Υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω που δεν μπορούν ή μάλλον δε θέλουν να καταλάβουν τη σημασία της ομαδικότητας και της συνεργασίας, κάτι που πιστεύουν πως τους δίνει το δικαίωμα να επιβάλλουν τα «θέλω» τους σ’ όποιον έχει την ατυχία να βρεθεί ως συνάδελφος στο δρόμο τους.
Πώς καλείσαι ν’ αντιμετωπίσεις, λοιπόν, αυτές τις ιδιαίτερες περιπτώσεις συνεργατών που συμπεριφέρονται λες κι είναι στην κορυφή της ιεραρχίας, ενώ έχουν τις ίδιες αρμοδιότητες με τους υπόλοιπους; Αυτούς που, με λίγα λόγια, την έχουν δει αφεντικά ενώ δεν είναι και μετατρέπουν τη ζωή σου στο γραφείο σ’ έναν εφιάλτη απ’ τον οποίο δε θα μπορέσεις εύκολα να ξεφύγεις, αφού δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά στα ωράριά σας κι είσαι αναγκασμένος να τους ανέχεσαι επί καθημερινής βάσεως.
Αλλάζει πολύ εύκολα η δυναμική σε οποιοδήποτε περιβάλλον κι αν δουλεύεις, όταν ο ένας διατάζει τους υπόλοιπους, ενώ καλείται να φέρει εις πέρας τις ίδιες υποχρεώσεις με αυτούς. Δεν υπάρχει ίση ανάθεση ευθυνών απ’ τη στιγμή που παίρνει αποφάσεις για όλους, χωρίς φυσικά να του έχει ζητηθεί, διαταράσσοντας έτσι τις ισορροπίες κι ισοπεδώνοντας κάθε αίσθηση ισότητας μεταξύ ανθρώπων που δεν έχουν απολύτως τίποτα να διαχωρίσουν. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υποφέρει κι η παραγωγικότητα της ομάδας, αφού η πλειοψηφία δε συμφωνεί με τις αυταρχικές τάσεις της μειοψηφίας κι έτσι εμφανίζονται απ’ το πουθενά προβλήματα που θα μπορούσαν εύκολα να είχαν αποφευχθεί αν υπήρχε αρμονική συνεργασία.
Γιατί δεν μπορείς να συνεχίσεις αυτό το θέατρο του παραλόγου, κάθε φορά που έρχεσαι αντιμέτωπος με κάθε υπερβολική απαίτηση κι αβάσιμη θεωρία που τολμούν να ξεστομίσουν. Βρίσκεις τον εαυτό σου σε μια πολύ δύσκολη θέση αφού δεν έχεις ιδέα για το πώς πρέπει ν’ αντιδράσεις χωρίς να τους προσβάλεις και τελικά ενδίδεις σ’ αυτό που σου ζήτησαν γιατί δεν μπορείς να κάνεις κι αλλιώς, σωστά; Έτσι χάνεται η ομαδικότητα απ’ το περιβάλλον το οποίο φαινομενικά μοιράζεστε ισάξια και θα έπρεπε να δίνει ίσες ευθύνες κι ελευθερίες στα μέλη της. Υπομένοντας κι ανεχόμενος κάθε αυθαίρετο κουμάντο, φτάνεις κάποτε στο σημείο να αισθάνεσαι πως δεν υπάρχει γυρισμός. Εκτός κι αν αντιδράσεις με τρόπο που στο τέλος της μέρας, θα σε δικαιώσει.
Για να λέμε, όμως, και τα πράγματα με τ’ όνομά τους, δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος για να αντιμετωπίσεις ένα τόσο λεπτό ζήτημα. Για τη δουλειά σου πρόκειται, άλλωστε. Γι’ αυτό και δεν μπορείς απλά να ξεσπάσεις, για να κερδίσεις και καλά το δίκιο σου, αφού στην προκειμένη περίπτωση σίγουρα θα το χάσεις. Η κούραση, η ένταση κι η πίεση σε συνδυασμό με την ανάρμοστη συμπεριφορά συναδέλφων που έχουν πάρει με το έτσι θέλω τα ινία της επιχείρησης λες και τους ανήκει, είναι μοιραίος συνδυασμός, που δεν αφήνει πολλά περιθώρια ψυχραιμίας.
Φτάνει ο εκνευρισμός στο κόκκινο και προειδοποιητικά λαμπάκια αρχίζουν ν’ αναβοσβήνουν στο πίσω μέρος του μυαλού σου σε κάθε υπόδειξη και προστακτική τους, ενώ κάνεις σενάρια επιστημονικής φαντασίας ή και θρίλερ, για το πώς θα τους βάλεις στη θέση τους, χωρίς να λερώσεις τα χεράκια σου με αίμα. Προκειμένου, λοιπόν, να βγεις κερδισμένος απ’ αυτή την υπόθεση, καλά θα κάνεις να χειριστείς το ζήτημα με υπομονή κι ωριμότητα.
Μπορεί κάποτε –χωρίς να ‘ναι κανόνας– να έχουν περισσότερα χρόνια εμπειρίας στη θέση σας ή να ‘ναι μεγαλύτεροι ηλικιακά, γεγονός που σέβεσαι και κατανοείς απόλυτα αλλά μέχρι εκεί. Γιατί αυτό δεν τους δίνει το δικαίωμα να συμπεριφέρονται υπεροπτικά και να σου απευθύνονται απότομα και με αλαζονεία, απ’ τη στιγμή που έχετε όλοι τις ίδιες αρμοδιότητες. Ακόμη κι αν έχουν μάθει να λειτουργούν με το δικό τους τρόπο, λοιπόν, καλούνται να συνεργαστούν με τους υπόλοιπους και να μοιραστούν τις γνώσεις τους με τρόπο που θα γίνει κατανοητός απ’ όλους, χωρίς να προσπαθούν να τις επιβάλουν.
Η εγωιστική προσέγγιση σε χώρους που απαιτούν ομαδικό πνεύμα και συνεργάσιμες προσωπικότητες για να πετύχουν, δεν έχει και τα καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά την προσωπική βελτίωση αλλά και την επαγγελματική ανέλιξη των εργαζομένων. Οδηγεί σε αναπόφευκτους διαπληκτισμούς και δημιουργούνται κλίκες σ’ ένα περιβάλλον που δεν έχει καμία θέση γι’ αυτές.
Γι’ αυτό και το καλύτερο που μπορείς να κάνεις σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να δημιουργήσεις μια ευχάριστη ατμόσφαιρα, τοποθετώντας σαφή όρια, επικαλούμενος τη λογική κι όχι το συναίσθημα. Σιγά-σιγά, θ’ ακολουθήσουν κι οι υπόλοιποι, γεγονός που θα διαταράξει τις αυταρχικές τάσεις που επικρατούσαν τόσο καιρό. Κι αυτοί που τις εφάρμοζαν, θα συνειδητοποιήσουν με την άρνησή σου να υποταχθείς στον απολυταρχισμό τους, πως σέβεσαι τον εαυτό σου κι έχεις πάψει ν’ ανέχεσαι συμπεριφορές προσβλητικές, χωρίς καμία βάση, ούτε δέχεσαι εντολές από ανθρώπους που δε δικαιούνται να στις δίνουν.
Θέλοντας και μη, αν δε βρουν αντίκρισμα στην έπαρσή τους, θα οδηγηθούν στη σταδιακή ένταξή τους σε μια ομάδα την οποία δεν επιδίωξαν ποτέ πραγματικά να τη βελτιώσουν, παρά μόνο τη χρησιμοποιούσαν ως μέσο για να προβληθούν και να εξυπηρετήσουν τα προσωπικά τους συμφέροντα, ξεσπώντας τα κόμπλεξ τους.
Αν αντιμετωπίζεις με σεβασμό κι υπευθυνότητα το κάθε κοινωνικό πλαίσιο που εντάσσεσαι, μπορείς να βελτιώσεις όχι μόνο το έργο που εξυπηρετείται αλλά και τον εαυτό σου. Αρκεί να υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις κι αν δεν τις βρεις έτοιμες, να τις προσαρμόσεις.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη