Όλη η αλήθεια για τη δυσανεξία στη γλουτένη

Η κοιλιοκάκη, ή αλλιώς ευαισθησία στη γλουτένη, είναι μια αυτοάνοση γενικευμένη ασθένεια που χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή και ατροφία του βλεννογόνου του εντέρου. Προκαλείται από διατροφική έκθεση στη γλουτένη και επηρεάζει άτομα με γενετική προδιάθεση. Η κατάποση των προσβλητικών πρωτεϊνών οδηγεί σε φλεγμονή και βλάβη του εντερικού βλεννογόνου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ένα φάσμα γαστρεντερικών συμπτωμάτων, σε διατροφικές ανωμαλίες και συστηματικές επιπλοκές, από αναιμία και οστεοπόρωση έως δευτερογενή αυτοανοσία και υπογονιμότητα. Η γενετική επίδραση στην παθογένεση της κοιλιοκάκης υποδεικνύεται από την οικογενειακή της εμφάνιση.

Η κοιλιοκάκη δεν αναπτύσσεται εκτός εάν ένα άτομο έχει αλληλόμορφα που κωδικοποιούν πρωτεΐνες ανθρώπινου λευκοκυττάρου DQ2 ή DQ8 πρωτεΐνες. Η κλινική εικόνα της κοιλιοκάκης έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια. Η διάρροια, η οποία ήταν το εμφανές σύμπτωμα περίπου στο 90% των ασθενών με κοιλιοκάκη πριν από το 1981, είναι τώρα το κύριο παράπονο σε λιγότερο από 40% των ανθρώπων. Αντιθέτως, η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης άτυπης κοιλιοκάκης, συμπεριλαμβανομένης της αναιμίας και της οστικής νόσου, αποκαλύπτεται από την ευρεία διαθεσιμότητα ουρολογικών εξετάσεων. Η κοιλιοκάκη εμφανίζεται μόλις στο 1% του πληθυσμού, δεν παύει όμως να αποτελεί ένα σημαντικό αυτοάνοσο πρόβλημα υγείας.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει επιπτώσεις της κοιλιοκάκης στην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Για παράδειγμα, η μη θεραπευόμενη μητρική κοιλιοκάκη μπορεί να σχετίζεται με επαναλαμβανόμενη απώλεια εμβρύου, περιορισμό ενδομήτριας ανάπτυξης, πρόωρο τοκετό και χαμηλό βάρος γέννησης. Οι αναφορές έχουν επίσης προτείνει συσχέτιση μεταξύ γυναικολογικών διαταραχών όπως η ενδομητρίωση ή η αμηνόρροια και η κοιλιοκάκη.

Οι παράγοντες κινδύνου για τα περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα είναι οι γενετικές παραλλαγές που τροποποιούνται από περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου. Ο διαβήτης τύπου 1 και η κοιλιοκάκη μοιράζονται απλότυπους υψηλού κινδύνου και ο επιπολασμός και των δύο ασθενειών έχει αυξηθεί σε πολλές περιοχές τον τελευταίο μισό αιώνα. Άγνωστοι περιβαλλοντικοί παράγοντες υποπτεύονται ότι έχουν αυξήσει τη διείσδυση της νόσου. Η κοιλιοκάκη εξαρτάται από τις ανοσολογικές αποκρίσεις στη διατροφική γλουτένη, ενώ οι περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 1 δεν είναι ακόμη σαφείς. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι οι δύο παθήσεις ίσως συνδέονται όμως χρειάζονται να γίνουν περισσότερες μελέτες.

Τα άτομα με κοιλιοκάκη χρειάζεται να απομακρύνουν τη γλουτένη από τη διατροφή τους. Η γλουτένη εμπεριέχεται σε τρόφιμα όπως είναι το ψωμί, το πλιγούρι, διάφορες σάλτσες του εμπορίου, σνακ και γενικότερα το σιτάρι, το κριθάρι και λιγότερο στη βρώμη. Οι ασθενείς καλό είναι να κοιτάζουν στις συσκευασίες τροφίμων που αγοράζουν για την ένδειξη “gluten free”. Επίσης μπορούν να αντικαταστήσουν τα πιο πάνω δημητριακά με άλλα τρόφιμα όπως είναι το λευκό ρύζι, τα όσπρια, το καλαμπόκι, το κεχρί και το φαγόπυρο καθώς και άλευρά τους. Για να γίνουν πιο νόστιμα τα γεύματα χωρίς γλουτένη συνιστάται η προσθήκη μπαχαρικών, οι σάλτσες από λαχανικά, φρέσκες κρέμες και λεμόνι. Επίσης, μπορούν να δώσουν έμφαση σε τροφές πλούσιες σε καλά λιπαρά όπως είναι το αβοκάντο, οι ελιές και οι ξηροί καρποί.

Πολλοί σταματάνε να τρώνε γλουτένη λόγω της «μόδας» που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια. Αυτό μπορεί να επιφέρει πολλές ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά όπως είναι το σίδηρο, η νιασίνη, η ριβοφλαβίνη και η θιαμίνη. Επίσης, τα τρόφιμα απαλλαγμένα από γλουτένη είναι κάποιες φορές αρκετά πιο ακριβά από τα συμβατικά. Για παράδειγμα τα μπισκότα, το ψωμί, τα μακαρόνια και η ζύμη πίτσας χωρίς γλουτένη. Εκτός αυτού η απομάκρυνση τροφίμων με γλουτένη μπορεί να δυσκολέψει και την κοινωνική ζωή του ατόμου αφού θα δυσκολεύεται να φάει έξω ή να δεχτεί ένα κέρασμα. Για αυτούς τους λόγους εάν δεν υπάρχει πραγματική διάγνωση από τον γιατρό καλό θα ήταν να μην απομακρύνουμε τη γλουτένη από τη διατροφή μας.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!