«Ήταν όλα ρόδινα στη φιλία μου -ή έστω έτσι νόμιζα. Εγώ κι η φίλη μου αχώριστες. Όλα ξεκίνησαν όταν διεύρυνα τον κύκλο μου και γνώρισα σιγά-σιγά κι άλλους ανθρώπους. Κι έφτασε η στιγμή που οι κολλητές μου γίνανε δύο. Το περίεργο; Η πρώτη ούτε ήθελε να δει μπροστά της τη δεύτερη. Εκεί εντόπισα τα πρώτα περίεργα σημάδια. Στην αρχή δεν έδωσα βαρύτητα, όμως άρχισα να βλέπω μια ζήλια, μια περίεργη συμπεριφορά, μούτρα και συνεχόμενα μηνύματα, απανωτά τηλέφωνα για έλεγχο με ποιους ήμουν! Να λέω ότι κανόνισα να βγω και να ακούω «Έρχομαι κι εγώ» χωρίς πρόσκληση, ώσπου σταδιακά ανέβαινε η ένταση κι έβλεπα ένα είδος εμμονής, που μ’ έπνιγε. Αυτή ήταν η αρχή για να πάρει άλλη τροπή αυτή η φιλία και να γίνει πολύ πιεστική».
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο μια τέτοια εξέλιξη φιλίας, ας τα πάρουμε όμως λίγο απ’ την αρχή. Είναι όμορφη η φιλία, είναι ξεχωριστή! Μια σχέση που ο καθένας μας την αποζητά, απ’ τα πρώτα μας βήματα μέχρι τα βαθιά γεράματά μας. Είναι πολύτιμο να ‘χουμε φίλους να μοιραζόμαστε χαρές, λύπες, να εξελισσόμαστε μαζί. Τι γίνεται, όμως, όταν βλέπεις μια σκοτεινή πλευρά στη φιλία σου κι έτσι αρχίζει να γίνεται δυσλειτουργική;
Αν φτάσει μια φιλία σ’ αυτό το σημείο, τότε όσο πολύτιμη και να ‘ναι, θα πρέπει να υπερισχύσει η προσωπική μας γαλήνη κι ευτυχία. Αξίζει να γίνει μια συζήτηση για να εξετάσουμε την αξία αυτής της σχέσης, αλλά αν η φιλία παραμένει κτητική τότε προτεραιότητα είναι να προφυλάξουμε τον εαυτό μας κι όχι να εγκλωβιστούμε σε μια προβληματική σχέση.
Γιατί ένας φίλος μπορεί να ζητάει αποκλειστικότητα; Τις περισσότερες φορές είναι εσωστρεφείς άνθρωποι, που δύσκολα εμπιστεύονται και που ίσως να έχουν μείνει μόνοι για μεγάλο διάστημα, έτσι τώρα επανέρχεται ο φόβος ότι θα χάσουν τον μόνο άνθρωπο που ‘χουν εμπιστευτεί. Μέσα, λοιπόν, απ’ το συναίσθημα του φόβου και της απόρριψης, βγαίνει στην επιφάνεια αυτή η παράλογη συμπεριφορά.
Είναι απαραίτητο στα πρώτα σημάδια αλλαγής συμπεριφοράς να καθησυχάσουμε τον φίλο μας ότι δεν έχει αλλάξει κάτι ανάμεσά μας και δε θα μας χάσει, επειδή μπήκαν στη ζωή μας κι άλλοι αξιόλογοι άνθρωποι. Απαραίτητο να εξηγήσουμε ότι αυτή η φιλία είναι σημαντική και για μας, αλλά είναι εξίσου σημαντική η ελευθερία μας, που μ’ αυτή την αλλαγή συμπεριφοράς την καταπατούν.
Αν μ’ όλες αυτές τις επισημάνσεις συνεχίσει η ίδια συμπεριφορά, τότε η επόμενη λύση είναι η απομάκρυνση. Πρέπει να σταματήσουμε την επικοινωνία για να μπορέσει ο φίλος μας να συνειδητοποιήσει τη σημαντικότητα του προβλήματος κι αν χρειαστεί –αφού περάσει κάποιο διάστημα– ν’ εξηγήσουμε πάλι, γιατί αυτή η σχέση είναι σημαντική κι όλοι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Κάποιοι θα καταλάβουν και κάποιοι άλλοι όχι. Αν επανέρχεται η ίδια κατάσταση, τότε αυτή η φιλία πρέπει να λάβει τέλος. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για ενοχές.
Κάποιες φιλίες είναι παντοτινές αλλά όχι όλες. Οι ανθρώπινες σχέσεις κάνουν κύκλους και δεν είναι λίγες οι φορές που βλέπουμε φιλίες να λήγουν επειδή μεγαλώνουμε κι αλλάζουμε συνήθειες, αλλάζουν οι ανάγκες μας κι ο τρόπος ζωής μας. Κάθε φιλία πρέπει να ‘ναι μια σχέση ανιδιοτέλειας, να μην περιμένεις αντάλλαγμα, να μην εκπληρώνει ένα συγκεκριμένο συμφέρον, να μην καταπιέζει.
Η αληθινή φιλία δεν έχει χρυσούς κανόνες, δεν έχει συνταγές επιτυχίας και μυστικά tips, έχει όμως αληθινούς ανθρώπους που κυρίαρχο στοιχείο έχουν τον αλληλοσεβασμό. Ξεκινώντας λοιπόν από ‘κει, αναπτύσσονται μοναδικά συναισθήματα όπως το νοιάξιμο κι η αγάπη.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη