Είναι η ζάχαρη εθιστική;

Πολλές φορές ακούμε για τον εθισμό στη ζάχαρη και τα προβλήματα υγείας που μπορεί να επιφέρει η συχνή υπερβολική κατανάλωσή της. Η ζάχαρη είναι ένας απλός υδατάνθρακας με γλυκιά γεύση που συναντάμε σε διάφορες μορφές και με ονομασίες όπως είναι το μέλι, σιρόπι καλαμποκιού, σιρόπι αγάβης και άλλα. Οι κύριες κατηγορίες ζάχαρης είναι η λακτόζη από το γάλα, η σακχαρόζη από το ζαχαροκάλαμο και η φρουκτόζη στα φρούτα. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας συνιστά σε ενήλικες και παιδιά την κατανάλωση έως και 10 γραμμάρια ημερησίως και όχι περισσότερα. Η υπερκατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με διαβήτη, παχυσαρκία, ακμή, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιακά προβλήματα και φθορές στα δόντια.

Σε πρόσφατη έρευνα επιλέχθηκαν φοιτητές για να απαντήσουν σε ένα ερωτηματολόγιο όσον αφορά τις διατροφικές εξαρτήσεις. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας αποκάλυψαν ότι τα άτομα δεν ήταν εθισμένα στη ζάχαρη αλλά στον συνδυασμό της ζάχαρης με το λιπαρό στοιχείο. Δηλαδή ήταν εθισμένα σε τρόφιμα όπως τα μπισκότα, τα κέικ και oι σοκολάτες και όχι στη μαρμελάδα και στο γλυκό του κουταλιού. Ο λόγος είναι ότι τόσο η ζάχαρη όσο και το λίπος ενεργοποιούν το μέρος του εγκεφάλου που είναι αρμόδιο για την επιβράβευση κι έτσι ο συνδυασμός τους είναι μια εθιστική βόμβα για το μυαλό.

Το να κόψουμε τη ζάχαρη δεν είναι μια απλή διαδικασία. Μπορεί να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα στέρησης όπως είναι τα νεύρα, η κόπωση, ο πονοκέφαλος και η μελαγχολία. Γι’ αυτό τον λόγο προτείνεται μια αργή αλλά σταθερή μείωση της ζάχαρης στα επιτρεπτά όρια. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να το πετύχουμε αυτό. Εγώ συνιστώ να γίνει η αλλαγή πρώτα καταναλώνοντας μόνο γλυκά που φτιάχνουμε οι ίδιοι. Έτσι ξέρουμε ακριβώς την ποσότητα λίπους και ζάχαρης που περιέχουν αυτά που καταναλώνουμε και μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να προστατευτούμε και να μην υπερβάλλουμε. Επίσης, μπορούμε να μειώσουμε την ποσότητα ζάχαρης στα ροφήματά μας μέχρι να τη μηδενίσουμε και να μειώσουμε την ποσότητα γλυκών που τρώμε μέσα στη μέρα μας, καθώς επίσης και να προσπαθήσουμε να αποσυνδέσουμε την έννοια του γλυκού με αυτή της επιβράβευσης ή μιας σπέσιαλ ημέρας.

Έπειτα, αντικαθιστούμε τη λευκή ζάχαρη με την καστανή ζάχαρη που περιέχει έστω και λίγα θρεπτικά συστατικά όπως είναι το ασβέστιο στη μελάσα- το καφέ σιρόπι που προσδίδει στην καστανή ζάχαρη το καφέ της χρώμα. Θερμιδικά δεν υπάρχει κάποια διαφορά όπως επίσης ούτε και στον γλυκαιμικό δείκτη. Καλό είναι να έχουμε στο μυαλό ότι τα θρεπτικά συστατικά της ζάχαρης είναι σε μικρές ποσότητες, κάτι που κάνει τη ζάχαρη ασήμαντη πηγή θρεπτικών στοιχείων. Δηλαδή, δεν καταναλώνουμε τη ζάχαρη με σκοπό να πάρουμε ασβέστιο, γιατί χρειάζεται μεγάλη ποσότητα ζάχαρης για να λάβουμε την ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου. Η μετάβαση από λευκή σε καστανή γίνεται πιο πολύ για να αλλάξει ο ορισμός της γλυκιάς γεύσης από τους γευστικούς μας κάλυκες.

Στη συνέχεια, πηγαίνουμε σε υγρά φυτικά σιρόπια όπως είναι το χαρουπόμελο και το ωμό μέλι. Αυτά τα σιρόπια έχουν περισσότερα θρεπτικά συστατικά και ευεργετικές ιδιότητες σε σχέση με τη ζάχαρη που ουσιαστικά μας προσφέρει κενές θερμίδες. Το χαρουπόμελο έχει ισχυρή δράση κατά της δυσκοιλιότητας, ενώ το ωμό μέλι περιέχει πρόπολη, γνωστή για τις αντιβακτηριδιακές της ιδιότητες.

Αφού περάσει αρκετό χρονικό διάστημα μπορούμε να προσθέτουμε στα κέικ μας πολτό φρέσκων ή αποξηραμένων φρούτων όπως και κομματάκια φρέσκων κι αποξηραμένων φρούτων για να αντικαταστήσουμε τη ζάχαρη. Ακόμη μπορούμε να τρώμε φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα μόνα τους. Η φυσική γεύση που περιέχουν θα ικανοποιεί την ανάγκη μας για γλυκό και θα μας χαρίζει θερμίδες πλούσιες σε φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά όπως είναι το νερό, οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία.

Αφού ξεπεράσουμε τον εθισμό μας, θα έχουμε σίγουρα περισσότερη ενέργεια μιας και η ινσουλίνη μας θα είναι σε πιο σταθερά επίπεδα. Το βάρος μας θα έρθει σε φυσιολογικό στάδιο, θα πεινάμε λιγότερο και θα έχουμε λιγότερες λιγούρες, θα νιώθουμε πιο υγιείς και γεμάτοι ζωή αλλά το σημαντικότερο είναι ότι θα έχουμε μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων, παχυσαρκίας, διαβήτη και αυξημένης αρτηριακής πίεσης. Άλλωστε, όσο γλυκό κι αν είναι το κάλεσμα της ζάχαρης, τίποτα δε συγκρίνεται με την ικανοποίηση που έχεις όταν το αγνοείς.