Μαθαίνουμε τα παιδιά μας να σέβονται το διαφορετικό

Παρατηρώντας τα παιδιά γύρω μας, συνειδητοποιούμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό τους δεν μπορεί εύκολα ν’ αποδεχτεί τη διαφορετικότητα. Πολύ συχνά βλέπουμε παιδιά μικρά να συμπεριφέρονται με σκληρότητα στο σχολείο, στο πάρκο, σε συγκεντρώσεις. Γιατί όμως; Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να κρύβονται κι όσο πιο μικρά είναι, τόσο πιο ειλικρινείς είναι οι αντιδράσεις τους.

Είναι φυσιολογική μια τέτοια συμπεριφορά, από τόσο μικρά πλάσματα, που το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η αθωότητα κι η αγνότητα; Αν αυτό έχουν μάθει να βλέπουν στην καθημερινότητά τους, είναι φυσιολογικό. Ένα παιδί όταν γεννιέται δεν ξέρει τι σημαίνει διαφορετική θρησκεία, διαφορετική φυλή, πλούσιος ή φτωχός, εύσωμος ή αδύνατος, θηλυπρεπής ή ανδροπρεπής. Δεν έχει προκαταλήψεις απέναντι στο διαφορετικό, γιατί απλά δεν ξέρει τι είναι διαφορετικό.

Αν, λοιπόν, ένα παιδί είχε μεγαλώσει σ’ ένα περιβάλλον που δε βάζει στο περιθώριο κανέναν κι απλά δέχεται ότι ο κάθε άνθρωπος είναι μια διαφορετική οντότητα, τότε κανένα παιδάκι δε θα ’χε αυτή τη συμπεριφορά και σίγουρα δε θα φερόταν μ’ αυτόν τον τρόπο, αν ήξερε ότι μπορεί να πληγώσει ένα συμμαθητή, μία φίλη, ένα γειτονόπουλο.

Άλλωστε, αν το δικό μας παιδί ήταν διαφορετικό, θα θέλαμε να μεγάλωνε μέσα στην απομόνωση, στην απόρριψη, στο περιθώριο; Η ερώτηση είναι ρητορική, εφόσον η μόνη δεκτή απάντηση είναι «όχι».

Κανένα παιδί δεν αξίζει να νιώθει μειονεκτικά κι ανάπηρο συναισθηματικά. Κι αυτό είναι χρέος κάθε γονιού κι όλης της κοινωνίας. Πρώτα, λοιπόν, οι γονείς πρέπει να κοιτάξουν μέσα τους, να ξεπεράσουν τις δικές τους προκαταλήψεις και πεποιθήσεις για το διαφορετικό και στη συνέχεια να ενισχύσουν την ευαισθησία και τον σεβασμό στα παιδιά τους.

Όταν ζούμε σε μια κοινωνία όπου υπάρχουν προκαταλήψεις και στερεότητα, τότε κάθε γονιός πρέπει να κοπιάσει διπλά για να ξεφύγει απ’ αυτά. Ξεκινήστε νωρίς, μη θεωρείτε ότι ένα παιδί σε ηλικία δυο ή τριών ετών είναι μικρό. Ξεκινήστε απ’ τα παιχνίδια. Ξεπεράστε ότι η κούκλα πρέπει να ‘ναι λευκή, ξανθιά και να μοιάζει με τη μικρή σας πριγκίπισσα. Ξεπεράστε ότι οι κούκλες είναι για τα κορίτσια κι οι μπουλντόζες είναι για τ’ αγόρια, ότι η κόρη σας πρέπει να παίζει μόνο με κοριτσάκια κι ο γιος σας μ’ αγοράκια. Αφήστε τα παιδιά να γνωρίσουν το άλλο φύλο, αφήστε τα παιδιά να παίξουν με κάτι που δεν είναι το σύνηθες.

Παροτρύνετε τα παιδιά να διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία. Είναι ένα κίνητρο για να αναπτύξουν τη φαντασία τους, να μάθουν να μπαίνουν σε ρόλους και να αναπτύξουν ενσυναίσθηση από μικρή ηλικία.

Μιλήστε στα παιδιά σας για κάποιες συνηθισμένες ασθένειες κι εξηγήστε τους πώς μπορεί να νιώθει ένα παιδάκι όπου χρειάζεται να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, λόγω υγείας. Ρωτήστε τα πώς θα ένιωθαν εκείνα αν τους συνέβαινε κάτι τέτοιο κι ενημερώστε τα ότι αυτό υπάρχει γύρω μας κι είναι απολύτως φυσιολογικό. Είναι σημαντικό να μάθουν να μπαίνουν στη θέση ενός άλλου παιδιού, γιατί αυτό θα τους βοηθήσει σ’ όλα τα βήματα της ζωής τους∙ στις φιλίες τους, στον τρόπο που επικοινωνούν, στις σχέση τους, όταν μεγαλώσουν, και στη δουλειά τους, όταν έρθουν σ’ επαφή μ’ άγνωστο κόσμο.

Αν έχετε δυνατότητα, ταξιδέψτε. Μια άλλη χώρα έχει άλλο ντύσιμο, άλλη κουλτούρα, άλλα ερεθίσματα. Μάθετε στα παιδιά σας ότι εκτός απ’ την ελληνική κουζίνα υπάρχουν φαγητά νόστιμα κι από διαφορετικούς πολιτισμούς. Καθιερώστε να πηγαίνετε για φαγητό σε μέρη όπου θα συναντήσετε ανθρώπους από άλλες χώρες, με διαφορετικά ήθη κι έθιμα.

Περάστε το μήνυμα ότι ως οικογένεια σέβεστε οτιδήποτε διαφορετικό, χωρίς να το κρίνετε και χωρίς να βάζετε ταμπέλες, και πως αυτό είναι βασική αξία σας. Δώστε εσείς πρώτοι το παράδειγμα, μέσα στην ίδια σας την οικογένεια, στο συγγενικό και φιλικό σας περιβάλλον.

Τα παιδιά μαθαίνουν, ξεκινήστε απ’ το δικό σας παιδί, για να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.