Μιλώντας για αρετές και χαρίσματα στους ανθρώπους, ο καθένας έχει ν’ αναδείξει αυτή που θεωρεί σπουδαιότερη, αυτή που η δική του ζωή έτυχε να περιλαμβάνει και ν’ απαιτεί αρκετά συχνά. Αν, όμως, θέλουμε να είμαστε λίγο δίκαιοι, οφείλουμε στην υπομονή να κρατήσουμε μια ιδιαίτερη θέση. Μεγάλη, τεράστια η σημασία της υπομονής, σε όλες τις καταστάσεις.
Καμιά φορά, όμως, το θυμικό του ανθρώπου δεν καταλαβαίνει από ανοχές, γιατί ακριβώς τα προβλήματα κι οι λύσεις τους δεν είναι πάντοτε «άσπρο-μαύρο». Υπάρχουν καθημερινά παραδείγματα σχέσεων και καταστάσεων που απαιτούν ειδική μεταχείριση. Μια τέτοια περίπτωση θα βάλουμε κάτω σήμερα κι ας δούμε πού θα μας βγάλει.
Για φέρε, λοιπόν, στο νου σου τώρα, ένα πρόσωπο που απεχθάνεσαι, που μισείς στην κυριολεξία -όσο καλή ψυχούλα κι αν έχεις. Ξέρω, έχεις πολλά άτομα να διαλέξεις. Κράτα μόνο ένα, όμως. Το έφερες; Φαντάσου, τώρα, να το έβλεπες κάθε μέρα μπροστά σου, στη δουλειά σου. Να συνυπήρχατε κανονικότατα σ’ επαγγελματικό επίπεδο. Και πρόσεξε, δε σου αναφέρω τη χειρότερη των περιπτώσεων, όπου θα μπορούσε να ήταν και προϊστάμενός σου τούτο το άτομο. Απλά να δουλεύατε μαζί σου λέω. Το αντέχεις; Αυτά είναι προβλήματα, θα σου πω εγώ -για όποιον τουλάχιστον παίρνει σοβαρά τη δουλειά του.
Και προκύπτει, τότε, το ερώτημα: μπορείς να συνεργάζεσαι, να συνυπάρχεις αρμονικά σ’ επαγγελματικό επίπεδο, μ’ ένα πρόσωπο που απεχθάνεσαι σε προσωπικό; Εξαρτάται τι χαρακτήρας είσαι και τι κίνητρα έχεις να σε σπρώχνουν. Τα πάντα γίνονται. Αρκεί να το θέλει ο νους σου. Κι αν δεν το θέλει, μπορείς να τον ξεγελάσεις και λίγο, δεν κάνει κακό. Και εξηγώ.
Ένας έξυπνος τρόπος θα ήταν να το δεις σαν παιχνίδι, σαν θέατρο. Κάθε φορά που θα πηγαίνεις στη δουλειά σου ή όποτε συναντάς τον συγκεκριμένο άνθρωπο, θα μεταμορφώνεσαι σε ηθοποιό. Αυτόματα, μηχανικά. Δε θα είσαι ο εαυτός σου. Και ξέρεις, οι ηθοποιοί δεν εστιάζουν στα μάτια του κοινού. Δεν κόβουν αντιδράσεις, ή μάλλον δεν αντιδράν κι οι ίδιοι καθόλου. Οι ηθοποιοί δεν κοιτάνε ποιος είναι στο κοινό. Κάνουν ό,τι θα έκαναν υπό όλες τις συνθήκες. Είναι όλα προκαθορισμένα, τα προβλέπει όλα ο ρόλος τους. Έτσι κι εσύ, θα παίζεις τη σκηνή σου, δίχως να σκέφτεσαι ποιος είναι απέναντι. Δύσκολο, άπιαστο, ναι, είναι, όμως, ένα κάποιο βήμα.
Η άλλη λύση, ακόμη δυσκολότερη, απαιτεί να είσαι λιγάκι οξυδερκής. Να λες στο νου σου «θα το πετύχω» και να τον πείθεις σε δευτερόλεπτα, χωρίς διαπραγματεύσεις. Το δεύτερο που μπορείς να κάνεις, λοιπόν, είναι ένας καθαρός, σχεδόν τέλειος, καταμερισμός των σκέψεων και συναισθημάτων σου στην εκάστοτε στιγμή. Να μπορείς, δηλαδή, την κάθε στιγμή της δουλειάς σου να κλειδώνεις συγκεκριμένα αισθήματα -αυτά που αν τα άφηνες θα γινόσουν ανθρωποφάγος. Κλειδώνω σημαίνει κρύβω, σημαίνει όμως και διαχειρίζομαι έξυπνα. Μπορείς, δηλαδή, τα αισθήματά σου αυτά να μην τα εμφανίζεις φυσικά όπως τα νιώθεις -ν’ αφήνεις, όμως, παράλληλα και μερικά υπονοούμενα, να τον τρομάζεις και λίγο. Θέλει οξύνοια, στο είπα εξ αρχής, θα καταλήξει και λίγο διασκεδαστικό, όμως. Δεν αξίζει;
Καλά όλα αυτά, άλλωστε πάντα η θεωρία έχει κάτι να πει. Ωστόσο, όντας και λίγο ρεαλιστής, καταλαβαίνω πως αυτές οι ισορροπίες στις ανθρώπινες σχέσεις δεν επέρχονται σχεδόν ποτέ. Εδώ υποτίθεται ότι είμαστε «καλά» με κάποιους ανθρώπους και πάλι σκεφτόμαστε να τους σκοτώσουμε χίλιες φορές τη μέρα. Με αυτούς που σιχαινόμαστε θα τα βγάλουμε πέρα; Δε γίνεται. Και δε χρειάζεται και να γίνεται. Ας υπάρχουν και τα αδιέξοδα, ας μη λύνονται όλα πάντα.
Η δουλειά για κάποιους είναι όλη τους η ζωή. Η δημιουργία, το έργο είναι σκοπός ζωής. Κι αν δεν υπάρχει ηρεμία –κυρίως πνευματικά– να φροντίζει ώστε να μπορεί ο άνθρωπος να λειτουργήσει αποδοτικά, ναι, υπάρχει πρόβλημα. Μη νιώθεις άσχημα για άγρια συναισθήματα που μπορεί να σου ξυπνάει κάποιος -αν γι’ αυτά όντως υπάρχει λόγος ουσιαστικός που τα νιώθεις. Να είσαι πιστός στο ένστικτό σου και τη συναισθηματική σου αντίληψη.
Απλώς, επειδή το πρόβλημα εδώ είναι πρακτικό, μιας και κάθε μέρα θα ‘χεις να βλέπεις μούτρα που σου χαλάνε ακόμα και τους εφιάλτες, χρειάζεσαι και μια απτή ακριβώς λύση. Αυτό που θέλω να σου πω εγώ, όμως, και για να μη στο φέρνω από ‘δω κι από ‘κει άλλο, είναι το εξής: δε χρειάζεται να υπάρχει ξεκάθαρη λύση σε όλα. Δε χρειάζεται πάντα να πρέπει να ξεπεράσεις κάτι, να ακολουθήσεις κάτι, να πράξεις κάτι, ώστε να φτάσεις κάπου.
Μάθε, επιτέλους, να προσαρμόζεσαι σ’ αυτά που έχεις. Έτσι στα ‘φερε η ζωή και πρέπει να δουλέψεις με τις αντιπάθειές σου; Ε, δούλεψε. Πάρε το εγωιστικά, ρε παιδί μου. Δείξε στη ζωή αυτό ακριβώς: πως έκανε καλά και στα ‘φερε έτσι. Γιατί δε μασάς. Είναι τόσο απλό και τόσο δύσκολο. Δε χρειάζεται πάντα να κάνεις το μέσα σου άνω-κάτω για να καταλήξεις κάπου. Κι αυτό που σου λέω έχει κι ένα πλεονέκτημα: πετυχαίνει πάντα, είναι λύση ξεκάθαρη, απτή.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη