«Εύχομαι ολόψυχα χρόνια πολλά, υγεία σωματική και ψυχική, με πολλά χαμόγελα και ευτυχισμένες στιγμές». Η πιο πάνω ευχή, με κάποιες παραλλαγές και τροποποιήσεις, είναι αυτή που στέλνω/ γράφω τα τελευταία χρόνια σε γνωστούς και φίλους. Μέχρι πρότινος ευχόμουν γενικά για υγεία, όμως η μεγάλη σημασία της ψυχικής υγείας για τον άνθρωπο με έκανε να αναθεωρήσω.
Η ψυχική υγεία έχει άμεση επίδραση στην καθημερινότητά μας, επηρεάζει κάθε έκφανση της ζωής μας και ταυτόχρονα επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, κάποιους αστάθμητους εντελώς.
Οι νόσοι που σχετίζονται με την ψυχική υγεία υπήρχαν ανέκαθεν αλλά λόγω άγνοιας, παντελούς έλλειψης ενημέρωσης, κλειστών κοινωνιών και συνακόλουθα στερεοτύπων, ο κόσμος απομόνωνε αυτά τα άτομα, τούς έδινε παρατσούκλια, τα στιγμάτιζε. Οι δικοί τους απέφευγαν να μιλάνε γι’ αυτούς, τούς έκλειναν στο σπίτι και τότε ξεκινούσε μια απίστευτη παραφιλολογία, ένα τρομερό κουτσομπολιό για το τι έγινε, γιατί έγινε, πώς είναι, τι λένε, τι κάνουν. Εννοείται, ότι όλες οι περιγραφές ήταν διανθισμένες με πολλή δόση φαντασίας. Τα όσα μεταφέρονταν ήταν ανυπόστατα ή στην καλύτερη περίπτωση παραφουσκωμένα, για να γίνει κουτσομπολιό. Σε κλειστές κοινωνίες αυτό ήταν πιο έντονο, όπως συμβαίνει πάντα άλλωστε. Και αργότερα, όταν ίσως ξεφούσκωνε το «ενδιαφέρον», πολλοί αναγκάζονταν να αλλάξουν τόπο διαμονής σε μια προσπάθεια να ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή.
Mε την πάροδο των χρόνων και την αλλαγή των συνθηκών ζωής, αλλά κυρίως λόγω κάποιων τολμηρών και ειλικρινών ανθρώπων που βγήκαν και μίλησαν, οι ψυχικές ασθένειες δεν αποτελούν πλέον ταμπού ούτε απαγορευμένο θέμα για συζήτηση. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι που υποφέρουν από τέτοια νοσήματα συνεχίζουν να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας, ενώ δεν ανέχονται να ζουν περιθωριοποιημένοι ή παραγκωνισμένοι και διεκδικούν τον απαραίτητο σεβασμό. Και προσωπικά, επειδή όλο και πληθαίνουν όσοι «εκτίθενται» με αυτό τον τρόπο, τούς θαυμάζω για την τόλμη και την ειλικρίνειά τους.
Σε παγκόσμια εμβέλεια, όσοι μίλησαν ήταν άτομα αναγνωρισμένα και προβεβλημένα ήρθαν αντιμέτωπα με τις σκοτεινές πτυχές του εαυτού τους και μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους με το κοινό.
Ο Πρίγκιπας Χάρι, οι κρίσεις πανικού, η κατάθλιψη κι ο καταπιεσμένος θυμός
Ο πρίγκιπας Harry επηρεάστηκε, σίγουρα ανεπανόρθωτα, από τον θάνατο της μητέρας του, και τη δημοσιότητα που αυτός πήρε. Έτσι κι αλλιώς, η δημοσιότητα ήταν πάντα κομμάτι της ζωής τους, έβλεπε τη ζωή τους κρεμασμένη στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και των περιοδικών. Στην ευαίσθητη ηλικία της εφηβείας, το πένθος φάνταζε ασήκωτο ή έστω δυσβάστακτο και για δύο χρόνια πάλευε με το χάος της ζωής του. Όλος ο πόνος που ένιωθε βγήκε στην επιφάνεια στην ενήλικη ζωή του και κλήθηκε να αντιμετωπίσει όλα όσα απέφευγε. Στήριγμα βρήκε στον ψυχοθεραπεία και στον αδερφό του, πρίγκιπα William.
Ο Justin Bieber, οι καταχρήσεις, το χρόνιο άγχος
Η μεγάλη δημοσιότητα που είχε ο Justin Bieber από μικρή ηλικία τον εξέθεσε και στα συνεπακόλουθά της: εξαρτήσεις, καταχρήσεις, ουσίες. Η μεγάλη αγάπη του κόσμου τον οδήγησαν σε μια αίσθηση ανωτερότητας και έλλειψης ορίων. Το να σηκωθεί από το κρεβάτι το πρωί ήταν κάτι πολύ δύσκολο, ξεκίνησε να σκέφτεται ότι δεν θέλει πλέον να ζει και η συμπεριφορά του γινόταν συχνά απρόβλεπτη και ασταθής. Ο ίδιος περιγράφει την φήμη που απέκτησε ως τοξική με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην κατάθλιψη και βίαιη συμπεριφορά.
Η Selena Gomez και η διπολική διαταραχή
Ένα άλλο είδωλο της παιδικής ηλικίας πολλών, η Selena Gomez, επιβεβαίωσε δημόσια τη διάγνωσή της με διπολική διαταραχή και τη μάχη που έδωσε με την ασθένεια. Τα συμπτώματά της ξεκίνησαν όταν εκείνη ήταν 20 χρονών και εναλλάσσονταν ανάμεσα σε κατάθλιψη και μανία, για να οδηγηθεί τελικά σε κλινική για αντιμετώπιση και θεραπεία. Ένιωθε παγιδευμένη στο μυαλό και το σώμα της, νόμιζε ότι η ζωή της είχε πλέον τελειώσει και της πήρε καιρό να βρει την κατάλληλη αγωγή για το θέμα της. Με πολλή δουλειά και σωστή διαχείριση, έμαθε να ζει με το πρόβλημα, το έκανε προτεραιότητά της, γι΄ αυτό και δίνει στον εαυτό της μικρά και συχνά διαλείμματα για να χαμογελά και πάλι.
Η Έλενα Ακρίτα και η κατάθλιψη
Σε εγχώριο επίπεδο, μια από τις πιο εμβληματικές γυναικείες παρουσίες στον χώρο του πολιτισμού και της πολιτικής, η Έλενα Ακρίτα, μίλησε ανοιχτά για τον βραχνά της κατάθλιψης που της χτύπησε την πόρτα ύπουλα και σιγά σιγά εγκαταστάθηκε στο σπίτι της. Έγινε φίλη μαζί της, τής έδινε στοργή και θαλπωρή, κάτι που είχε ανάγκη η Ακρίτα και χρειάστηκε τιτάνιος αγώνας για να απαλλαγεί από αυτήν. Διότι τα συμπτώματα δεν ήταν τέτοια, στην αρχή τουλάχιστον, ώστε να τη θορυβήσουν. Τη θορύβησαν όταν δεν υπήρχε πλέον περιθώριο και ο κόμπος για κείνη είχε φτάσει στο χτένι. Και μίλησε για να ενθαρρύνει και να εμψυχώσει όποιον παλεύει με αυτή, ότι είναι σε θέση να τη νικήσει.
Η Ελεονώρα Μελέτη, η αγοραφοβία και οι κρίσεις πανικού
Η διάγνωση για συναισθηματική κακοποίηση είναι εκείνο που ώθησε την Ελεονώρα Μελέτη να ψάξει πιο βαθιά μέσα της και να την οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή στη ζωή της, τις σπουδές στην ψυχολογία. Το βιβλίο της «Το όνειρό μου ήταν πάντα ένα μοβ ποδήλατο» καταπιάνεται με τη δύσκολη ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρέθηκε, τις κρίσεις πανικού και την αγοραφοβία που βίωνε.
Ο Εμμανουήλ Καραλής, η κατάθλιψη και οι κρίσεις πανικού
Για μένα, η πιο συγκλονιστική εξομολόγηση ήταν αυτή του Εμμανουήλ Καραλή. Συγκλονιστική διότι είναι ένα παιδί μονίμως χαμογελαστό, με επιτυχίες και αναγνωρισιμότητα, που ασχολείται με τον αθλητισμό, ο οποίος θεωρητικά βοηθά στην ψυχολογία του ανθρώπου. Ένας τραυματισμός του, όμως, η απογοήτευση που αυτός έφερε και ίσως η συσσωρευμένη απογοήτευση που ένιωθε από τον ρατσισμό στα παιδικά του χρόνια, τον οδήγησαν σε κρίσεις πανικού, άγχος και κατάθλιψη. Αναγκαστικά, πίεζε τον εαυτό του για να αντιστραφεί η κατάσταση αλλά τα πράγματα χειροτέρευαν αντί να καλυτερεύουν. Το ηθικό του έπεφτε και ο ίδιος είχε άρνηση στα πάντα, άρα η διακοπή, προσωρινή όπως αποδείχτηκε ήταν μονόδρομος. Η σεζόν για εκείνον τέλειωσε νωρίτερα και αφιέρωσε τον απαιτούμενο χρόνο στον εαυτό του για να θεραπευτεί ψυχικά και να επανέλθει δριμύτερος. Και επανήλθε. Τα βραβεία και τα ρεκόρ αποδεικνύουν έμπρακτα ότι όταν η ψυχική μας υγεία διακυβεύεται, το πιο σοφό είναι να κάνουμε ένα διάλειμμα, να ζητήσουμε βοήθεια και να στραφούμε στον εαυτό μας. Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να ξεπεραστεί η όποια ψυχική νόσος.
Ο Αύγουστος Κορτώ και η κλινική κατάθλιψη
Ο γνωστός συγγραφέας Αύγουστος Κορτώ μίλησε για τη δύσκολη μάχη που έδωσε και δίνει με την ψυχική υγεία, έχοντας βιώσει τέσσερα επεισόδια κλινικής κατάθλιψης. Δηλώνει για τον εαυτό του ότι είναι διπολικός, αλκοολικός, καταθλιπτικός. Κοινοποιώντας το, αλαφραίνει το πρόβλημα και καταπολεμά τόσο τη νόσο όσο και το στίγμα που την ακολουθεί. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «Αν η δική μου φωνή μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, παρηγοριά ή δύναμη έστω και σ’ έναν πάσχοντα, οφείλω να φωνάζω. Και μακάρι να είχαμε περισσότερες φωνές, ώστε η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή, οι κρίσεις άγχους και πανικού να ήταν απαλλαγμένες απ’ τη βαριά, άδικη και καταστροφική σκιά που τις πλακώνει».
Και με αυτή την τόσο όμορφη δήλωση του Κορτώ θα κλείσουμε, με την ευχή ο καθένας να βρει τον τρόπο να νικήσει τους δαίμονές του- ή διαφορετικά, να τους κάνει φίλους του.
Συντάκτης: Χριστιάνα Δεμέναγα
