Αποκωδικοποιώντας τη γλώσσα του σώματος

Βιβλία συνεχίζουν να εκδίδονται από ψυχολόγους και μη, επιστημονικές μελέτες εξακολουθούν να διεξάγονται κι άπειρες ώρες και χρήματα έχουν δαπανηθεί προς επίτευξη της αποκωδικοποίησης των ανθρωπίνων μη λεκτικών σημάτων που εκπέμπει το σώμα μας. Ο αγώνας για την κατανόηση της γλώσσας του σώματος οφείλεται στο εξής παράδοξο που διαπιστώθηκε από ειδικούς: Η ομιλία καταλαμβάνει το μικρότερο μέρος της ανθρώπινης επικοινωνίας.

Ο κανόνας του καθηγητή Ψυχολογίας, Albert Mehrabian, που είναι γνωστός ως ο κανόνας «7%-38%-55%» εξηγεί πως ένα εκπεμπόμενο μήνυμα που φτάνει στον δέκτη γίνεται αντιληπτό μόλις κατά 7% απ’ το περιεχόμενο των λέξεων, κατά 38% απ’ τη φωνητική χροιά και κατά 55% απ’ τη στάση του σώματος του συνομιλητή. Η παραπάνω διαπίστωση του διακεκριμένου επιστήμονα μας κάνει να αναλογιστούμε αν οι λέξεις είναι όντως η βασική μορφή επικοινωνίας ή αν, τελικά, όσα δε λέγονται είναι σημαντικότερα.

Ξεκινώντας απ’ το κεφάλι μπορούμε να καταλάβουμε, ανάλογα με τη θέση του, τα συναισθήματα που βιώνει ο συνομιλητής μας. Για παράδειγμα, ένα χαμηλωμένο κεφάλι μας κάνει αυτόματα να συμπεράνουμε είτε πως το άτομο αισθάνεται ντροπή είτε πως βρίσκεται σε άβολη θέση. Εν αντιθέσει, ένα άκαμπτο κεφάλι που κοιτά ευθεία στα μάτια μας δείχνει την κυρίαρχη θέση του και θέλει να τονίσει τη σοβαρότητα των λεγομένων του. Ένα κεφάλι που στρέφεται προς το μέρος μας γερμένο, ειδικότερα με συνοδεία χαμόγελου κι οπτικής προσήλωσης, κατά πάσα πιθανότητα υποδηλώνει έλξη.

Ποιήματα και τραγούδια έχουν γραφτεί για μάτια που λένε όσα δεν μπορούν να ειπωθούν. Θυμός, έρωτας, πόνος, αδιαφορία, θλίψη, ζήλια και πληθώρα άλλων συναισθημάτων μπορούν να «λεχθούν» μέσω των ματιών μας, καθώς αποτελούν το πιο εκφραστικό κομμάτι μας. Όσοι ξέρουν να τα χρησιμοποιούν για να εκφράζονται, σίγουρα δαπανούν λιγότερες λέξεις προκειμένου να δείξουν πώς νιώθουν ή τα χαμηλώνουν προκειμένου να κρυφτούν, καθώς αυτοί οι δύο μικροί καθρέφτες μπορούν τους προδώσουν.

Τα χέρια αποτελούν μέλη του σώματός μας, καθώς επίσης και δυνατοί  σύμμαχοι της μη λεκτικής επικοινωνίας. Τα σταυρωμένα χέρια πιθανώς να αποτελούν σημάδι της άβολης στάσης που νιώθει ο συνομιλητής μας ή να εκπέμπουν τη χαμηλή του αυτοεκτίμηση. Αντίθετα, η αίσθηση αυτοπεποίθησης κάνει τον χώρο ανάμεσα στα δάχτυλα να μεγαλώνει, ενώ ο αντίχειρας ανασηκώνεται ελαφρώς. Θα μπορούσαμε επίσης να καταλάβουμε αν το άτομο που συνομιλούμε διακατέχεται από άγχος αν τρίβει ή αν τεντώνει συνεχώς τα χέρια του. Τα κλειστά, σφιγμένα χέρια αποτελούν δείγμα θυμού που αναγκάζουν τις γροθιές να σφίγγουν ερμητικά. Τα σταυρωμένα χέρια στο ύψος του στήθους φανερώνουν την επιφυλακτικότητα που διατηρεί το άτομο προς τον συνομιλητή του.

Οι ώμοι μας καθώς κι οι κινήσεις του κορμού μας αποτελούν επίσης τρόπους επικοινωνίας. Όταν οι ώμοι κι ο κορμός ενός σώματος στρέφεται προς το μέρος μας θέλει σίγουρα να μας στείλει θετικά μηνύματα, ακόμα κι αν οι ματιές αποφεύγουν να διασταυρωθούν. Η στάση αυτή δηλώνει έλξη προς το άτομό μας την οποία μπορούμε να απορρίψουμε ή να αποδεχτούμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Επιπλέον, όταν κάποιος αντιγράφει ασυναίσθητα τις κινήσεις μας δείχνει πως ενδόμυχα τρέφει θαυμασμό για τον χαρακτήρα μας.

Με ευκολία γίνεται αντιληπτό πως όταν τα πόδια κάποιου κινούνται νευρικά κι ασταμάτητα, διακατέχεται από ανυπομονησία και μάλιστα είναι σε τέτοια θέση που αδυνατεί να το κρύψει. Το άγχος μέσω των ποδιών εκδηλώνεται όταν ένα καθισμένο άτομο σφίγγει δυνατά τα πόδια του στην καρέκλα. Αν η θέση των ποδιών δείχνουν τη δική μας κατεύθυνση, ο συνομιλητής μας έχει στρέψει σ’ εμάς το ενδιαφέρον του. Ένα αργό δίπλωμα των ποδιών σε κλασική στάση σταυροπόδι δηλώνει έντονο ερωτισμό, ειδικότερα όταν τα μάτια έχουν πλήρως στραφεί στον συνομιλητή μας.

Είναι γεγονός πως αντιλαμβανόμαστε τη γλώσσα του σώματος υποσυνείδητα και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, υποσυνείδητα, αντιδρούμε. Προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε τα μη λεκτικά σημάδια προκειμένου να αντιληφθούμε τη συναισθηματική κατάσταση που βιώνουν τα άτομα με τα οποία προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε.  Η ικανότητα να αποκωδικοποιούμε μπορεί να μας φανεί χρήσιμη σε όλα τα επίπεδα, είτε ερωτικά, είτε φιλικά, είτε επαγγελματικά, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να καταλάβουμε πώς νιώθουν οι άλλοι για μας.  Ένας ακόμη λόγος, εξίσου σημαντικός, είναι η προσπάθειά μας να ελέγξουμε τα σήματα που στέλνουμε εμείς στους άλλους και να κρύψουμε ή να προβάλλουμε τη στάση μας στο σημείο που θέλουμε να γίνει αντιληπτή.

Πριν βιαστούμε να βγάλουμε πορίσματα και να περάσουμε ταμπέλες, θα ήταν χρήσιμο να επικεντρωθούμε στα τέσσερα σημάδια που θα πρέπει να διαπιστώσουμε σύμφωνα με τους ειδικούς για να σχηματίσουμε μια πιο ασφαλή άποψη. Συμπερασματικά, το πρώτο βήμα για να καταφέρουμε να αποκωδικοποιήσουμε τη στάση του σώματος είναι να αρχίσουμε να παρατηρούμε.

«Αν θες να γνωρίσεις ένα άτομο μην ακούς τα λόγια του, παρατήρησε τη συμπεριφορά του»  -Άλμπερτ Αϊνστάιν