Παρεξηγήσαμε τον έρωτα

Έρωτας. Ανίκητος έρωτας. Μια αντανάκλαση της πληρότητας στο ποτήρι της ζωής μας. Έρχεται πριν από τη δημιουργία της αρχαιότητας και της θεογονίας, ήρθε απ’ το μηδέν, που τότε ονομαζόταν Νύχτα. Με βάση τον Ησίοδο, ο έρωτας προήλθε απ’ το Χάος και τη Γαία, ως κινητήρια δύναμη που ενώνει, μεταλλάσσει και μεταμορφώνει. Μεταφράστηκε ως το παν κι έγινε απαραίτητος.

Αργότερα, ο Ευριπίδης ήρθε και πρόσθεσε πως ο έρωτας είχε δύο μορφές, αυτήν που οδηγεί στην αρετή κι αυτή που οδηγεί στην καταστροφή. Κάπως έτσι, οι άνθρωποι τρόμαξαν, πανικοβλήθηκαν με τις δυνάμεις του και δεν τον χειρίστηκαν σωστά, τον ερμήνευσαν λανθασμένα, τον παρεξήγησαν.

Παράλληλα, εθίστηκαν στην αναζήτησή του, έγινε ένας αινιγματικός στόχος ζωής, μπήκε σε ταινίες και βιβλία, σε τραγούδια και ποιήματα. Μέσω της τέχνης, κατά το πέρασμα των χρόνων, δημιουργήθηκε μια εικόνα-καλούπι για το πώς ξεκινάει ο τέλειος έρωτας. Συνδυάστηκε με εκρηκτικό πάθος, παρομοιάστηκε με τον πολυπόθητο, γοητευτικό ιππότη πάνω στο άσπρο άλογο. Ο έρωτας απέκτησε μυθικές διαστάσεις στο μυαλό των ανθρώπων, γέμισε προσδοκίες κι έχασε την αυτοδυναμία του.

Μπήκε σε κουτάκι, έγινε συγκεκριμένος κι όταν κάποιος έρωτας πήγαινε να ξεκινήσει διαφορετικά, αντιμετωπιζόταν ως αδιάφορος, ως απατεώνας. Ένσταση! Δεν ξεκινάνε όλες οι ιστορίες με τον ίδιο τρόπο, δεν ακολουθούν όλες τα συγκεκριμένα βήματα που μας προμοτάρει το Hollywood. Ο Έρωτας προήλθε απ’ το Χάος και τη Γαία, δηλαδή την έλλειψη οργάνωσης παράλληλα με τη σταθερότητα, το χειροπιαστό. Πώς τολμήσαμε να οριοθετήσουμε μια δύναμη τόσο μοναδικά φτιαγμένη;

Ένσταση, λοιπόν, γιατί είδα ιστορίες να ξεκινάνε απροσάρμοστα, γεμάτες αναποφάσιστους πρωταγωνιστές, ανασφαλείς και κάποτε δειλούς ήρωες που έκαναν σιγανά, ντροπαλά, βηματάκια. Είδα τον έρωτα να αργεί να πέσει στο κρεβάτι και να γίνονται, έτσι, σημαντικές οι λεπτομέρειες που συνήθως ξεχνάμε. Το χάδι, για παράδειγμα, πόσο μικρή, είναι η σημασία του όταν ήδη έχουμε φτάσει σε οργασμό; Είδα, επίσης, ιστορίες να υφαίνονται αθώα, να προσεγγίζονται κάπως ασυνήθιστα, με ιππότες λιγομίλητους, ιππότες ατσούμπαλους, ιππότες που ξεκίνησαν αδιάφοροι και κατέληξαν πραγματικά ερωτευμένοι. Απ’ την άλλη, είδα τάχα ιδανικούς ιππότες να φεύγουν μόλις εμφανιστούν οι δράκοι.

Εν ολίγοις, βιαζόμαστε, προσδοκούμε απ’ τον ιππότη να μας διεκδικήσει άφοβα, να μας κολλήσει σε έναν τοίχο και να μας πει όλα όσα θέλουμε να ακούσουμε. Το συναίσθημα έχει γίνει εξίσωση με συγκεκριμένο άθροισμα. Δίνουμε καθημερινά εξετάσεις μεταξύ μας. Άνθρωποι τεστάρουν ανθρώπους. Τον τέλειο έρωτα τον κάναμε project, απορρίπτοντας ό,τι δε μοιάζει στα πρότυπα που φτιάξαμε. Όμως ο έρωτας δεν κρατάει σενάριο. Σε επιλέγει και παίζει τον ρόλο του αυθόρμητα. Σε κάποιες ιστορίες είναι παθιασμένος και λαίμαργος. Σε άλλες ευαίσθητος και φοβισμένος. Δεν καταρρίπτει το ένα το άλλο, παραμένει η κινητήρια δύναμη.

Κάποτε, ένα από εκείνα τα μελαγχολικά απογεύματα που κοιτάζω απομεινάρια λέξεων σκορπισμένα σε σελίδες, διάβασα ότι ο έρωτας δεν είναι για λιγόψυχους. Λιγοψυχία σημαίνει έλλειψη ψυχής, θάρρους και τόλμης. Όταν απαιτούμε από μια ιστορία να ξεκινήσει βάσει ενός καλοφτιαγμένου σχεδίου, αυτόματα δηλώνουμε φοβισμένοι κι ανίκανοι να μπορέσουμε να διαχειριστούμε το κάτι διαφορετικό. Δε σκεφτόμαστε τις πιθανές ανασφάλειες του άλλου, τα βιώματά του, τον τρόπο σκέψης του κι όταν κάποιος μας διεκδικήσει με έναν τρόπο που ίσως μας προβληματίσει, βιαζόμαστε να βγάλουμε αρνητικά συμπεράσματα, να τον κρίνουμε.

Δεν είναι η ζωή μυθιστόρημα, δεν είναι ταινία. Εδώ, στην παράσταση που λέγεται «ζωή», όλα επιτρέπονται και μερικές φορές μια σχέση μπορεί να ξεκινήσει παράδοξα, να μας αναγκάσει να ρίξουμε τον εγωισμό μας και να γίνουμε κι εμείς ιππότες. Λιγοψυχία είναι όταν θέλουμε να πάρουν όλα την τροπή που έχει σχηματιστεί στο μυαλό μας απ’ τα παραμύθια. Είναι, τελικά, μάλλον αρκετά θελκτικό να υπάρχει ποικιλία και πρωτοτυπία.

Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, ένα παραμύθι απ’ την αρχή. Έρωτας ανίκητος. Έρωτας απαραίτητος. Ο έρωτας ήρθε απ’ το Χάος και τη Γαία. Το Χάος ήταν ο μαέστρος, προκαλούσε καταιγίδες και τυφώνες, έμπλεκε ανθρώπινες υπάρξεις, τους έδινε ζωή. Η Γαία, με την αρμοδιότητα της υλικής δύναμης, έκανε τον έρωτα χειροπιαστό, τον μεταμόρφωνε σε αγάπη. Ο έρωτας χόρευε αριστοτεχνικά. Εθισμένοι οι άνθρωποι μαζί του, μαγεμένοι απ’ τη μυρωδιά του, παρασύρθηκαν και τον αποδέχτηκαν όπως επέλεγε κάθε φορά να τους προσεγγίσει.

Κάθε ιστορία ήταν διαφορετική μα εξίσου όμορφη, τόσο που άξιζε να την διηγηθεί κανείς.