Ολοένα και συχνότερα ακούμε για τη συναισθηματική υπερφαγία, δηλαδή την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού σε καταστάσεις στρες. Λιγότερο συχνά όμως ακούμε για τη συναισθηματική ανορεξία, για περιπτώσεις που κάποιος λόγω της διάθεσής του δυσκολεύεται να φάει. Τα πράγματα φαίνονται απλά αλλά δεν είναι. Συχνά οι διαιτολόγοι υποστηρίζουμε ότι είναι πιο εύκολο κάποιος να σταματήσει την υπέρμετρη κατανάλωση φαγητού παρά κάποιος με «κομμένη» όρεξη να αρχίσει να τρώει φυσιολογικά.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το στρες είναι φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού όταν κανείς εκτίθεται σε πρωτόγνωρες καταστάσεις και ερεθίσματα. Για παράδειγμα ένας χωρισμός, μια παρουσίαση μπροστά σε κοινό, μία εξέταση, μπορούν να μας αγχώσουν. Εάν βιώνουμε συχνά στρεσογόνες περιόδους, καλό είναι να μιλήσουμε με έναν ειδικό που μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε καλύτερα το στρες.
Μερικές ιδές για να μετριάσουμε το άγχος μας είναι να κάνουμε γυμναστική, να ασχοληθούμε με τη φύση, να συζητήσουμε με αγαπημένα μας πρόσωπα ή να παίξουμε με τα κατοικίδια μας. Ο έλεγχος του στρες μπορεί να φέρει πίσω τη χαμένη μας όρεξη αφού θα εξαφανιστούν τα ενοχλητικά συμπτώματα που είναι η αιτία της μειωμένης διάθεσης για τροφή. Σε περιόδους έντονου στρες έχουμε συχνά πονοκεφάλους, ταχυπαλμίες, σωματικούς πόνους, ναυτία, τάση για εμετό και ζαλάδες. Παρουσία των συγκεκριμένων συμπτωμάτων, αναμενόμενο να μην έχουμε όρεξη.
Υπάρχουν όμως τρόποι να βοηθήσουμε τον εαυτό μας. Αρχικά, οι έντονες μυρωδιές συχνά προκαλούν ναυτία και αυξάνουν την τάση για έμετο, γι’ αυτό καλύτερα να τις αποφεύγουμε. Προτιμάμε να τρώμε φαγητά με ήπια μυρωδιά και ελαφριά υφή. Για τον πονοκέφαλο θα πρέπει να μένουμε ενυδατωμένοι και να αφήσουμε στην άκρη ό,τι περιέχει καφεΐνη (καφές, τσάι, κακάο). Έτσι μειώνεται και η πιθανότητα ταχυπαλμίας. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγουμε τα υγρά κατά τη διάρκεια του γεύματος ή μισή ώρα πριν το φαγητό καθώς κόβουν ακόμη περισσότερο την όρεξη.
Τα φαγητά καλό θα ήταν να σερβίρονται σε μικρότερες μερίδες, ώστε να μη νιώθουμε πιεσμένοι και υπόχρεοι να καταναλώσουμε μεγάλη ποσότητα. Είναι προτιμότερο να τρώμε συχνότερα και να καταναλώνουμε μικρότερη ποσότητα τροφής σε σχέση με ένα μέτριου μεγέθους γεύμα που θα μας προκαλέσει περισσότερο άγχος. Επιπλέον, επιλέγουμε να τρώμε με παρέα, μουσική ή τηλεόραση για να μην εστιάζουμε στο φαγητό αλλά σε κάτι ευχάριστο που μας χαλαρώνει.
Μια ακόμη συμβουλή είναι να πίνουμε τις θερμίδες μας. Είναι πιο εύκολο να καλύπτουμε τις διατροφικές μας ανάγκες σε υγρή μορφή από ότι σε στερεή αφού πολλές φορές η μάσηση του φαγητού κουράζει όταν δεν είμαστε καλά ψυχολογικά ή δεν έχουμε όρεξη. Γι’ αυτό επιλέγουμε σούπες βελουτέ, smoothies, protein shakes, γιαούρτι με φρούτα και oat meal. Είναι όλα γευστικά χωρίς έντονη μυρωδιά και με απαλή υφή, ενώ ταυτόχρονα περιέχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών.
Επιπλέον, επιλέγουμε ροφήματα που μειώνουν το στρες όπως το τσάι λεβάντας και το τσάι χαμομήλι και θρεπτικά συστατικά που περιορίζουν το άγχος, όπως η πρωτεΐνη, το μαγνήσιο και οι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη υδατάνθρακες. Κάποια τρόφιμα που συνδυάζουν αυτά τα τρία συστατικά είναι τα όσπρια, οι φακές και οι ξηροί καρποί. Μπορούμε να φτιάξουμε μια ελαφριά σούπα με γλυκοπατάτα μαζί με φακές και λίγο βούτυρο αμυγδάλου. Τέλος, πολύ σημαντικά είναι τα Ω-3 λιπαρά οξέα που μπορούμε να βρούμε στον λιναρόσπορο και στο αβοκάντο.
Σε περιόδους έντονου στρες δεν πρέπει να χάνουμε ποτέ την πίστη μας για καλύτερες μέρες και πρέπει να φροντίζουμε την υγεία μας ούτως ώστε να καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε και να προχωρήσουμε με θάρρος και τόλμη.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.