάψει στο πλευρό μας, μας έχουν υπερασπιστεί και μας έχουν βρίσει, μας έχουν παινέσει και μας έχουν κατσαδιάσει.
Με άλλους μοιάζουμε και μ’ άλλους είμαστε εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες, τόσο αλλιώτικοι, μάλιστα, σαν να ενώνονται δύο κόσμοι, ή δύο εν δυνάμει εραστές και δεν ξέρεις αν θα γίνει σύγκρουση ή ταύτιση. Γιατί κάθε είδους φιλία κρύβει μέσα της ερωτισμό, είτε είναι ανάμεσα στο ίδιο φύλο είτε σε διαφορετικό. Κι όχι δεν είναι υπαινιγμός. Είναι σαν να συνθηκολογείς σε μια σχέση που θα υπάρχει, φροντίδα, τρυφερότητα, αγάπη αλλά όχι έρωτας, όχι σεξ. Κι αυτό είναι κάτι που αποφασίστηκε από κοινού αξιολογώντας τη φιλία ως πιο σημαντική απ’ οτιδήποτε άλλο.
Φυσικά όσο και να θέλουμε να το παραβλέψουμε, υπάρχει πάντοτε το θέμα της υποψίας ότι μια φιλία μπορεί να εξελιχθεί σε έρωτα κι απλώς περιμένει την αφορμή ενός τρίτου προσώπου για να βγει στην επιφάνεια. Ας μην παίρνουμε όρκο ότι δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Όμως θα ήταν λάθος μας ν’αντιμετωπίζουμε κάθε φίλο ή φίλη του ανθρώπου με τον οποίο έχουμε σχέση, ως υποψήφιο εραστή ή ερωμένη. Αυτό το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να δηλητηριάσει τη σχέση μας και να μας φέρνει συνεχώς σε αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις μαζί του.
Κι αν κάποιος δε μας έχει δώσει το δικαίωμα ν’αμφιβάλλουμε για την αξιοπιστία του και για τη σημαντικότητά μας στη ζωή του, ας μην τον αμφισβητούμε. Απλώς καλό θα ήταν να σεβόμαστε τον χρόνο που θέλει να περνάει ο άνθρωπός μας με τους φίλους του και τις στιγμές του μαζί τους, χωρίς να τις θέτουμε υπό διαπραγμάτευση κι απαιτώντας να τις στερηθεί εξαιτίας μας.
Η αγάπη κρύβει μέσα της εκτός των άλλων και τις έννοιες του σεβασμού και της κατανόησης, αυτά που χρειάζεται να δείχνουμε στο ταίρι μας, αντιλαμβανόμενοι πόσο σημαντικό μπορεί να είναι το να βρεθεί κοντά σε κάποιο φιλαράκι του ακόμη και στη μέση της νύχτας. Χωρίς αυτό σε καμία περίπτωση να σημαίνει ότι μας απαξιώνει ή ότι μας βάζει σε δεύτερη μοίρα.
Άλλωστε το πόσο σημαντικός είναι κάποιος στη ζωή μας κι ο ρόλος που παίζει για μας είναι αυτονόητο κι αυταπόδεικτο μέσα απ’ τη συμπεριφορά μας απέναντί του. Δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού. Γι’ αυτό είναι τουλάχιστον ανόητο να προσπαθούμε να υποσκάπτουμε και ν’ ακυρώνουμε φιλίες χρόνων, προς όφελός μας, επειδή εγωιστικά και μόνο θέλουμε να έχουμε την αποκλειστικότητα και τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή κάποιου ανθρώπου. Κάτι το οποίο, αργά ή γρήγορα θ’ αποκαλυφτεί και τότε θα βρεθούμε εκτεθειμένοι.
Όταν αγαπάμε κάποιον, τον θέλουμε ευτυχισμένο και χαμογελαστό. Θέλουμε να περνάει όμορφα και να νιώθει περήφανος για μας χωρίς να μας θεωρεί εμπόδιο στη ζωή του ή στις επιλογές του. Κι οι φίλοι είναι επιλογή του καθενός μας. Σεβόμενος τις φιλίες του αγαπημένου μας, αποδεικνύουμε την πίστη μας στην κρίση του και το θαυμασμό μας προς το άτομό του.
Ερχόμενος κοντά με τους φίλους του ανθρώπου που αγαπάμε, κάνουμε ένα ακόμη βήμα προς το μέσα του. Αγκαλιάζουμε ακόμη περισσότερο τη ζωή του πριν από εμάς. Κατανοούμε και αντιλαμβανόμαστε πιο εύκολα, πράγματα, καταστάσεις και αντιδράσεις του. Μαθαίνουμε μικρές λεπτομέρειες του χαραχτήρα του που δε θα μπορούσαμε να δούμε με «γυμνό μάτι».
Οι φίλοι είναι μάρτυρες βιωμάτων, όπως σχέσεις, χωρισμοί, εμπειρίες ζωής, στα οποία εμείς δεν υπήρξαμε παρόντες, αλλά αυτός που αγαπάμε τα μοιράστηκε μαζί τους και μέσα απ’ αυτά έφτασε ως εμάς.
Δεν είναι εχθροί μας όσο κι αν δείχνουν επιφυλακτικοί απέναντί μας. Και είναι στο χέρι μας να τους κερδίσουμε και να καταλάβουμε πως η επιφυλακτικότητά τους δεν έχει να κάνει μ’ εμάς, αλλά οφείλεται στην αγάπη και στην ευθύνη που αισθάνονται απέναντι στον άνθρωπό μας.
Κι αυτό είναι λογικό. Άλλωστε σε μια πιθανή ρήξη μας με το ταίρι μας, εκείνοι θα βρεθούν δίπλα του. Και τότε, αν είναι πραγματικοί φίλοι κι εμείς τους έχουμε φερθεί σωστά κι είμαστε αληθινοί απέναντί τους, θα τον συνετίσουν και θα τον καθοδηγήσουν ορθά κι αμερόληπτα, κρίνοντας δίκαια κι ανιδιοτελώς.
Διεκδικώντας με εντάσεις και τσακωμούς χρόνο και χώρο στη ζωή κάποιου, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να χάνουμε έδαφος, να τον ξενερώνουμε και να τον απομακρύνουμε. Υπάρχουν πολύ πιο ουσιαστικοί τρόποι για να φέρεις και να κρατήσεις κάποιον κοντά σου.
Μην ξεχνάμε πως ό,τι μας επιβάλλεται, γίνεται θηλιά και μας πνίγει. Κανείς δε θέλει να πιέζεται και ν’ αναγκάζεται συνεχώς να επιλέξει. Είναι σαν να στήνεις τον άλλον στον τοίχο και να τον καλείς σε απολογία. Απ την ελευθερία κανείς δεν κουράστηκε, απ’ την καταπίεση όμως έχουν γίνει οι πιο δυνατές επαναστάσεις. Είναι προτιμότερο, λοιπόν, κάποιος να κάθεται κοντά μας από δική του επιλογή παρά από δική μας απαίτηση.
Επιμέλεια Κειμένου Μελίνας Αγγελάκη: Πωλίνα Πανέρη