Αρχές Δεκεμβρίου πήρες και επίσημα την πρόσκληση και μπήκες για τα καλά στο πνεύμα. Το κάλεσμα για το πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν έλεγε ρητά να ντυθείς επίσημα και να φέρεις μαζί σου την καλή σου διάθεση για να υποδεχτείς τον καινούργιο χρόνο με χαμόγελο. Στο τραπέζι συγγενείς, φίλοι, γνωστοί, το φαγητό και το ποτό άφθονα και η βραδιά γεμίζει με αστεία, ευχές, πειράγματα, αναπολήσεις του χρόνου που πέρασε.
10,9,8,7,6,5,4,3,2,1…. Πάει ο παλιός ο χρόνος! Η αντίστροφη μέτρηση έφερε την καινούργια χρονιά, συνοδεία των πρωτοχρονιάτικων προγραμμάτων της τηλεόρασης και την ελπίδα ότι θα είναι καλύτερη, πιο ευτυχισμένη και πιο πλήρης από αυτήν που έφυγε. Ότι θα φέρει όσα στέρησε η προηγούμενη και θα είναι αυτή που πάντα περίμενες. Ανταλλάσσεις ευχές, αγκαλιές και φιλιά με αγαπημένα πρόσωπα, συνεχίζεις το φαγοπότι μέχρι πρωίας ή αναχωρείς για κάποιο νυχτερινό κέντρο για διασκέδαση μετά μουσικής ή/και λουλουδιών. Η επόμενη (η ίδια για να ακριβολογούμε) μέρα σε βρίσκει με νύστα, κούραση, ενδεχομένως στομαχόπονο αλλά σίγουρα με μια αισιοδοξία για την καινούργια μέρα, χρονιά, μήνα. Ή μήπως όχι;
Όταν περάσει η επήρεια τη νύχτας ή και του αλκοόλ, όχι απαραίτητα τη μέρα της Πρωτοχρονιάς αλλά και τις επόμενες μέρες, επανερχόμαστε στην πραγματικότητα, από την οποία απουσιάζει η αστερόσκονη, η λάμψη, τα φώτα, τα λαμπάκια, όλα όσα έκαναν τις γιορτές των Χριστουγέννων μαγικές. Δεν έχουμε άλλα τραπέζια να πάμε ή ακόμα κι αν έχουμε, το θέμα συζήτησης θα είναι πώς περάσαμε τις γιορτές, πότε είναι το επόμενο τριήμερο, ότι αργεί το καλοκαίρι. Μάς χτυπά, κοινώς, την πόρτα ο Ιανουάριος, ο βάσει στατιστικών πιο μελαγχολικός μήνας. Κι αναλόγως της ψυχολογικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε, είναι και η ένταση με την οποία τη βιώνουμε.
Η μελαγχολία του Γενάρη έχει εξήγηση. Το συναίσθημα δεν είναι καθόλου τυχαίο. Οφείλεται σε μια σειρά λόγων που έχουν να κάνουν με όλο το προηγούμενο διάστημα και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Σημαντικό ρόλο παίζει, έστω υποσυνείδητα, ο καιρός, η χαμηλή θερμοκρασία, η έλλειψη φωτός, το ότι νυχτώνει νωρίτερα.
Έπειτα, είναι το όλο εορταστικό κλίμα Δεκεμβρίου που ολοκληρώνεται. Η Πρωτοχρονιά είναι η κορύφωση αυτού του κλίματος. Είμαστε ενθουσιασμένοι για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (τα τελευταία χρόνια η εορταστική περίοδος ξεκινά όλο και πιο νωρίς), για έναν μήνα σίγουρα, αγοράζουμε δώρα, πηγαίνουμε σε πάρτι και συνάξεις, βλέπουμε φίλους που είχαμε καιρό να δούμε, επισκεπτόμαστε αγορές, ξεφεύγουμε από την καθημερινότητά μας. Κάποιοι εξ ημών κάνουμε και μικρές αποδράσεις εντός ή εκτός. Σπάμε τη ρουτίνα μας με τέτοιες μικρές ενέργειες. Όλα αυτά, με την είσοδο του νέου χρόνου, τερματίζονται. Καλούμαστε να επανέλθουμε στην πραγματικότητα της ρουτίνας και της καθημερινότητας. Του προγράμματος, των υποχρεώσεων, των πρέπει και των αυστηρών χρονοδιαγραμμάτων. Κάτι που έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με την εύθυμη διάθεση των προηγούμενων ημερών.
Άλλο σημαντικό ζήτημα, είναι ότι ο Ιανουάριος θα βρει το πορτοφόλι σου ελαφρύτερο. Έχεις επιδοθεί το τελευταίο διάστημα σε μια σειρά αγορών (ας είμαστε ειλικρινείς, δεν ήταν όλες απαραίτητες) για δώρα, οι οποίες ήταν σε κάποιο σημείο ανεξέλεγκτες και ο μήνας τώρα φαντάζει μακρύς και ατελείωτος. Είναι αλήθεια ότι είναι μακρύς, έχει εξάλλου 31 μέρες, και επιτείνεται από τα έξοδα που έχεις κάνει. Κάτι οι υποχρεώσεις που είχες, κάτι τα καινούργια ρούχα και παπούτσια για σένα, κάτι τα έκτακτα που προέκυψαν, μπήκε ο μήνας και έχεις την αίσθηση ότι δε θα τον βγάλεις οικονομικά. Που ίσως και να ευσταθεί αλλά είναι κάτι που σε αγχώνει και σε γεμίζει τύψεις. Μετανιώνεις που ξόδεψες τόσα, που δεν έκανε πιο λελογισμένη χρήση και υπόσχεσαι ότι του χρόνου θα θυμάσαι αυτό το αίσθημα για να είσαι πιο προσεκτικ@.
Είναι, επίσης, και όλη η σωματική ενέργεια που ξοδέψαμε. Από την αρχή του χρόνου πηγαίνουμε παντού, σε μαζώξεις, πάρτι της δουλειάς μας, υπαίθριες αγορές. Ξενυχτάμε λίγο περισσότερο, αλλά ακόμα και να μη βγούμε και να μείνουμε σπίτι, χαζεύουμε ταινίες, καλούμε κόσμο, διοργανώνουμε βραδιές παιγνιδιών, γενικά «κουραζόμαστε», παρ’ όλη την ψυχολογική ανάταση που νιώθουμε. Φεύγοντας, λοιπόν, ο Δεκέμβριος, νιώθουμε τις μπαταρίες μας άδειες, να έχουμε στερέψει από δυνάμεις και να είμαστε εξαντλημένοι. Είναι λες και χρειαζόμαστε ξεκούραση από τις διακοπές.
Διαβάζοντας διάφορα άρθρα, έπεσα πάνω σε δύο πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις. Η μια στοιχειοθετούσε το γεγονός ότι τα περισσότερα διαζύγια υποβάλλονται τον Ιανουάριο και η άλλη ότι η πιο καταθλιπτική μέρα του χρόνου, η μπλε Δευτέρα, είναι η τρίτη Δευτέρα του μήνα. Αμφότερες απόψεις ενισχύουν τη γενική ομολογία περί μελαγχολίας, κατατονίας, αρνητικών συναισθημάτων, εσωστρέφειας.
Μόλις καταλαγιάσει ο θόρυβος από τις γιορτές και επιστρέψουν όλοι στην καθημερινότητά τους, λοιπόν, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια όχι τόσο ευχάριστη πραγματικότητα. Οι επόμενες διακοπές αργούν πολύ, η εύθυμη διάθεση και το κέφι αποτελούν παρελθόν, οι φίλοι μας δε μας θυμούνται πλέον καθημερινά ούτε βρισκόμαστε αυθόρμητα ή προγραμματισμένα, τα οικονομικά μας στένεψαν. Και πρέπει να το διαχειριστούμε. Τι κάνουμε;
Αρχικά, δίνουμε στον οργανισμό και το σώμα μας την ξεκούραση που χρειάζεται. Ύπνο, χαλάρωση, ενυδάτωση, καλό φαΐ, ακόμα και κάποια μέρα αποχής από τη δουλειά. Επίσης, φροντίζουμε την ενασχόλησή μας με μια δραστηριότητα, σωματικής ή πνευματικής φύσης, και για να μας αποσπάσει την προσοχή και για να μας δώσει την ψευδαίσθηση του καινούργιου και του διαφορετικού. Διατηρούμε επαφές με φίλους ή συγγενείς που νιώθουμε κοντά μας- ας μην περιμένουμε γιορτές ή ειδικές περιστάσεις για να τους πάρουμε τηλέφωνο. Ας δημιουργήσουμε ένα τελετουργικό που μας βολεύει όλους και είναι εφικτό, λ.χ. κάθε Τρίτη θα πίνουμε όλοι μαζί ένα καφέ για μια ώρα ή θα κάνουμε ομαδική βιντεοκλήση το βράδυ. Εκτός από σύσφιγξη σχέσεων, θα προσδώσει και μια γλυκιά προσμονή στη μέρα μας, θα νιώθουμε ότι έχουμε κάτι όμορφο να μας περιμένει για να διαφοροποιήσει την καθημερινότητά μας. Τέλος, όσο πιο γρήγορα επανέλθουμε στις συνήθειές μας, τόσο πιο εύκολα θα απαλλαγούμε από τα αρνητικά συναισθήματα που μας κατακλύζουν. Σωστή διατροφή, σωματική άσκηση, επαφή με τη φύση και τα χόμπι μας, μείωση του χρόνου που σπαταλάμε μπροστά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στην οποία συχνά καταφεύγω για την εύστοχη σημειολογία της, ο πρώτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από τον θεό Ιανό, θεό κάθε αρχής στη ρωμαϊκή παράδοση, ο οποίος ήταν δίμορφος. Ας τον αντιμετωπίσουμε κι εμείς ως τέτοιον. Είναι ο μήνας της κατάθλιψης και της εσωστρέφειας αλλά ταυτόχρονα και ο μήνας της έναρξης, της αλλαγής, του καινούργιου. Ένας μήνας που ενδείκνυται για επίτευξη στόχων, εφικτών πάντα, για ενδοσκόπηση και ανανέωση. Γόνιμη και ουσιαστική.
ΥΓ: Τώρα που διαβάζεις αυτές τις γραμμές, είναι πολύ πιθανόν να σε χτύπησε κι εσένα το φαινόμενο «Ιανουάριος». Μην το βάλεις κάτω, είναι μόνο 29 μέρες ακόμη!