Ο όρος «empathy burnout» αναφέρεται στο αίσθημα ψυχικής εξάντλησης λόγω υπερβολικής ενσυναίσθησης. Αυτό το άρθρο σίγουρα δεν αφορά ένα νάρκισσο, θα τον άφηνε παγερά αδιάφορο. Αφορά όμως εσένα που είσαι ενοχικός, μεγαλωμένος υπό το καθεστώς συνεχούς φόβου μη τυχόν ξεφύγει μια κατάσταση που ο ίδιος δεν ορίζεις αλλά κάποιος έχει τη δύναμη να σε πείσει πως την πυροδότησες και θα έπρεπε να νιώσεις τύψεις.
Ορισμένες φορές πιάνεις τον εαυτό σου να νοιάζεται αδιαλείπτως για τις ανάγκες των άλλων, σε σημείο που δεν μπορείς να νοιαστείς καθόλου για τις δικές σου. Είναι σαν μια ηλεκτρική σκούπα που ρουφάει τα ψυχικά σου αποθέματα. Σίγουρα αυτό ξεκινάει από εσένα, τα βιώματα και τον χαρακτήρα σου. Πιο επιρρεπείς είναι άνθρωποι που καλούνται να φροντίζουν κάποιον, νοσοκόμες και γιατροί και γενικότερα άνθρωποι σε επαγγέλματα που αφορούν την ψυχοπαθολογία. Είναι φορές που περνάνε χρόνια ολόκληρα που δε βγάζει νόημα το γιατί σε επηρεάζει τόσο το τι έπαθε κάποιος και το υιοθετείς σαν να είναι πρόβλημα δικό σου και καλείσαι εσύ να βρεις τη λύση. Θες να ηρεμήσεις και δε βρίσκεις το κουμπί σου.
Όσο πολύτιμο είναι το νοιάξιμο που δίνεις κι όλοι το έχουμε ανάγκη, άλλο τόσο πολύτιμο είναι το νοιάξιμο του δικού σου ψυχισμού. Πρέπει να σε φροντίζεις και εσένα και το μικρό παιδί που ζει μέσα σου και προσπαθεί να γιατρευτεί. Υπάρχουν ορισμένα σημάδια που δείχνουν ότι έφτασες σε τέτοια επίπεδα ψυχολογικής εξουθένωσης που βαράνε όχι μόνο καμπανάκια, όλο το καμπαναριό του χωριού.
1.Συναισθηματική εξάντληση
Αυτό το βαθύ αίσθημα σαν να σε έχουν στραγγίξει και στέγνωσες. Νιώθεις ότι δεν είσαι σε θέση ούτε καν να ακούσεις πόσο μάλλον να ταυτιστείς με κάτι που υπό άλλες συνθήκες θα έπαιρνες μέσα σου και θα σε κράταγε με το μάτι γαρίδα τη νύχτα. Αυτή η αίσθηση μπορεί να σε οδηγήσει να απομακρυνθείς εντελώς από ανθρώπους και δεσμούς γιατί απλά δεν το βαστάς.
2.Μειωμένα επίπεδα ενσυναίσθησης
Εκεί είναι που μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να περάσεις στο άλλο άκρο, τον κυνισμό. Μπορεί να είναι τόσο δύσκολο για σένα να συναισθανθείς κάποιον που πονάει και από το μέγεθος δυσκολίας που προσπαθείς να σηκώσεις, ο οργανισμός σου απλά να περάσει στην άρνηση. Αυτό θα έχει ως συνέπεια να θες να απομακρυνθείς από τον άνθρωπο του οποίο το πρόβλημα και η ψυχοσύνθεση σε βαραίνει στην προκειμένη.
3.Η δουλειά σου δε σε ικανοποιεί
Μέχρι πρότινος αντλούσες ενέργεια από το να βοηθάς άλλους και αυτό σου πρόσφερε ένα αίσθημα ολοκλήρωσης. Τώρα που δεν μπορείς να έρθεις κοντά τους πια και νιώθεις ανίκανος να βοηθήσεις, έρχεται η ματαίωση.
4.Σώμα και πνεύμα
Η μαυρίλα μετατοπίζεται από την ψυχή και αρχίζει να κάνει εμφανή τα σημάδια της στο σώμα με αποτέλεσμα να υποφέρεις από αϋπνία, πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές και άλλα ψυχοσωματικά τραύματα. Ένας φαύλος κύκλος που συνεχίζεται.
Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να φλερτάρεις με το empathy burnout είναι η συναισθηματική ένταση που ακολουθεί τον περίγυρο σου και καλείσαι να πάρεις μέσα σου πολύ έντονα συναισθήματα, αρρώστιες σωματικές και ψυχικές, τραύματα ή μια απώλεια. Ένας άλλος παράγοντας που ενισχύει την ψυχολογική εξουθένωση είναι ο υπερβολικός φόρτος εργασίας που δε σου επιτρέπει να έχεις χρόνο για τον εαυτό σου και να γεμίσεις τα ψυχικά σου αποθέματα. Όλα αυτά αν συνδυάζονται με ένα περιβάλλον που οι άνθρωποι σου δε σε στηρίζουν και δε σε καταλαβαίνουν οδηγεί σε απόγνωση το να εξηγείς τα αυτονόητα. Τα τραύματα των ανθρώπων γύρω σου όταν μπαίνουν στην ίδια αποσκευή με τα δικά σου άλυτα θέματα μπορεί να σε κάνουν να πληρώσεις πολύ ακριβά την κούρσα.
Τρόποι αντιμετώπισης της ψυχικής εξάντλησης:
1.Αποδέξου
Η άρνηση είναι ο νούμερο ένα λόγος που σε κρατάει μακριά από την επούλωση των τραυμάτων σου. Δε βοηθάει πάντα να ανατρέχουμε στο παρελθόν όπου βγήκαμε πράγματι αλώβητοι μέσα από τη φωτιά, ούτε το μέλλον που προβλέπεται ευοίωνο. Αν αγκαλιάσεις λίγο το τώρα μαζί την απογοήτευση, τη θλίψη, το θυμό και την αγανάκτηση που νιώθεις θα απενοχοποιήσεις τα αρνητικά συναισθήματα και ενδεχόμενες μαύρες σκέψεις.
2.Οριοθετήσου
Όσο υπερπαρέχεσαι στους γύρω σου τόσο αδειάζει η δική σου αποθήκη. Το να βάζεις όρια δε σε κάνει κακό άνθρωπο, ίσα ίσα είναι η ασπίδα σου για να προστατεύεις την ενέργεια σου. Αλλιώς πως θα παραμένει θετική για να την καθρεφτίζεις στους άλλους; Γι’ αυτό σου λέω, δεν είναι εγωιστικό να κάνεις ένα βήμα πίσω όταν αδυνατείς να διαχειριστείς το δράμα των άλλων.
3.Ζήτα βοήθεια
Τα άκρα κρύβουν κινδύνους. Από την υπερβολική ενσυναίσθηση να μετακομίζεις στο απόλυτο μούδιασμα που ίσως σε κάνει κυνικό είναι επικίνδυνη διαδρομή. Μην υποτιμάς τη βοήθεια ενός ειδικού και την καθοδήγηση που μπορεί να σου δώσει. Απλά θα σου υποδείξει το δρόμο, μετά μόνος σου θα τον διασχίσεις.
4.Μείωσε την έκθεσή σου σε trigger points
Απόφυγε δηλαδή τις μόνιμες νάρκες. Σίγουρα οι δυσκολίες σε κάνουν δυνατό αλλά όταν είσαι συνεχώς εκτεθειμένος σε καταστάσεις που σε φέρνουν στα άκρα συνηθίζεις το τέρας. Ακόμα και οι σειρές που βλέπεις, τα βίντεο στο TikTok, τα Podcasts φρόντισε να έχουν περιεχόμενο που δε σου ξυπνά αρνητισμό, αλλά σε γαληνεύει.
5.Καθάρισε τον κύκλο σου
Οι φίλοι είναι επιλογή μας, οι συγγενείς όχι. Οι άνθρωποι δε σου κάνουν καλό ή κακό βάση του αν κυλάει το ίδιο αίμα στις φλέβες σας. Επίλεξε λοιπόν να περιβάλλεσαι απ’ όσους πανηγυρίζουν με τη χαρά σου γιατί αν κρίνεις μόνο ποιος σου στέκεται στις λύπες θα μπερδευτείς πολύ. Είναι πολύ εύκολο να πεις δυο λόγια παρηγοριάς όταν κάποιος κλαίει ή υποφέρει σιωπηλά. Νιώθεις πως είναι πιο κάτω από εσένα και σε κάνει σημαντικό να τον σηκώνεις. Αυτό είναι η μια όψη του νομίσματος. Αν θες να δεις και την άλλη τότε τέσταρε αντιδράσεις όταν τα πράγματα πάνε καλά. Νιώσε τις ενέργειες των ανθρώπων σου, μην ακούς μόνο τα λόγια τους.
Αν έχεις φτάσει σε σημείο οριακά άνιωθο, τότε είναι η ένδειξη του καυσίμου σου που τελειώνει. Σε αυτή την περίπτωση εξαντλείται και είναι στο χέρι σου να επανακυκλοφορήσει. Digital hug <3
Συντάκτης: Δάφνη Κανελλοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
