«Εμείς πάμε Πανεπιστήμιο, όχι ΤΕΙ» και μπορώ ήδη να διακρίνω, φίλτατε φοιτητή ΤΕΙ, μια φλέβα να πετάγεται στο μέτωπο απ’ τον εκνευρισμό που σου προκαλεί αυτή η φράση.
«Και που μπήκες σε ΑΕΙ; Στον ίδιο καφενέ θα καταλήξουμε», θα απαντήσεις στους φοιτητές των ΑΕΙ και θα τους ανέβει η πίεση 20.
Κι επιστρέφουμε στο Δημοτικό. Τότε που τα παιδάκια φώναζαν το ένα στο άλλο «Σε πέρασα! Σε πέρασα! Πήρα Α κι εσύ Α-».
Η αλήθεια είναι ότι είχαμε μπει από πολύ νωρίς σ’ αυτήν τη νοοτροπία του ανταγωνισμού. Λίγο το σύστημα που επιβραβεύει τους υψηλότερους βαθμούς με σημαίες κι απουσιολόγια, λίγο ολόκληρο το πνεύμα των πανελλαδικών, που απ’ τη φύση τους είναι ανταγωνιστικές, έχει εγκαθιδρυθεί στις συνειδήσεις μας ότι η αξία είναι μόνο στα υψηλόβαθμα. Τα κοινωνικά στερεότυπα, που μας θέλουν όλους γιατρούς και δικηγόρους, έρχονται να επισφραγίσουν το φαινόμενο αυτό.
Αποτέλεσμα; Ένα αφ’ υψηλού στιλάκι και τουπέ εκ μέρους μιας μερίδας φοιτητών ΑΕΙ κι ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας μιας μερίδας φοιτητών ΤΕΙ, που μετουσιώνεται πολλές φορές σε διατυπώσεις υπερβολικές και σουρεαλιστικές. Αν με ρωτήσετε, είναι εξίσου εκνευριστικά.
«Η Ανθοκομία κι Αρχιτεκτονική τοπίου είναι καλύτερη απ’ την Ιατρική, γιατί οι γιατροί κάποια μέρα θ’ αντικατασταθούν από ρομπότ, ενώ λουλούδια πάντα θα υπάρχουν».
Κατανοώ το γεγονός ότι κάποιοι από εσάς θα δυσκολευτείτε να το συλλάβετε, να πιστέψετε ότι κάτι τέτοιο ειπώθηκε από ανθρώπινο κι έλλογο ον, αλλά είναι πραγματικότητα. Ίσως, είναι ένα ακραίο παράδειγμα, αρκετά ικανό όμως, για να δείξει μέχρι πού φτάνει το κόμπλεξ αυτών των ανθρώπων.
Το περίεργο είναι ότι πολλές φορές προβαίνουν σε τέτοιες δηλώσεις χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια πρόκληση. Θέτουν τον εαυτό τους σε άμυνα, χωρίς να έχει χρειαστεί να το κάνουν. Είναι οι ίδιοι που πριν την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής, έλεγαν απόλυτα «Σε ΤΕΙ δεν πάω!». Βρέθηκαν εκεί χωρίς να το θέλουν. Συνεχίζουν να είναι εκεί χωρίς να το θέλουν κι οι ίδιοι νιώθουν μειονεκτικά για τη σχολή τους, γι’ αυτό κι είναι συνεχώς σ’ ετοιμότητα να υποβαθμίσουν τα ΑΕΙ. Αν αγαπούσαν πραγματικά τη σχολή τους, δε θα τους ενδιέφερε η γνώμη των άλλων γι’ αυτήν. Δε θα ένιωθαν την ανάγκη να την υπερασπιστούν σε κανέναν κι ακόμα κι αν το έκαναν, δε θα έφταναν σε ακρότητες.
«Ξέρω έναν που τέλειωσε ΤΕΙ κι έβγαλε πολλά χρήματα κι έναν άλλον που τέλειωσε ΑΕΙ κι είναι άνεργος».
Παιδιά; Πολύ κλισέ! Μου θυμίζει το χιλιοειπωμένο «είχα ένα θείο που κάπνιζε συνέχεια κι έφτασε εκατό χρονών». Αρχικά, η φράση είναι τόσο γενικά κι αφηρημένα διατυπωμένη, που δεν είναι καν επιχείρημα. Ασφαλώς, κάποιος που τέλειωσε ΤΕΙ κι είχε παραπάνω ταλέντο, θέληση, πείσμα, το κυνήγησε περισσότερο, ήταν πιο εργατικός κι υπεύθυνος από κάποιον άλλον που τέλειωσε ΑΕΙ κι επαναπαύτηκε σ’ αυτό ή υστερούσε σε κάποιο από όλα όσα προαναφέραμε, θα πετύχει περισσότερο.
Επιπλέον, προτάσσοντας την ιδέα αυτή, είναι σαν ν’ απαξιώνουμε τελείως τα ΑΕΙ και τις παροχές τους. Υποστηρίζουμε, δηλαδή, ότι όσοι διάβασαν και κόπιασαν για να περάσουν σ’ ένα ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι, μάλλον αφελείς, διότι θα μπορούσαν να επιλέξουν μια πιο εύκολη και λιγότερο επίπονη λύση. Φορτίζουμε, στο τέλος-τέλος, τα ΑΕΙ με μια ματαιοπονία.
«Στην αγορά εργασίας, εμείς των ΤΕΙ θα βρούμε πιο εύκολα δουλειά γιατί είμαστε πιο ψημένοι».
Νομίζω, ζούμε στην ίδια χώρα κι έχουμε όλοι συναίσθηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Ανεργία υπάρχει σε όλους τους τομείς. Δεν υπάρχει κάποια μυστική συνταγή για να βρεις ένα αντικείμενο που θα σου εξασφαλίσει επαγγελματική αποκατάσταση. Αν επιλέγεις σχολή με αποκλειστικό και μόνο γνώμονα να βρεις δουλειά, λυπάμαι που στο λέω αλλά θ’ αποτύχεις.
Αφενός, για να βρούμε επαγγέλματα λιγότερο κορεσμένα, οι επιλογές μας θα συρρικνωθούν υπερβολικά κι αφετέρου, αμφιβάλλω για το πόσο μπορεί να πετύχει κάποιος σ’ ένα αντικείμενο που δεν του αρέσει. Ανταγωνισμός θα υπάρχει παντού, αλλού λιγότερος, αλλού περισσότερος. Επομένως, επιβάλλεται να εργαστείς σκληρά και να είσαι ο πιο ικανός για να επικρατήσεις. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να το θες πολύ! Πρέπει ν’ αγαπάς αυτό που κάνεις, ν’ αντιμετωπίζεις αυτό που γι’ άλλους είναι σκληρή εργασία ως κάτι δημιουργικό για σένα, όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται. Δεν είναι, λοιπόν, ο πιο ψημένος που θα βρει δουλειά, αλλά ο πιο ικανός.
Κι ερχόμαστε στα δικά μου διαμαντάκια.
«Καλά σε ΤΕΙ πέρασες, όχι σε Πανεπιστήμιο» και «Τα ΤΕΙ είναι για τους losers».
Είναι κάποιοι άνθρωποι που θες να τους πεις «ποιος νομίζεις πως είσαι;» Γεννήθηκαν μάλλον, γαλαζοαίματοι και με τη μύτη μέχρι το ταβάνι. Εμείς ευχόμαστε μέσα απ’ την καρδιά μας, να μη σκοντάψουν ποτέ σε καμιά γωνίτσα κι αναγκαστούν να προσγειωθούν απότομα.
Καταρχάς υπάρχουν πολλά ΤΕΙ που είναι ιδιαίτερα αξιόλογα, τόσο σε επίπεδο αντικειμένου, εκπαιδευτικού προσωπικού, όσο κι υλικοτεχνικής υποδομής κι έτσι είναι ισάξια με ΑΕΙ ή ακόμα κι ανώτερα από μερικά απ’ αυτά. Ενδεικτικά και μόνο, μπορούμε ν’ αναφέρουμε τη Φυσικοθεραπεία, τη Μαιευτική, την Εργοθεραπεία και τη Λογοθεραπεία, που μάλιστα δεν υπάρχουν καν αντίστοιχα τμήματα σε ΑΕΙ. Επομένως, ο μόνος τρόπος να εντρυφήσει κάποιος σ’ αυτόν τον τομέα, είναι να ενταχθεί στο αντίστοιχο τμήμα ΤΕΙ.
Επιπλέον, πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν κάποιο ΤΕΙ με σκοπό να δώσουν κατακτήριες εξετάσεις με την ολοκλήρωση των σπουδών τους για κάποιο άλλο ΑΕΙ. Παρέχεται, επίσης η δυνατότητα να εξελίξουν τις γνώσεις τους και να επιμορφωθούν μέσω ενός μεταπτυχιακού προγράμματος. Φαίνεται, λοιπόν, για άλλη μια φορά η ύψιστη σημασία της διάθεσης για μετεξέλιξη στο αντικείμενο που επιλέγει ο καθένας.
Είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι μπορεί τα ΑΕΙ να παρέχουν μια ευρύτερη θεωρητική κατάρτιση και μια πιο γενικευμένη γνώση, που -ας μη γελιόμαστε- ο μέσος φοιτητής θα ξεχάσει όταν αφήσει τα θρανία, τα ΤΕΙ όμως επικεντρώνονται στο πρακτικό κομμάτι του αντικειμένου τους. Αυτό, ασφαλώς, τους δίνει ένα σχετικό προβάδισμα, εφόσον αφομοιώνουν ταχύτερα την πρακτική εφαρμογή όσων μαθαίνουν.
Από την άλλη, ΑΕΙ δεν είναι μόνο το Πολυτεχνείο, η Ιατρική κι η Νομική. Υπάρχουν και πολύ χαμηλόβαθμα ΑΕΙ με αντικείμενα άγνωστα σε πολλούς από εμάς. Κι είναι εξωφρενικό πώς η μεγαλομανία ορισμένων νέων τους οδηγεί να επιλέξουν σχολή μόνο και μόνο επειδή φέρει τον τίτλο ΑΕΙ και το κύρος που θεωρούν ότι αυτό συνεπάγεται. «Με ενδιαφέρει πιο πολύ αυτή η σχολή, αλλά είναι ΤΕΙ. Ε δεν είμαι και για ΤΕΙ εγώ». Δυστυχώς, τα κριτήρια κάποιων στην επιλογή των σπουδών τους είναι τόσο ανόητα όσο φαίνονται στο παραπάνω παράδειγμα!
Για να τελειώνουμε, όλη αυτή η σύγκριση είναι τελείως ανούσια. Πρόκειται για διαφορετικά μεγέθη. Είναι λάθος τόσο η υποβάθμιση των μεν, όσο και των δε. Η αξία του ανθρώπου δε φαίνεται στα πτυχία και τους τίτλους και μόρφωση δε συνεπάγεται απαραίτητα και παιδεία.
Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι ότι η υποτίμηση κάποιου κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν είναι δείγμα παιδείας.
Συντάκτης: Χριστιάννα Χαραμή
