Η παιδεία ξεκινάει απ' το σπίτι

Στο μικρόκοσμο της τρέλας, του τρεξίματος, των χρεών και του άγχους όπου ζούμε, όλοι μας συνηθίζουμε εκτός όλων των άλλων να μπερδεύουμε και δύο βασικές έννοιες. Αυτή της εκπαίδευσης με αυτήν της παιδείας.

Υπεύθυνος για την εκπαίδευση ενός ατόμου είναι κάποιος εκπαιδευτικός, παρέχεται στα σχολεία και πιστοποιείται με κάθε είδους χαρτί –πτυχίο– , ασχέτως αν δε θα σου χρησιμεύσει ποτέ στους χαλεπούς καιρούς που βιώνουμε. Σε αντίθεση με την παιδεία που ο αποκλειστικός υπεύθυνος είναι αυτός που σε φέρνει στη ζωή, σε μεγαλώνει, σε γαλουχεί και σου μαθαίνει το σωστό και το λάθος, το καλό και το κακό. Από τους γονείς σου, λοιπόν, δε θα πάρεις ποτέ πτυχίο ή πιστοποίηση, θα ξέρεις όμως πάντα βαθιά μέσα σου αν αυτοί οι άνθρωποι έκαναν το σωστό κι αν έβγαλαν στην κοινωνία έναν σώφρων και νοήμων άνθρωπο.

Με την εξέλιξη των καιρών και της τεχνολογίας πλέον σχεδόν ο καθένας έχει τη δυνατότητα εκπαίδευσης σε άπειρους τομείς με ακόμα πιο άπειρους τρόπους, κι αυτό είναι κάτι το οποίο μπορείς να εξελίξεις ανά πάσα ώρα και στιγμή και σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν βρίσκεσαι. Σίγουρα η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας, αλλά τι να την κάνεις όταν δεν έχεις τη σωστή ανατροφή; Κανένα νόημα.

Σωστή ανατροφή δεν είναι να μάθεις στο παιδί σου να μη βρίζει ή να μη χτυπάει άλλα παιδάκια. Σωστή ανατροφή είναι να του μάθεις το σεβασμό, την κατανόηση, τη δικαιοσύνη, τη συμπόνια. Αναρωτήθηκες ποτέ άραγε για ποιο λόγο αυξάνονται τα κρούσματα bullying; Θα σου πω εγώ, γιατί στην κοινωνία που ζούμε ένας γονιός θεωρεί αυτονόητο ότι το παιδί του έχει έμφυτο το ένστικτο της κατανόησης και του διαφορετικού. Κι εκεί είναι το λάθος, τίποτα δεν είναι έμφυτο πέρα από το ένστικτο της επιβίωσης.

Το διαφορετικό σπάνια θα το κατανοήσεις και θα το συμπονέσεις αν δεν στο έχουν διδάξει απ’ το σπίτι σου. Το πρώτο πράγμα που θα βιαστείς να κάνεις είναι να κρίνεις κι αν και μπορεί να μην υποστηρίζω ένθερμα καμία θρησκεία, πάντα ξεχώριζα τη φράση του Ιησού «μην κρίνετε, ίνα μη κριθήτε». Αν δε βάλεις πρώτα τον εαυτό σου στη θέση του ατόμου που βρίσκεται απέναντί σου δεν είσαι έτοιμος ούτε να κρίνεις αλλά ούτε και να σχολιάσεις.

Προχθές που περνούσες απ’ την πλατεία της γειτονιάς σου άκουσες ένα δεκάχρονο να βρίζει σαν λιμενεργάτης και σου προξένησε έκπληξη και τρόμο. Αυτό το δεκάχρονο ξέρει απ’ έξω την προπαίδεια κάθε αριθμού, σωστή ανάγνωση, γραφή κι ίσως και κάποια ξένη γλώσσα σε άριστο επίπεδο. Κανείς, όμως, δε σκέφτηκε να του μάθει τρόπους, σωστή συμπεριφορά, σεβασμό ακόμα και στους συνομήλικούς του. Και θα μου πεις ότι είμαι υπερβολική κι ότι είναι απλά ένα παιδί που επαναλαμβάνει ό,τι ακούσει. Όλοι οι ενήλικες έχουμε κακές συνήθειες που δύσκολα θα τις κόβαμε, δεν υπάρχει όμως κανένας απολύτως λόγος οι δικές μας κακές συνήθειες να υιοθετηθούν κι απ’ τα παιδιά μας.

Κι αν περνώντας τα χρόνια το παιδί σου καταλήξει ένας αγροίκος, χωρίς ίχνος παιδείας μέσα του παρά τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες σου στα τόσα χρόνια, μη λυπάσαι και μην κατηγορείς τον εαυτό σου. Έκανες αυτό που εσύ θεωρούσες καλύτερο, του έμαθες τις βασικές αρχές της πραγματικής ζωής, οι επιλογές ανοίχτηκαν μπροστά του κι εκείνο διάλεξε το μονοπάτι μόνο του, χωρίς καμία παρότρυνση, χωρίς κανένα σκούντηγμα στην πλάτη για «καλό δρόμο» και κάπου εκεί φτάνει κι η σειρά του να διδάξει τη δική του ιδέα της ανατροφής στα δικά του παιδιά.

Όχι, δε χρειάζεται λύπηση, κατανόηση κι ανθρωπιά χρειάζεται. Ανθρωπιά από αυτή που κανένας δάσκαλος, καθηγητής ή ψυχολόγος δεν μπορεί να στη διδάξει παρά μόνο η οικογένειά σου και τα βιώματά σου, υπό έναν όρο, για να μάθεις πρέπει να έχεις τα μάτια και τα αυτιά σου ανοιχτά και την ψυχή σου καθαρή κι ατόφια.