Αν κάποτε διαλέγαμε μία μητέρα από κάθε χώρα, τις βάζαμε σε μια σειρά χωρίς να ξέρουμε από πού κατάγεται η καθεμιά, την κλασική Ελληνίδα μάνα θα την ξεχωρίζαμε κι εμείς κι οι ξένοι! Έχει μερικά χαρακτηριστικά, που οι άλλες δεν έχουν: είναι υπέρ-προστατευτική, υπέρ-εξυπηρετική, υπέρ-φοβιτσιάρα, γενικά υπέρ, βρε παιδί μου… Και φυσικά, κοιμάται και ξυπνάει με έναν και μόνο καημό: πότε θα δει την κόρη της νυφούλα και το καμάρι της γαμπρό!
Παρ’ όλα αυτά, στις μέρες μας, θα συναντήσουμε μια σύγχρονη Ελληνίδα μάνα, που απέχει απ’ το κλασικό ελληνικό πρότυπο μητέρας. Η σύγχρονη Ελληνίδα μάνα θα τα κάνει όλα διαφορετικά, μα το ίδιο υπεύθυνα. Παίζει περισσότερο με τα παιδιά της, τα ταΐζει λιγότερο. Δεν τα μπουκώνει, τα έρμα, μέχρι να σκάσουν! Τα τρέχει πάνω-κάτω σε δραστηριότητες, θέλοντας να τους δώσει ερεθίσματα. Τα βοηθάει να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τυχόν κρυφά ταλέντα και δεξιότητες.
Η μοντέρνα μαμά θα πληρώσει και νταντά, άμα λάχει, γιατί δεν είναι γαντζωμένη απ’ τη μαμά της. Είναι αυτή που θα επέμενε να μη μικροπαντρευτούν τα παιδιά της, να ζήσουν τη ζωή τους, να ταξιδέψουν με πλοία, αεροπλάνα, τρένα, με βιβλία και με μουσικές. Κι αν κάποια στιγμή το θελήσουν ουσιαστικά και συνειδητά, τότε ας το κάνουν!
Είναι αυτή που μαθαίνει στα παιδιά της να είναι ανεξάρτητα και δεν τα παίρνει παραμάσχαλα μαζί της στο κρεβάτι, μέχρι να φτάσουν στο γυμνάσιο! Το κρεβάτι της είναι για εκείνη και τον άντρα της! Η σύγχρονη Ελληνίδα μάνα λέει πιο συχνά «σ’ αγαπώ», διαβάζει ό,τι βιβλίο κι άρθρο σχετικό με παιδιά κυκλοφορεί, ενημερώνεται.
Αυτή η μοντέρνα μαμά θα μάθει στο μωρό της να κρατάει με τα χεράκια του το μπιμπερό, πολύ πριν χρονίσει, μολονότι θα έχει πάντα την επίβλεψη. Είναι αυτή που θα της πουν «μα καλά, είσαι όντως Ελληνίδα;». Αυτή θα τους γνέψει καταφατικά και θα το εκλάβει ως κομπλιμέντο.
Σε ό,τι αφορά τα συναισθήματα, δεν τα προσπερνά με σκοπό να παρουσιάσει το τέλειο προφίλ στον έξω κόσμο, αλλά τα αναλύει και τα επεξεργάζεται. Αν δεν τα βρίσκουν με τον πατέρα των παιδιών της, θα επιλέξει το χωρισμό. Άλλωστε, αυτό είναι προτιμότερο για ένα παιδί απ’ το να μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον νοσηρό, γεμάτο έχθρα κι αρνητισμό. Η παλιά έκδοση Ελληνίδας μάνας δε θα χώριζε ποτέ και για κανέναν λόγο. Πάνω απ’ όλα το στεφάνι της! Πάνω κι από τα παιδιά της! Κι ας αντιμετώπιζε θέματα βίας, κακοποίησης, αλκοολισμού.
Ήταν σκληρή η κοινωνία τότε, αν κάποια τολμούσε κάτι τέτοιο, θα δεχόταν μαζική κοινωνική απόρριψη, θα είχε δημιουργήσει συνθήκες μη αποδεκτές για τα ελληνικά δεδομένα. Σήμερα η γυναίκα σέβεται περισσότερο τον εαυτό της και κατά συνέπεια και τα παιδιά της. Η τάση που επικρατούσε παλαιότερα, ότι κουκουλώνουμε τα προβλήματα, να μη φανούν στον διπλανό μας, μην τυχόν και μας περάσει για τίποτα λεπρούς, ευτυχώς έχει εξαλειφθεί σε μεγάλο βαθμό.
Δεν είναι πια οικονομικά εξαρτημένη από κάποιον, δεν παντρεύεται από προξενιό, δεν αφήνει τον εαυτό της. Διαβάζει παιδική ψυχολογία. Θέτει κανόνες στο παιδί. Μιλάει, εξηγεί: «Σου κόβω το παγωτό για μια βδομάδα, επειδή δεν υπάκουσες σε κάποιο σχολικό κανονισμό». Να ξέρει το παιδί γιατί στερείται κάτι. Δε λέει απλά «τιμωρία», έτσι, απροσδιόριστα. Την ψάχνει περισσότερο, δεν κρύβεται πίσω από ηλίθια ταμπού. Παλιά, ένα παιδί είχε κάποια θέματα στο λόγο του κι οι γονείς του δεν τα παραδεχόντουσαν, στρουθοκαμήλιζαν… Τώρα, 7 στα 10 παιδιά κάνουν λογοθεραπεία ή εργοθεραπεία. Το αποτέλεσμα δε φαίνεται μόνο στην ομιλία, αλλά και στη συμπεριφορά, στο χαρακτήρα τους. Τα παιδιά μεγαλώνουν με λιγότερες ανασφάλειες.
Κι εκεί που κάθομαι άνετη σ’ ένα φιλικό τραπέζι και βγάζω τα τελεσίδικα συμπεράσματά μου, έρχεται η φωνή της φίλης μου και μου λέει: «όλες οι Ελληνίδες μάνες, ίδιες είναι!» και με ταρακουνάει! Όπα, τι γίνεται εδώ, γιατί το είπε αυτό; Σταματάω, παίρνω τις ανάσες μου και ξαφνικά, περνούν από μπροστά μου οι τελευταίες λέξεις που πρόφερα στο παιδί μου: «πρόσεχε», «πού είσαι;», «εδώ μπροστά έλα, να σε βλέπω»…
Και τότε, κουνάω το κεφάλι μου κι αναθεωρώ! Τελικά, όλες οι μάνες ανησυχούν το ίδιο, με λίγο θόρυβο θα πεταχτούν σαν ελατήρια, μην έπεσε το παιδί κι έχει χτυπήσει. Και κάτι ακόμα: Όλες προσεύχονται! Να είναι γερό το παιδί τους, να μην πονέσει, να μην πληγωθεί, να μην αρρωστήσει. Τι να πω; Μάλλον το θέμα είναι γονιδιακό!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη