Το παρόν χρωματίζεται απ’ το άμεσο παρελθόν

Παρελθόν, παρόν, μέλλον.

Το άπειρο μοιρασμένο σε χρονικές έννοιες ανύπαρκτες, ωστόσο, υπαρκτές. Εμείς, εξάλλου, δεν ορίζουμε τι υφίστανται και τι όχι; Όλα μια ιδέα δεν είναι; Ναι, είναι όλα μια ιδέα καλοστημένη, η οποία μας καθορίζει. Ο χρόνος, λόγου χάρη, αν και δημιούργημα ανθρώπων, αλληλεπιδρά με την πορεία της ζωής μας με τρόπο άμεσο, κάπως βίαιο θα έλεγα.

Θέλω να σταθώ λίγο στο παρελθόν. Μου αρέσει που μυρίζει μελαγχολία, που φέρνει ένα αεράκι νοσταλγίας, που θυμίζει εκείνα τα αξημέρωτα πρωινά στην παραλία. Παρελθόν, είπα, και θυμήθηκα χαμόγελα ανθρώπων που προκάλεσα εγώ. Τιμή μου! Παρελθόν, είπα, κι άκουσα μουσικές απ’ το αυτοκίνητο να συνοδεύουν τις καλοκαιρινές μας βόλτες. Παρελθόν, είπα, κι είδα ένα φόβο σου που μου εκμυστηρεύτηκες, μια ανασφάλεια που σου ξέφυγε, ένα λυγμό που άφησες να γλιστρήσει. Όμως, είδα και ‘μένα να γελάω, να ‘μαι ευτυχισμένη μετά από καιρό, με είδα να πετάω ελαττώματα, πληγές, και μερικά κρυμμένα δάκρυα στο τραπέζι. Είπα παρελθόν και μ’ άρεσε.

Κι εφόσον παίζω με τον χρόνο, ας μιλήσω και για το παρόν. Συναισθηματικά δύσκολο να το περιγράψει κανείς, διότι είναι μεταβλητό και καθόλου αυτόφωτο. Εξαρτάται απόλυτα απ’ την άμεση παρελθοντική μας ανάμνηση. Σαν να μην απολαμβάνουμε το τώρα αυτό καθ’ εαυτό, μα να υπάρχει μια ακατανίκητη σύνδεση με το άμεσο πριν.

Όταν ένας φίλος μού μίλησε για αυτή τη θεωρία μπερδεύτηκα, όπως κάνω πάντα πριν ασπαστώ απόλυτα κάτι ή κάποιον. Σκέψου, λοιπόν, το συναίσθημα που έχεις την τιμή να σε περικυκλώνει τώρα (ευτυχώς δεν ανήκεις σε ‘κείνους τους άδειους, τους κυνικούς) και συλλογίσου την τελευταία σου ανάμνηση. Αν πριν μισή ώρα σου είπαν πόσο σ’ αγαπούν, τώρα νιώθεις πληρότητα, νιώθεις μια ευτυχία, η παροντική σου κατάσταση είναι πιο όμορφη, εξαιτίας ενός προηγούμενου «σ’ αγαπώ». Αν πάλι, γυρνώντας σπίτι, ο φύλακας άγγελός σου σε ξεχάσει και πέσεις θύμα ληστείας, η τελευταία ανάμνηση αλλάζει περιεχόμενο και το παρόν σου άμεσα αντιστρέφεται σε μίζερο και απογοητευμένο. Το «σ’ αγαπώ» ξεχνιέται στην παρούσα φάση, καθότι κάτι άλλο παίρνει τη θέση του, βίαια, με αυθάδεια. Δηλαδή, θύματα των καταστάσεων θα μας αποκαλούσες; Τυχαία τοποθετημένους σε χρόνο και τόπο; Παίχτες σε έναν αγώνα που δε γνωρίζουμε κανόνες;

Μπορεί και ναι. Μπορεί κι όχι. Δεν είμαι τόσο ώριμη έτσι ώστε να δώσω απάντηση σε ένα τόσο θεωρητικό ερώτημα. Ούτως ή άλλως, πάντα με γοήτευαν οι προβληματισμοί χωρίς να περιμένω απαραίτητα μια κατακλείδα. Νομίζω πως ως άνθρωπο μ’ αρέσουν τα ερωτήματα με πολλές πιθανές απαντήσεις. Ίσως γιατί γουστάρω να αράζω με φίλους κι εραστές για να ακούω τις πολλαπλές απόψεις τους. Πάλι ξέφυγα του θέματος, γίνομαι εγωκεντρική μερικές φορές, το αναγνωρίζω, είναι μέρος αυτού που κάποιοι λάτρεψαν και κάποιοι μίσησαν. Είναι λίγο απ’ το κοκτέιλ του εαυτού μου.

Κάτι ξέχασα. Α, ναι, την πολύ αμφισβητούμενη και ταραχώδη ιδέα του μέλλοντος. Μια ιδέα για την οποία όλοι ανησυχούμε κι όλοι παροντικά πορευόμαστε για να εξασφαλίσουμε. Σημάδι ωριμότητας ή σημάδι φοβίας και μικρότητας; Θέτω το ερώτημα, φίλε μου, μα μην περιμένεις απάντηση διαφωτιστική. Ωστόσο, εγώ μάλλον ανήκω στους φοβισμένους, εν μέρει. Το μέλλον, λοιπόν, δε σηκώνει ανάλυση, μήτε και συζήτηση. Είναι λευκή σελίδα.

Άρα, πού καταλήγουμε; Το άμεσο παρελθόν καθορίζει το παρόν. Αμπελοφιλοσοφίες;  Για κάποιους μπορεί, για ‘μένα όμως εκεί κρύβεται το μυστικό μιας ολόκληρης ζωής. Αν το άμεσο παρελθόν οδηγεί στη μιζέρια, αν γίνεται ρουφήχτρα ψυχής, αν μετατρέπεται σε παροντικό κενό, είναι παντοδύναμο. Αντίστοιχα, το άμεσο παρελθόν μπορεί να ‘ναι τόσο όμορφο που να μεταμορφώνει την πραγματικότητα. Κι ίσως να μην είναι στο χέρι μας εξ ολοκλήρου το τι θα συμβεί, αλλά είναι στο χέρι μας το ποια από όλες τις ψευδαισθήσεις γύρω μας θα επιλέξουμε να κάνουμε πραγματικότητα.

Ποιες από όλες τις άμεσες αναμνήσεις μας θα επιτρέψουμε να καθορίσουν το παρόν μας;