Είσαι κάτω των 30; Έχεις πιθανότητες 30% να βιώνεις κάποια ψυχική διαταραχή

Ανησυχητικά παρουσιάζονται τα ευρήματα ερευνών ως προς την ψυχολογική υγεία των νέων ανθρώπων (οι κάτω των 30) στη χώρα μας. Γεγονός, βέβαια, που γίνεται ορατό και στα πιο απλά καθημερινά πράγματα, όπως είναι μια συζήτηση για τα επαγγελματικά τους, η χαρά και η ζωντάνια που τις περισσότερες φορές αποτελεί ζητούμενο αλλά δε βρίσκεται, η αδυναμία διεκπεραίωσης συνθηκών και υποχρεώσεων. Θα προσθέταμε μάλιστα και την επιλογή ή μη δημιουργίας οικογένειας αφού πλέον η Ελλάδα μαστίζεται από υπογεννητικότητα και φιγουράρει στις λίστες με τις γηραιότερες χώρες. Ένα σερφάρισμα στο διαδίκτυο θα μας φέρει αντιμέτωπους και με πολλά βιντεάκια που φτιάχνονται από ψυχολόγους και ειδικούς ψυχικής υγείας σχετικά με το πώς να απολαμβάνουμε τα μικρά, καθημερινά πράγματα που μας δίνονται στη ζωή και πώς να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες μέσα από θετική σκέψη. Όμως για τους νέους ανθρώπους αυτής της χώρας, κάτι τέτοιοι τείνει να μοιάζει με παραμυθάκι χωρίς ουσία.

Κατ’ επέκταση στοιχεία που αφορούν την κατάθλιψη, το άγχος, τα προβλήματα συμπεριφοράς, τις εξαρτήσεις, τις ψυχικές νόσους παρουσιάζονται ως μάστιγα στους έφηβους αλλά και στους νέους ανθρώπους της χώρας μας γενικότερα. Κανόνα κιόλας, ως προς αυτό, αποτελεί ότι αν δεν είναι καλά ένα μέλος της οικογένειας, νοσεί κι όλη η οικογένεια, πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα έφηβο άτομο. Ο ΠΟΥ μας κρούει τον κώδωνα ότι έως και το 30% των νέων υποφέρουν σήμερα από κάποια ψυχική διαταραχή. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Esperanza Navarro, από το Πανεπιστήμιο της Βαλένθια (Ισπανία) με 470 νέους υποστήριξε ότι:

• Το 21% έπασχε ενδεχομένως από διαταραχή συμπεριφοράς

• Το 17% έπασχε από αγχώδη διαταραχή

• Το 11% είχε ΔΕΠΥ

• Το 4% έπασχε από διατροφική διαταραχή

Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στη συγκεκριμένη έρευνα μαρτυρούν και μεγάλα ποσοστά σε περιπτώσεις υπερκινητικής συμπεριφοράς, καθώς και διασπαστικής προσοχής. Οι ειδικοί ρίχνουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης γι’ αυτή την αρνητική ανοδική τάση στους νέους, στην ύφεση που έπληξε όλο τον κόσμο από το 2008-2013 κι επηρέασε και τα επαγγέλματα, καθώς και την απορρόφηση των νέων ανθρώπων από την αγορά εργασίας. Όπως επίσης και στην πανδημία του 2020, που οδήγησε όλο τον πλανήτη σχεδόν σε αδιέξοδο.

Η εφηβεία, κατά τους ειδικούς, αποτελεί ένα βαθιά κοινωνικό στάδιο εξέλιξης του ατόμου που η συναναστροφή του και οι συγκρίσεις μ’ άλλα ενήλικα άτομα αποτελούν ζητούμενο έτσι ώστε να δημιουργηθεί η ενήλικη ταυτότητά του. Ωστόσο, κατά την περίοδο της πανδημίας κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο να συμβεί, άρα και να ολοκληρωθεί το συγκεκριμένο στάδιο της «φυσιολογικής ανάπτυξης» του εφήβου.

Η ανάγκη για κοινωνικοποίηση οδήγησε τους εφήβους, σύμφωνα με την Επιστήμη, σε ψηφιακές εναλλακτικές λύσεις που έχουν συνδεθεί με την αύξηση των περιπτώσεων κατάθλιψης αλλά και αυτοκτ@νιών. Σκοπός και ζητούμενο πλέον γι’ όλη την επιστημονική κοινότητα αποτελεί ο τρόπος καταπολέμησης και -γιατί όχι- εξάλειψης των συγκεκριμένων περιπτώσεων, με έρευνα, παρατήρηση και ουσιαστικά εστίαση στο πρόβλημα. Επιπρόσθετα, συστήνεται από τους ειδικούς μεγαλύτερος έλεγχος και διεξοδικότερος, όσο αφορά τα αποτελέσματα/ διαγνώσεις, σε σχέση με τις έρευνες. Καλύτερη προσέγγιση των στοιχείων στην αιτιολογία των διαταραχών που παρουσιάζονται και τέλος συστήνεται η αύξηση του αριθμού των διαγνωστικών ετικετών των παθήσεων. Στην πραγματικότητα, το 1950, οι ειδικοί είχαν προσδιορίσει συνολικά 106 διαταραχές. Σήμερα, μπορούν να διαγνώσουν έως και 216 (Echeburúa, 2014).

Δεν πρέπει να παραλείπουμε, όμως και το κομμάτι που αφορά την κοινωνία μας ως προς την επίλυση και τη βοήθεια των παιδιών μας που υποφέρει από τη συγκεκριμένη μάστιγα των ψυχικών διαταραχών. Δε θα πρέπει να ντρεπόμαστε, ούτε να κρυβόμαστε, αλλά να σταθούμε με ειλικρίνεια απέναντι από το πρόβλημά μας και να το πολεμήσουμε έχοντας αρωγό και συμπαραστάτη σ’ αυτή μας την προσπάθεια τον κοινωνικό μας και οικογενειακό περίγυρο. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή ένωση με δική της πρωτοβουλία προτείνει την ανάπτυξη κοινοτήτων ψυχικής υγείας. Να υπάρξει, δηλαδή, ενίσχυση της ψυχικής υγείας και αντιμετώπιση των προβλημάτων της μέσω και της πρωτοβουλίας «Υγιέστεροι μαζί» που θα συνοδεύεται και με τη μείωση χρήση των οθονών.

Σύμφωνα πάντα με τους ερευνητές οι χαμηλοί οικογενειακοί δεσμοί του σήμερα που συνεχώς φθίνουν σε σχέση με το παρελθόν, η έλλειψη κοινωνικών επαφών σε ικανοποιητικό σημείο, άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από χαμηλό κοινωνικό εαυτό (social self) κινδυνεύουν 10 φορές περισσότερο σε σχέση με τους άλλους.

Τέλος, ας δείξουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε ως κοινωνία κι ας σταθούμε ο ένας δίπλα στον άλλον με ενσυναίσθηση, κατανόηση, σεβασμό στη διαφορετικότητα κι αγάπη. Το έχουμε όλοι ανάγκη· κι εκείνοι που θα την εισπράξουν αλλά κι εμείς που θα είμαστε σε θέση να την προσφέρουμε.