Δεν είναι ντροπή να νιώθουμε ντροπή!
Τις περισσότερες φορές πίσω απ’ αυτή τη συστολή υποβόσκει έντονος φόβος απόρριψης, ανεπάρκειας, μια διαστρεβλωμένη πεποίθηση για τον εαυτό μας, ακόμα κι ένα τραύμα απ’ την παιδική μας ηλικία, επειδή ποτέ δε γνωρίσαμε την αποδοχή.
Κι έρχονται τ’ απλά λάθη της καθημερινότητας να πυροδοτήσουν αυτό το συναίσθημα, μ’ αποτέλεσμα να μην ομολογούμε ούτε στον ίδιο μας τον εαυτό αυτό που βιώνουμε και να παγιδευόμαστε σ’ ένα φαύλο κύκλο, χάνοντας την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και φτάνοντας στο σημείο να αισθανόμαστε απειλούμενοι απ’ τον κίνδυνο να χάσουμε την ψυχική μας υγεία.
Καθημερινά γεγονότα στην προσωπική μας ζωή, στις σχέσεις μας, στον εργασιακό μας χώρο, είναι τα ερεθίσματα για να πείθουμε όλο και πιο εύκολα τον εαυτό μας πως δεν είμαστε αρεστοί, με το συναίσθημα της ντροπής να συσσωρεύεται μέσα μας και να ενεργοποιείται μέσα απ’ αυτόματες σκέψεις, που έχουμε πειστεί ότι είναι πραγματικές. Αποτέλεσμα; Είτε να γινόμαστε επιθετικοί είτε να κρυβόμαστε κλείνοντας τα μάτια στο πρόβλημα, ανάλογα με το πώς ο καθένας μας αντιδρά.
Αναμφισβήτητα δυσκολευόμαστε όταν εμφανίζεται αυτό το συναίσθημα και τις περισσότερες φορές εγκλωβιζόμαστε σ’ αυτό, μ’ αποτέλεσμα να του δίνουμε το χώρο να βάζει γερά θεμέλια στην ψυχή μας. Μια βοηθητική σκέψη είναι να μοιραστούμε αυτό το συναίσθημα μ’ ανθρώπους που μας κάνουν να νιώθουμε πιο άνετα, γιατί σίγουρα αυτό που θα εισπράξουμε είναι ότι δεν είμαστε οι μόνοι.
Αν, λοιπόν, κάνουμε το πρώτο βήμα και δε γυρίσουμε την πλάτη σ’ αυτό που νιώθουμε, τότε θα ψάξουμε τι είναι αυτό που μας κάνει να νιώθουμε ντροπή. Δεν είναι λίγες οι φορές που πίσω απ’ αυτό το συναίσθημα κρύβονται τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, που ‘χουν γίνει αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας και την ταυτότητά μας. Όταν νιώθουμε ντροπή, κάποιος μας βλέπει όπως είμαστε και το πρόβλημα είναι ότι εμείς δε θέλουμε να είμαστε έτσι τη δεδομένη στιγμή.
Είναι εξαιρετικά βοηθητικό εκείνη τη στιγμή να εντοπίσουμε τι δε θέλουμε να είμαστε και για ποιο λόγο, όμως, καταλήγουμε να είμαστε αυτό που δε μας αρέσει. Είναι η στιγμή που αρχίζουμε ν’ ανακαλύπτουμε την πιο βαθιά αιτία των σκέψεων και των επιλογών μας. Σταδιακά θα ξεδιπλώσουμε όλα αυτά που κουβαλάμε και με ειλικρίνεια θα τα φέρουμε στην επιφάνεια. Θέλει χρόνο αυτή η διαδικασία κι υπομονή. Όμως απ’ το να κλεινόμαστε στη γυάλα μας κάνοντας εμμονικές σκέψεις κι απορρίπτοντας τον αυθεντικό εαυτό μας, δίνουμε χώρο στην ντροπή να μας καθορίζει τη ζωή μας.
Βλέποντας γραμμένο ότι επιτρέπω στην ντροπή να μου καθορίζει τη ζωή μου, βρίσκω το ερέθισμα για ν’ ενεργοποιηθώ. Ντρεπόμαστε γιατί εστιάζουμε στ’ αρνητικά, σε λάθος χειρισμούς, σε αποτυχίες. Αν δούμε την άλλη όψη του νομίσματος, βλέποντας ότι αυτοί οι λάθος χειρισμοί, οι αποτυχίες, μας έδωσαν εμπειρία και τροφή για ν’ αναθεωρήσουμε λάθος επιλογές, τότε όχι απλά ντρέπομαι, αλλά αρχίζω να βλέπω τη θετική πλευρά του συναισθήματος. Ακόμα και το πιο αρνητικό συναίσθημα έχει θετική πλευρά, αρκεί να την ψάξεις και να θέλεις να τη δεις.
Η αλλαγή έρχεται όταν ανοίξουμε τη γυάλα κι αφήσουμε να μπει το φως μέσα. Όσο δεν κουκουλώνουμε το συναίσθημα, τόσο πιο γρήγορα θα υποχωρήσει η αρνητική επίπτωση που ‘χει στον εαυτό μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη