Τρία τα πρόσωπά μας: για τον κόσμο, για τους δικούς μας κι ένα για εμάς

Υποστηρίζεται από ένα ξένο ρητό ότι έχουμε τρία προσωπεία: ένα το οποίο γίνεται έκδηλο στον ευρύ κοινωνικό μας περίγυρο, ένα το οποίο απομονώνεται στον στενό οικιακό μας κύκλο και ένα τρίτο που παραμένει δικό μας, ολόδικό μας που δεν είναι έκδηλο σε κανέναν. Σίγουρα διαφέρουμε ανάλογα με τα ερεθίσματα που δεχόμαστε από τους κύκλους μας. Διαφέρουμε από τον ρόλο που έχουμε στον στενό μας κύκλο και από αυτόν σε έναν δημόσιο βίο.

Σε στενό προσωπικό κύκλο, είμαστε πιο οικείοι με άτομα δικά μας και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να γινόμαστε είτε πιο συναισθηματικοί είτε πιο αυστηροί με άλλους και σίγουρα και με τον εαυτό μας. Οι απαιτήσεις από τους στενούς μας φίλους και συγγενείς ορίζουν και ίσως να καθορίζουν κάποια από τα στάνταρ μας και τη συμπεριφορά μας τόσο ως προς αυτούς, όσο ως προς τον εαυτό μας. Μικροί αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας σχεδόν όπως μας αντιλαμβάνονται γονείς, αδέλφια και φίλοι ενώ καθώς μεγαλώνουμε κι εμπλεκόμαστε σε ευρύτερα δίκτυα χτίζουμε χαρακτήρα κι αναπτύσσουμε την ατομική κριτική ικανότητα σε συνάρτηση με τη συνολική κριτική, θετική ή αρνητική. Με οικείους μας εκθέτουμε περισσότερο τον εαυτό μας αναφορικά με σκέψεις για άλλους. Είμαστε εμείς κι οι γονείς μας σε συζητήσεις που δημιουργούνται τάσεις αντικειμενοποίησης κι αυτογνωσίας.

Περιοδικά αφουγκραζόμαστε τις απαιτήσεις που δημιουργούνται κι από προσδοκίες για να χτίσουμε βάσεις για το μέλλον, από την κοινωνία σε επαγγελματικούς χώρους αλλά και σε ηθικό επίπεδο. Η οικογένεια είναι ο πρώτος αισθητήρας που προσπαθεί να μας χορηγήσει τον όρο της αλήθειας. Η «υποχρέωσή» του να είμαστε ειλικρινείς πρώτα με τον εαυτό μας κι έπειτα με τους γύρω μας προωθείται αρχικά ως ανάγκη κι έπειτα ως συνθήκη για επιβίωση. Η ομαλή μετάβαση στο πρώτο προσωπείο είναι η επιδιόρθωση του δεύτερου και σαφώς του τρίτου. Δεν τσαλακωνόμαστε μόνο, αλλά και τσαλακώνουμε.

Ο ευρύς κύκλος μπορεί να μας κάνει να εστιάσουμε στο τρίτο μας προσωπείο όταν τυγχάνει να κάνουμε λάθη. Γιατί με τις συμπεριφορές τους πολλοί μπορούν να «δικάσουν» άλλους και να τους απομονώσουν ώστε να βρουν τι πήγε λάθος. Να σκανάρουν το σύστημα για ιούς και να επιλύσουν τα θέματά τους. Είτε κάποια βρίσκονται μέσα μας λόγω των επιρροών από οικογενειακό κύκλο είτε από ένα πιο πλατύ φάσμα γνωριμιών. Σε κάθε περίπτωση η συμπεριφορά μας σε κοινωνικό πλαίσιο έχει αντίκτυπο και σε μας και στον στενό μας κύκλο. Εκεί είμαστε μόνοι μας «εναντίων» των συνθηκών και των καινούριων προσώπων. Είμαστε πιο τυπικοί γιατί φοβόμαστε το τι μπορεί να αντιμετωπίσουμε. Είμαστε επιφυλακτικοί γιατί δε γνωρίζουμε τα όριά μας κι αν θα τα καταφέρουμε.

Γι’ αυτό γινόμαστε αμυντικοί ή ανά περιπτώσεις κρυψίνους επειδή αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν και καλύτεροι από εμάς. Ο ανταγωνισμός είναι μια διάθεση αναπόφευκτη όταν προβάλλεται αρκετά η επιθετική πλευρά του καθενός. Συνεπώς, η αναβίωση συναισθημάτων μας καλεί να προσαρμοστούμε ανάλογα με τ συμπεριφορά αλλήλων.