Έχεις σκεφτεί πόσες φορές μέσα στην ημέρα, για να μην πω μέσα στην εβδομάδα, ή τον μήνα, λες «ναι» σε φίλους σου, γνωστούς, συναδέλφους, συγγενείς ενώ η πραγματική σου επιθυμία ήταν να αρνηθείς, ευγενικά πάντα (μεγάλη αρετή η ευγένεια) για να κάνεις εκείνο που πραγματικά γουστάρεις; Πόσες φορές βγήκες από το πρόγραμμά σου συναινώντας σε κάτι που δεν ήθελες πραγματικά, απλώς και μόνο για να μη δυσαρεστήσεις άτομα δικά σου; Επειδή ντράπηκες, ήρθες σε δύσκολη θέση, δεν ήθελες να τους απορρίψεις; Αν η απάντησή σου είναι «πολλές φορές», «συχνά», «πιο συχνά από αυτό που θα ήθελα», αυτό το άρθρο είναι για σένα (και για μένα, για να είμαι απολύτως ειλικρινής).
Αν προστεθεί σ΄αυτά και μια καταφατική απάντηση στο ερώτημα «αυτή η υποχώρησή σου ήταν εις βάρος σου;», τότε χτυπά (για σένα, ντε) ένα καμπανάκι, άλλοτε δυνατό άλλοτε πιο αδύναμο, για σωστή διαχείριση του χρόνου και της διάθεσής σου. Για την ωφέλεια της ψυχικής, πνευματικής και σωματικής σου υγείας. Του ευ ζην σου.
Σε μια εποχή με πολλές υποχρεώσεις, ευθύνες, ρουτίνες και κανόνες, εκείνο που μας ζητείται πρωτίστως (και το επιδιώκουμε κι εμείς οι ίδιοι) είναι να είμαστε παραγωγικοί. Αποτελεσματικοί. Αποδοτικοί. Δεν έχουμε αποφασίσει ακόμα αν η αποδοτικότητα (η οποία μεταφράζεται στο βέλτιστο αποτέλεσμα στον λιγότερο δυνατό χρόνο) είναι σημάδι των καιρών λόγω της περιρρέουσας ατμόσφαιρας που μάς πιέζει όλο και περισσότερο, ή αν είναι δική μας επιλογή για να ανταποκρινόμαστε με «επιτυχία» στις όλο και αυξανόμενες απαιτήσεις, που εμείς δημιουργούμε. Το δεδομένο, όμως, είναι ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια απώλειας του χρόνου, ούτε την ευχέρεια να κωλυσιεργούμε.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, ο νούμερο ένας κανόνας για μέγιστη παραγωγικότητα είναι να μάθουμε να λέμε «όχι», να μάθουμε να περιφρουρούμε τον χρόνο και την ενέργειά μας. Οι πιο βασικοί κανόνες για να το πετύχουμε είναι:
1. Πες «όχι» στην ανάθεση επιπλέον εργασίας/ εργασιών στον χώρο δουλειάς σου. Το να αναλάβεις κι άλλες υπευθυνότητες, όσο δελεαστικό κι αν σου ακούγεται, θα έχει αλυσιδωτές συνέπειες στη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών σου. Κάτι θα αφήσεις πίσω, κάτι θα καθυστερήσεις να παραδώσεις, κάτι θα παραδώσεις ημιτελές ή κακοφτιαγμένο, κάτι θα ξεχάσεις να ολοκληρώσεις. Το πιο σοφό για σένα αλλά και την ποιότητα του αποτελέσματος είναι να αρνηθείς όσο ευγενικά σού επιτρέπεται, την ανάθεση.
2. Πες «όχι» στις δικαιολογίες. Είναι αλήθεια ότι οι δικαιολογίες βρίσκονται παντού γύρω μας. Η εύκολη λύση για οτιδήποτε πήγε ανάποδα από αυτό που περιμέναμε (σε προσωπικό ή επαγγελματικό επίπεδο) είναι να αποποιηθούμε των ευθυνών μας. Ας είμαστε ειλικρινείς. Όλοι το έχουμε κάνει σε μια στιγμή. Αλλά, και το λέω εμφαντικά, το να συνεχίσουμε να επιμένουμε σε προσχήματα και αφορμές, μας αποπροσανατολίζει από τον στόχο μας. Για να γίνουμε πραγματικά αποτελεσματικοί, πρέπει να βρίσκουμε λύσεις, αντί δικαιολογίες.
3. Πες «όχι» στο κουτσομπολιό. Ξέρω ότι το κοινωνικό σχόλιο, όπως εκλεπτυσμένα το αποκαλούμε, είναι δελεαστικό, ξεκούραστο για τον εγκέφαλο και εύπεπτο σε σημείο εθισμού. Όμως, εάν αναλώνεσαι σε συζητήσεις για να μάθεις τι γίνεται στη ζωή του τάδε και δείνα, χάνεις πολύτιμο χρόνο από εκείνο που πραγματικά οφείλεις να κάνεις.
4. Πες «όχι» σε ανούσιες κοινωνικές συναναστροφές και προσκλήσεις που δε θέλεις. Όλοι μάς έχουμε βρεθεί ανά φάσεις σε στιγμές που δε θέλουμε να ακολουθήσουμε μια παρέα αλλά υποχρεωνόμαστε για κοινωνικούς λόγους ή για λόγους ευγένειας και αβρότητας. Αλλά, αυτό μεταφράζεται σε χάσιμο πολύτιμου χρόνου. Μπορείς κάλλιστα να χρησιμοποιήσεις εκείνον τον χρόνο εποικοδομητικά και επωφελώς για σένα. Να σκέφτεσαι ότι η εμπλοκή σε εκδηλώσεις που δε σε εκφράζουν ή με άτομα που δε σου ταιριάζουν, έχει κόστος για σένα, όχι μόνο από άποψη χρόνου αλλά και σε θέματα ψυχικής υγείας. Τέτοιες συνήθειες σε φθείρουν με μακροπρόθεσμο κόστος.
Και πού να μην πεις «όχι»;
Μη λες «όχι» στην ολοκλήρωση του έργου που έχεις να κάνεις. Μην αναβάλλεις αυτό που πρέπει να γίνει. Παρόλο που μέχρι ένα σημείο είναι φυσιολογικό, αυτό τείνει να εξελίσσεται σε πρόβλημα αν δυσχεραίνει την καθημερινότητά μας. Μην πεις «όχι» στην πληρωμή ενός λογαριασμού, το καθάρισμα του σπιτιού, την άβολη συζήτηση που απέφευγες. Η αναβλητικότητα επιτείνει το αίσθημα άγχους, οι εργασίες πολλαπλασιάζονται και συσσωρεύονται, το άτομο εμπλέκεται σε ένα φαύλο κύκλο και συνήθως μπλοκάρει αδυνατώντας να σκεφτεί καθαρά κι εννοείται, να είναι παραγωγικό.
Ο βασικός κανόνας για να είμαστε, λοιπόν, παραγωγικοί είναι να μάθουμε να λέμε «όχι». Έτσι, θα είσαι επικεντρωμένος στους στόχους σου, σε ό,τι έχεις θέσει εσύ αλλά το πιο βασικό, θα έχεις μάθει να σε ακούς. Καιρός να εμπλουτίσεις το λεξιλόγιό σου με μια μικρή λέξη που έχει δύναμη καταλυτική στην ψυχολογία και κατ΄επέκταση στην καθημερινότητά σου.
Συντάκτης: Χριστιάνα Δεμέναγα
