"Window of tolerance"· η προσωπική διέξοδός μας

Ο όρος “window of tolerance” επινοήθηκε από τον ψυχίατρο Dan Siegel, ο οποίος ήθελε να περιγράψει τις κανονικές αντιδράσεις του ανθρώπου όσον αφορά τις αντιξοότητες. Η αλληγορία που συνοδεύει τον όρο αυτό είναι ένα παράθυρο του οποίου το κέντρο είναι η θέα που βρίσκεται αντικριστά σε αυτόν που το κοιτάει. Η θέα συμβολίζει την ψυχική ηρεμία και ισορροπία που έχει κάποιος όταν δε βρίσκεται σε ένταση αλλά ούτε και σε αδράνεια.

Το στρες είναι εκείνος ο φυσικός παράγοντας ο οποίος καθορίζει την ψυχική ανισορροπία του ανθρώπου. Αυξάνει το βαθμό αφύπνισης και μεταβάλλει τον άνθρωπο σε μια κατάσταση άγχους. Η άλλη ακραία μορφή αφύπνισης χαμηλότερου βαθμού υποβάλλει τον άνθρωπο σε αδράνεια και υποτονική διάθεση. Αυτή η αλληγορία συνδέεται με την έννοια του “window of tolerance” που αντιστοιχεί στην ουσία σε μια δικλείδα ασφαλείας, δηλαδή στο κεντρικό επίπεδο μεταξύ των άλλων δύο. Όπως είναι φυσικές οι συνεχείς διακυμάνσεις της δικής μας διάθεσης, έτσι είναι δεχόμενοι και οι τρόποι που προσπαθούμε σκόπιμα να ενεργοποιήσουμε ή να μετριάσουμε το δείκτη αφύπνισης.

Προκειμένου να καταφέρουμε το υποφαινόμενο, υποβάλουμε τον εαυτό μας σε διάφορες δραστηριότητες ή ενέργειες. Βρισκόμενοι σε υποτονικές τάσεις επιδιώκουμε δραστηριότητες που ενισχύουν τις αισθήσεις μας, όπως το να ακούει κανείς μουσική και να σηκώνει βάρη αφυπνίζοντας τον οργανισμό από αυτή την κατάσταση. Σε τάσεις που οδηγούν τον άνθρωπο σε ψυχική ένταση, μπορεί κανείς να επιλέξει δραστηριότητες που τον ηρεμούν και τον χαλαρώνουν όπως η γιόγκα ή η μουσική. Επιπλέον, η συνεχής δράση του μυαλού προϋποθέτει μια καλή ποιότητα ζωής, όπως απαραίτητες ώρες ύπνου, διατροφή και άσκηση με αποτέλεσμα να μπορεί κανείς να εξασφαλίζει γερές βάσεις για τον οργανισμό.

Ανά τις περιπτώσεις μπορεί κανείς προκειμένου να ξεφύγει από τα δύο ακραία επίπεδα, να υποβάλλει τον εαυτό του σε προσομοιώσεις σχετικές με την πιθανή ένταση ή αντιξοότητα που θεωρεί δεδομένη, ώστε να προετοιμάζει τον εαυτό του. Τέτοια σενάρια προετοιμάζουν καλύτερα τόσο το σώμα όσο και το μυαλό να μπορεί να αντιδρά άμεσα κι αποτελεσματικά σε αντίστοιχες καταστάσεις, χωρίς να αναστέλλονται άλλες λειτουργίες. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπως χρόνια τραύματα που φέρει κάθε άνθρωπος από παιδί. Σε τόσο έντονες καταστάσεις ειδικοί και δάσκαλοι βοηθούν παιδιά και ανθρώπους σε μεγαλύτερες ηλικίες να διαφεύγουν σε ένα δικό τους επίπεδο ηρεμίας.

Στην καθημερινότητά μας άρα και στη δουλειά μας, χρειάζεται να βρίσκει ο καθένας το δικό του χωροχρόνο που να αποφορτίζεται από τη συνεχή πίεση και το φυσικό μοτίβο. Μια μεγάλη ποσότητα χρόνου καθημερινά ξοδεύεται στον εργασιακό χώρο, όπου κι εκεί, το περιβάλλον δεν εξασφαλίζει την ηρεμία και μας τοποθετεί σε πιο έντονες στρεσογόνες καταστάσεις. Μέσα στην ημέρα ο καθένας ατομικά χρειάζεται μια δραστηριότητα που θα τον καθιστά δημιουργικό και δραστήριο προκειμένου να εκτονωθεί από το κοινότυπο μοτίβο.

Ένα παράθυρο ηρεμίας που θα του επιτρέπει  μια μικρή στιγμιαία διέξοδο και θα τον ελευθερώνει.