Άλλο μαμά, άλλο φίλη

Οι μαμάδες μας, όλες τόσο διαφορετικές κι όμως ταυτόχρονα σχεδόν ίδιες. Όμοιες σε τόσες καθημερινές τους συμπεριφορές κι αντιδράσεις. Από ‘κει και πέρα, μπαίνει και το κομμάτι του προσωπικού χαρακτήρα της καθεμίας που την κάνει μοναδική. Άλλες ζωηρές και φωνακλούδες, άλλες ήρεμες κι υπομονετικές και γενικά άβυσσος η ψυχή της μάνας, αφού ίσως και να βγάλει όλες αυτές τις προσωπικότητες μεμιάς, τη μία μετά την άλλη.

Όσον αφορά τη μεταξύ σας σχέση, κάποιες μαμάδες θα μπουν στον κύκλο των φίλων. Θα τα συζητάνε όλα με το παιδί· τις κοπάνες απ’ το σχολείο, τις σχέσεις τους, τα προβλήματα με τους συνομηλίκους. Αντίστοιχα κι η μαμά θα εκμυστηρεύεται στο παιδί τα μυστικά της και τις σκέψεις της, θα το βάλει στο χώρο των ενηλίκων από νωρίς. Ίσως αυτή η τακτική να είναι κι η πιο εύκολη για να πιστέψει το παιδί πως η μαμά του είναι η «καλύτερη στον κόσμο». Στην πραγματικότητα όμως, ποιος είναι προστάτης και ποιος ο προστατευόμενος σε μια τέτοια σχέση;

Απ’ την άλλη, υπάρχουν κι οι μαμάδες εκείνες που επιλέγουν μια στοιχειώδη απόσταση στη σχέση με τα παιδιά τους, κάτι που μοιάζει περισσότερο με διαχωρισμό ρόλων. Η μαμά σε αυτήν την περίπτωση θα θέσει όρια στη μεταξύ σας σχέση και θα σου δείξει με σαφή τρόπο πως δεν είστε ίσα κι όμοια. Εκείνη θέτει τους κανόνες κι εσύ θα τους ακολουθείς, αλλιώς θα τ’ ακούσεις μάλλον. Μπορεί να μην το καταλαβαίνεις, μπορεί να γκρινιάζεις, αλλά με αυτόν τον τρόπο χτίζεται κι υποσυνείδητα ο σεβασμός προς το πρόσωπό της.

Αυτό γιατί αυτές οι μαμάδες επιθυμούν να δημιουργήσουν παιδιά πειθαρχημένα. Παιδιά που μαθαίνουν πως στη ζωή τους θα ακούσουν κι «όχι» κι άρα θα πρέπει να μάθουν να διαπραγματεύονται τις ελευθερίες τους, που έχουν ευθύνες κι υποχρεώσεις. Τέτοια παιδιά θα γίνουν ενήλικες που θα σταθούν αυτάρκεις, με δυνατό χαρακτήρα και δε θα λυγίσουν στα πρώτα χαστούκια της ζωής. Γιατί δε μάθανε να τα έχουν όλα έτοιμα και να κάνουν ό,τι γουστάρουν ούτως ή άλλως, χωρίς επιπτώσεις και χωρίς κανένα κόστος. Και ναι, θα γίνεις κακομαθημένος και πιθανότατα ασεβής προς τον έξω κόσμο αν δε μεγαλώσεις σε ένα κλίμα που σου θέτει όρια και σου υπενθυμίζει πως κάθε πράξη σου έχει κι αντίστοιχη συνέπεια.

Τέτοιες μαμάδες δε θα πάρουν ποτέ τη θέση των φίλων σου. Εξάλλου αν το έκαναν αυτό θα σου δημιουργούσαν την εντύπωση πως εκείνες είναι οι κολλητές σου κι αφού μαζί τους μπορείς να τα συζητήσεις όλα δε χρειάζεται να χτίσεις σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Αν ένιωθες κάποια ισότιμη οικειότητα με τη μαμά σου, αν πίστευες ότι είστε στο ίδιο επίπεδο, αυτομάτως χάνεις το πρότυπο της δυνατής μητέρας στην οποία θα τρέξεις να στηριχτείς όταν ζητάς φροντίδα ή καθοδήγηση. Κι είναι ωραίο να ξέρεις πως πέρα απ’ το φιλικό ώμο για συμπαράσταση, υπάρχει και μια άλλη αγκαλιά, πιο δυνατή, αυτή της μάνας κι όχι να τα βάζεις στο ίδιο τσουβάλι.

Το παραδοσιακό μοντέλο της μαμάς –που ενίοτε γίνεται αυστηρή, θέτει κανόνες κι όρια και δε λέει πάντα «ναι»– που δείχνει την αγάπη της στα παιδιά της, αλλά δεν επιτρέπει να την χρησιμοποιήσουν ως μοχλό πίεσης για να περάσει το δικό τους, προσφέρει μια πιο ισορροπημένη σχέση.

Μην την κατηγορείς επομένως όταν σου φαίνεται σκληρή ή άκαρδη, γιατί απλά διάλεξε το δύσκολο δρόμο για να σου δώσει χαρακτήρα. Αν διάλεγε να φέρεται σαν φίλη σου, αυτό θα σήμαινε πως είστε ίσοι απέναντι στις ευθύνες και τις ανάγκες σας. Επομένως, εν τέλει, ποιος θα εξαρτάται από ποιον; Πώς θα ξεχωρίσει η αγκαλιά της; Εκείνη είναι πάνω από κάθε φιλία, γιατί όντως «στα ‘λεγε» κι όντως ήταν για το καλό σου.

Αν η μαμά σου, λοιπόν, σου φαίνεται αυστηρή και άδικη κάποιες φορές κι αν σκέφτεσαι πως θα ήθελες να φέρεστε σαν φιλαράκια, απορρίπτοντας τους παραδοσιακούς ρόλους, ξεμπέρδεψε το μυαλό σου και ξανασκέψου: αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά θα σου αφαιρούσαν το δικαίωμα να έχεις ένα στήριγμα, ένα σπίτι –που δεν έχει συγκεκριμένους τοίχους αλλά βρίσκεται όπου είναι εκείνη– να γυρνάς κάθε φορά που κουράζεσαι ή λυγίζεις. Γιατί αυτό το στήριγμα μόνο εκείνη μπορεί να το εκπροσωπήσει, γιατί διαφέρει απ’ τους φίλους σου, γιατί είναι κάτι ανώτερο από όλους τους υπολοίπους. Αυτή η γυναίκα είναι η μόνη που ξέρει πώς χτυπάει η καρδιά σου από μέσα της.