Τον τελευταίο καιρό, έχει παρατηρηθεί μία σημαντική αλλαγή στην αγορά κατοικίας ιδίως στη γενιά των millennials και των Gen-Z, καθώς αυτές οι γενιές όλο και συχνότερα αποφασίζουν ν’ αγοράσουν σπίτι με τους φίλους τους και να συγκατοικούν μαζί. Η τάση αυτή ωστόσο φαίνεται να μην είναι μία φευγαλέα μόδα κι αναδιαμορφώνει το τοπίο στην αγορά κατοικίας. Είναι όμως αυτό το φαινόμενο μια προσωρινή αντίδραση στις οικονομικές πιέσεις ή μήπως σηματοδοτεί μία βαθύτερη αλλαγή στις κοινωνικές αξίες και στις προτιμήσεις του τρόπου ζωής;
Τα κίνητρα πίσω απ’ αυτή την τάση είναι πολύπλευρα, συνδυάζοντας την οικονομική ανάγκη και την επιθυμία για κοινότητα και κοινές εμπειρίες. Για πολλούς νέους, η εκτόξευση των τιμών των ακινήτων κάνουν την ατομική ιδιοκτησία να φαντάζει μακρινό όνειρο. Με τον διαμοιρασμό των εξόδων οι νέοι μπορούν ν’ ανταπεξέλθουν πιο εύκολα στις οικονομικές προκλήσεις ενώ ανεξαρτητοποιούνται και απ’ την οικογένειά τους.
Η χώρα μας βρίσκεται φυσικά σε υψηλά επίπεδα ανεξαρτησίας των νέων σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος είναι στο 49,4%. Τα πρωτεία στην ανεξαρτησία των νέων κατέχουν οι χώρες της σκανδιναβικής περιοχής, όπως η Δανία με ποσοστό μόλις 16%, η Σουηδία με 17,3% και η Φινλανδία με 18,2%.
Πράγματι, σύμφωνα με την έρευνα της Eurostat, το ποσοστό αυτό συγκρίνεται μόνο με αυτό της Πορτογαλίας, το οποίο είναι στο 72,3%. Επιπλέον, η άνοδος του ποσοστού ανεξαρτησίας των νέων την τελευταία δεκαετία είναι παρεμφερής με τη δική μας χώρα. Στην Ιταλία, αν και το ποσοστό ανέρχεται στο 70,5%, έχει σημειώσει πολύ μικρότερη άνοδο απ’ το 2011.
Όμως η προσέγγιση της αγοράς κατοικίας με φίλους όχι μόνο διευκολύνει οικονομικά τους νέους, αλλά προάγει επίσης την αίσθηση του ανήκειν και της αμοιβαίας υποστήριξης, η οποία κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται απ’ την κοινωνική απομόνωση και την αποξένωση.
Αυτή η τάση αμφισβητεί τα παραδοσιακά ορόσημα της ενηλικίωσης όπως ο γάμος κι η οικογένεια αλλά δίνει έμφαση στην αξία των πλατωνικών σχέσεων. Η μετατόπιση αυτή αντανακλά μία ευρύτερη επαναξιολόγηση των προσωπικών και κοινωνικών αξιών καθώς αμφισβητεί την πεποίθηση ότι η αγορά κατοικίας πρέπει να συντελεστεί ατομικά ή μόνο στα πλαίσια των παραδοσιακών οικογενειακών δομών.
Ωστόσο, παρ’ όλα τα πλεονεκτήματα η συγκατοίκηση ενδέχεται να έχει και κάποιες προκλήσεις. Μπορεί να προκύψουν θέματα αναφορικά με τα έξοδα, τις ευθύνες που μπορεί να προκαλέσουν τριβές στη φιλία κι απαιτούν επικοινωνία και τη θέσπιση κανόνων ώστε η συγκατοίκηση να γίνει ομαλά. Με το πέρας του χρόνου μόνο, μπορεί να φανεί αν αυτή η λύση είναι βιώσιμη ή όχι.
Με την ανάδειξη της, η GenZ κι οι millennials βρίσκουν ευρηματικούς τρόπους ν’ αντιμετωπίσουν τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις. Όσο αυτό το trend διευρύνεται μάς παρέχει μια ματιά στο μέλλον όπου η συγκατοίκηση είναι μια συνειδητή επιλογή, υπερτονίζοντας τη σημασία της κοινότητας.
Συμπερασματικά, η τάση των νέων ν’ αγοράζουν σπίτια με τους φίλους τους είναι κάτι περισσότερο από μια απλή μόδα. Είναι μια ρεαλιστική απάντηση στις οικονομικές προκλήσεις και μία αντανάκλαση των μεταβαλλόμενων κοινωνικών αξιών. Θα είναι ωστόσο ενδιαφέρουσα η εξέλιξη αυτής της τάσης με το πέρας του χρόνου καθώς κι η σημασία της αναφορικά με το μέλλον της στέγασης, της κοινότητας και των διαπροσωπικών σχέσεων.