Η απόσταση κι ο χρόνος: οι δυο μεγάλοι δάσκαλοι στη ζωή

Σχολείο όλοι πήγαμε. Όλοι κάτσαμε στα θρανία, όλοι είχαμε τους δασκάλους μας. Είχαμε τα μαθήματά μας, τα βιβλία μας και τα μολύβια μας. Τα μάθαμε όλα παπαγαλία που λέμε. Και κάπως έτσι, βγήκαμε όλοι έτοιμοι έξω στον κόσμο προετοιμασμένοι για όλα. Μάλλον. Τουλάχιστον έτσι μας λένε. Ή τουλάχιστον έτσι θέλουν να πιστεύουμε.

Γιατί έτοιμοι δε βγαίνουμε κι αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Εκεί έξω είναι που μαθαίνεις -σ’ αυτόν τον κόσμο που έχει πάντα την ικανότητα να σε αφήνει άναυδο, απροετοίμαστο. Κι ας πιστεύεις εσύ πάντα ότι τα έχεις δει και ακούσει όλα. Ή ότι τα ξέρεις όλα.

Ποιος είναι άραγε μέσα στη ζωή ο πιο μεγάλος δάσκαλος; Ποιος είναι αυτός που σε παίρνει απ’ το χέρι και σε οδηγεί στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου;

Ο πρώτος είναι ο χρόνος. Ο δεύτερος είναι η απόσταση. Σίγουρα το πρώτο ήταν κάπως αναμενόμενο· κι ας μην εκτιμάται τις περισσότερες φορές. Το δεύτερο δεν ήταν κάτι που περιμένεις, αλλά αν περάσεις καιρό μαζί του σε μεταμορφώνει. Κι αν τα συνδυάσεις και τα δυο μαζί, ή τυχαίνει να τα ζήσεις ταυτόχρονα, σίγουρα θα περάσεις μεγάλη φουρτούνα. Τα πόδια σου όμως θα πατούν πιο γερά, πιο σταθερά -μα θα αργήσεις πολύ να το καταλάβεις.

Βλέπεις ο χρόνος έχει την ικανότητα που λένε του γιατρού. Όχι, όμως, με την τόση εύκολη έννοια ή ιδιότητα που του αποδίδεις. Αν αφεθείς τελείως στα χέρια του, το παιχνίδι το έχεις χάσει. Γιατί; Γιατί θα κάθεται να σε κοιτάει κατάματα. Θα έχει την απαίτηση να δράσεις, να κάνεις κάτι, το οτιδήποτε ν’ αλλάξεις την κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι. Και θα περιμένει μέχρι να το κάνεις -δε θα σου χαρίσει τη γαλήνη που αποζητάς εσύ τόσο απλόχερα.

Σε δικάζει, σε στήνει στον τοίχο, σε κρίνει, σε ξεσκίζει. Μα πάνω απ’ όλα απαιτεί. Κάποιες φορές είναι υπομονετικός μαζί σου, κάποιες άλλες σε φτάνει στο αμήν απλώς για να σου πει «Ε, ρε μάνα μου, τέλειωνε πια». Μπορείς να κάνεις ότι δεν τον ακούς κι ότι δεν τον βλέπεις για όσο θες. Έννοια σου όμως -σε ανύποπτη στιγμή ξέρει πάντα να στη ρίχνει την κεραμίδα στο δόξα πατρί. Κι εκεί, όχι απλά θα κάτσεις να του δώσεις σημασία, αλλά θα παραδεχτείς πόσο βλάκας είσαι όλο αυτόν τον καιρό που δεν το άκουγες. Ναι, απ’ αυτούς τους δασκάλους είναι.

Η απόσταση πάλι, σε αποκόβει απ’ ό,τι σε βλάπτει, αλλά κι απ’ ό,τι αγαπάς κιόλας. Έστω κι αν είναι εντελώς προσωρινό όλο αυτό. Κι αυτή σαν δάσκαλος θα απαιτήσει και μάλιστα πολλά. Δεν έχει, όμως, καμία υπομονή μαζί σου· κι αυτό το ξεκαθαρίζει απ’ την αρχή. Εσύ θα χτυπιέσαι. Αυτή θα συνεχίσει το χαβά της -και θα απαιτήσει από σένα την υπομονή που ζητάς από μέρους της. Είπαμε: εκείνη δεν έχει. Εσύ όμως, πρέπει να έχεις. Κι όχι, ούτε αυτή του γαϊδουριού της φτάνει. Ίσως χρειαστεί να μεταμορφωθείς και σε κάτι άλλο, επίλεξε και μπες στο χορό.

Δε θα σε ακούσει ποτέ, όσα παράπονα κι αν της κάνεις. Βασικά, θα έχει πάντα το ύφος του «Μωρέ λέγε εσύ ό,τι θες, εγώ ξέρω τι κάνω». Και το αστείο είναι πάντα ξέρει η ρουφιάνα. Πάντα ξέρει, και προφανώς δε θα σου πει κουβέντα -γιατί απλά μπορεί. Κι εκεί ακριβώς κρύβεται η μαγεία της. Θα σε πάρει μακριά απ’ ό,τι σε πονά, ή απ’ αυτούς που αγαπάς, αλλά στο τέλος σου δείχνει πάντα τι και ποιος αξίζει στη ζωή σου.

Εσύ μπορεί να θες να κρατηθείς με νύχια και με δόντια σε κάτι. Αυτή θα σε πάρει απ’ το χεράκι χωρίς να σε ρωτήσει και θα σε πάει εκεί που σου αρμόζει. Και το καλύτερο; Θα φέρει μαζί σου κι αυτούς που σου αρμόζουν. Κι αν φέρει και κάποιον που δε σου κάνει, θα τον φέρει μόνο και μόνο για να σου δείξει τι αξίζει και τι όχι στο τέλος.

Σου μαθαίνει να αφήνεσαι. Σου μαθαίνει να είσαι υπεύθυνος για τον εαυτό σου. Ανεξάρτητος. Σε κάνει να εκτιμάς αυτά τα μικρά, δωρεάν πράγματα στον κόσμο κι ας μην το βλέπεις εκείνη τη στιγμή. Έννοια σου όμως κι εδώ. Σου έρχεται πάλι η κεραμίδα, με συνημμένη τη φράση «Στα ’λεγα εγώ». Συνήθως τα γράμματα είναι σαν αυτά στις φωτεινές επιγραφές με τα λαμπάκια LED· μεγάλα, έντονα, χωρίς να μπορείς να τους ξεφύγεις. Απ’ αυτούς τους δάσκαλους είναι κι αυτή.

Απαιτητικοί κι οι δυο, με τα χαστούκια τους και τις κεραμίδες τους και τα πάντα όλα. Κι εσύ κάτσε να νομίζεις ότι την έχεις βγάλει καθαρή που ξέρεις λίγα Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία και Μαθηματικά. Έννοια σου. Ξέρουν οι μεγάλοι δάσκαλοι πώς να σε κάνουν να δεις πραγματικά τον κόσμο εκεί έξω. Με πολλή αγάπη πάντα.