Ρωτώντας πας στην Πόλη αλλά μαθαίνεις και πράγματα που κανένα google ποτέ δε θα σου πει. Μυστικά μαντζούνια, ερωτήσεις κάπως άβολες ή αδιάκριτες, απορίες για τις μεγάλες ώρες, τιπς για τη δουλειά ή συνταγές ξεχασμένες, ό,τι δεν ήξερες ότι ήθελες να μάθεις, θα στο πουν τα μικρά μας ρεπορτάζ.
Της Μαργαρίτας Αρβανιτίδου:
«Ώσπου τέλος ένιωσα κι ας πα να μ’ έλεγαν τρελό ότι από ένα τίποτα γίνεται ο παράδεισος» – Οδυσσέας Ελύτης
Από κάθε δυσκολία, αν επιμείνουμε, μπορεί να βγει κάτι πολύ όμορφο. Αν πιστεύουμε σε κάτι και προσπαθήσουμε, ακόμα και το πιο μικρό, από την αρχή ξανά, μπορούμε να το ξαναζήσουμε. Κι ας μην πιστεύουν στις δυνάμεις μας οι άλλοι.
Της Σοφίας Γουρνά:
«Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα: μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις. […] Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια μόνο και μόνο γιατί πνίγηκαν πεντ’ έξι. […] Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα: χίλιοι την χαίρονται, ένας την πληρώνει.» – Ντίνος Χριστιανόπουλος
Μας θυμίζει τη σημασία του έρωτα στη ζωή του ανθρώπου κι ότι οι απογοητεύσεις, δεν πρέπει να μας πτοούν. Όλοι έχουμε απογοητευτεί από τον έρωτα, αλλά αλίμονο αν πάψουμε να ερωτευόμαστε.
Της Σουζάνας Ντεζούκι:
«Το ξέρω πως καθένας μοναχός πορεύεται στον έρωτα, μοναχός στη δόξα και στο θάνατο. Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί. Άφησε με να’ρθω μαζί σου.» – Γιάννης Ρίτσος
Άργησα να το εκτιμήσω, αλλά σ’ αυτούς τους στίχους νομίζω ότι χωράει η συνειδητοποίηση της εφήμερης ανθρώπινης και συχνά μοναχικής φύσης και ταυτόχρονα η πανανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση και συνύπαρξη. Φαίνεται κάπως μελό, μα σε δεύτερη ανάγνωση γίνεται σχεδόν τρομακτικά ρεαλιστικό.
Της Θεοδώρας Αντωνιάδου:
«Αν μου χάριζαν όλη την αιωνιότητα χωρίς εσένα, θα προτιμούσα μια μικρή στιγμή πλάι σου.» – Τάσος Λειβαδίτης
Κάπου, κάπως, κάποτε θα υπάρξει αυτή η ανιδιοτελής αγάπη που όσο χρόνο και να της χαρίσουν, θα προτιμάει τη μικρή στιγμή πλάι στον άνθρωπό της. Γιατί η αγάπη είναι το πιο όμορφο συναίσθημα σε όλη τη γη.
Της Θάλειας Διαμαντούλη:
Από την ασφάλεια τρύπιων αγκαλιών. Από χειραψίες που σε στοιχειώνουν. Από την ανάμνηση μιας κάλπικης ευτυχίας. Να φεύγεις! Αθόρυβα, σιωπηλά, χωρίς κραυγές, μακρόσυρτους αποχαιρετισμούς.» – Μενέλαος Λουντέμης
Η φυγή δεν είναι αδυναμία. Δεν είναι “τρέχω και το βάζω στα πόδια”. Το να μπορείς να φύγεις απ’ ό,τι δε σου κάνει, απ’ ότι δε χωράει στην ψυχή σου θέλει δύναμη και θάρρος γιατί έρχεσαι αντιμέτωπος με το άγνωστο, το καινούργιο, το μη ασφαλές. Και να θυμάσαι, πως χρόνος δε θα σε περιμένει. Θα σε προσπεράσει. Κάθε κόκκος που πέφτει στην κλεψύδρα της ζωής είναι και μια δική σου στιγμή. Θα τη ζήσεις;
Της Φρίντας Μανιάτη:
«Θα ´θελα να φωνάξω τ’ όνομά σου, αγάπη, με όλη μου τη δύναμη. Να το φωνάξω τόσο δυνατά που να μην ξανακοιμηθεί κανένα όνειρο στον κόσμο, καμία ελπίδα πια να μην πεθάνει. Να τ´ ακούσει ο χρόνος και να μη σ´ αγγίξει, αγάπη μου, ποτέ.» – Τάσος Λειβαδίτης
Στη δύναμη της αγάπης δημιουργούνται τα όνειρα. Στο πέρασμά της σταματάει ο χρόνος. Στο όνομά της γεννιέται η ελπίδα. Αυτή που μένει νέα στην καρδιά για πάντα και δίνει φωνή σε κάθε της χτύπο.
Της Δέσποινας Σαρακατσιανού:
«Φοβούμαι μήπως συνηθίσω έτσι. Πάντα από μακριά να σ’αγαπώ.» – Γιώργος Σεφέρης
Κάθε φορά που φέρνω στον νου μου αυτούς τους στίχους, αμέσως, σχεδόν συνειρμικά, σκέφτομαι πόση απελπισία τελικά μπορεί να κρύβει ένας έρωτας. Δυο λέξεις που περικλείουν όλη την ψυχοσύνθεση ενός ερωτευμένου: φόβος και μοναξιά.
Του Δημήτρη Ευσταθιάδη:
«Α! Πρέπει τώρα να φορέσω, το ωραίο εκείνο γύψινο στεφάνι, έτσι με πλαίσιο γύρω το ταβάνι, πολύ θ’ αρέσω» – Κώστας Καρυωτάκης
Πέρα του ότι είναι από τα αγαπημένα μου τραγούδια του καλού κι αγαπημένου μου φίλου Στέλιου Σαλβαδόρ, που μελοποίησε το ποίημα, ο στίχος αυτός με μαγεύει, γιατί εκφράζει την ψυχολογία του αυτοκαταστροφικού χαρακτηριστικά του Καρυωτάκη και πόσο κατάφερε, όχι μόνο να συμβιβαστεί με την ιδέα του θανάτου του, αλλά και να την αγαπήσει.
Της Άννας-Μαρίας Χατζηπαρασκευαίδου:
«Όταν βρέχει δεν παίρνω ομπρέλα. To θεωρώ δειλία να προφυλάσσομαι από το ξεκάθαρο. Όταν δε βρέχει, όσο κι αν ευτυχεί ο ουρανός, όσο κι αν τον πιστεύω, ανοίγω την ομπρέλα μου. Δεν είναι ξεκάθαρη καιρική συνθήκη η ευτυχία.» – Κική Δημουλά
Αυτός ο στίχος είναι το ακριβώς αντίθετο από τη δήλωσή της «Υπέμεινα πράγματα τα οποία δεν έπρεπε να υπομείνω, με το αιτιολογικό μιας ευγένειας ότι θα πίκραινα, ότι θα πείραζα, ότι θ’ αναστάτωνα των άλλων τη ζωή. Αυτό ήταν μια ήττα. Καθαρή ήττα.» Για μένα εκφράζει κατά κάποιο τρόπο τη λύτρωση από όλες τις σιωπές που κρατήσαμε, ενώ θέλαμε να πούμε πράγματα, ίσως από φόβο, ίσως από ευγένεια. Για να μην πικράνουμε, να μη στεναχωρήσουμε τους άλλους. Κι έτσι κάποια στιγμή επιλέξαμε το ξεκάθαρο, γιατί δε γινόταν αλλιώς.
Της Άντρεας Λαζαρίδου:
«Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.» – Κωνσταντίνος Π. Καφάβης
Λατρεύω τον Καφάβη και την “Ιθάκη”. Είναι απ’ αυτά τα ποιήματα που μαθαίναμε στο σχολείο και με είχε κερδίσει από την πρώτη ανάγνωση. Μέσα απ’ αυτό, έμαθα πως η ζωή μπορεί να είναι γεμάτη με ταξίδια άλλα όμορφα, διασκεδαστικά κι άλλα άσχημα, πικρά, αυτά όμως είναι που μας γεμίζουν με εμπειρίες και με αναμνήσεις που δε θα ξεχάσουμε ποτέ. Κι έτσι, στο τέλος, σημασία δε θα έχει πια ο προορισμός αλλά εκείνα που κερδίσαμε μέχρι να φτάσουμε σ’ αυτόν. Ποτέ όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως χωρίς την Ιθάκη, δεν υπάρχει κανένα ταξίδι. Γι’ αυτό πάντα πρέπει να βάζουμε στόχους στη ζωή μας και να παλεύουμε μέχρι τέλους για να φτάσουμε σ’ αυτούς.
Της Μαρίας Πακιακιό και της Κατερίνας Μάρου:
«Με τι καρδιά, με τι πνοή, τι πόθους και τι πάθος, πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξαμε ζωή.» – Γιώργος Σεφέρης
Όλοι ξεκινάμε τη ζωή με όνειρα, με πάθος και νεανική τρέλα. Κάπου στην πορεία, πολλές φορές αντιλαμβανόμαστε λάθη που κάναμε κι ότι αλλού θέλαμε να φτάσουμε, μα αλλού μας έβγαλε η διαδρομή κι οι επιλογές μας. Όμως πάντα, πρέπει να βρίσκουμε τη δύναμη “ν’ αλλάζουμε ζωή” και να συνεχίζουμε με την ίδια καρδιά και το ίδιο πάθος.
Από τ’ αγαπημένα μου γιατί νιώθω ότι λειτουργεί στην ψυχή μου ως υπενθύμιση, πως τα λάθη μας κάποιες φορές μάς κάνουν να ζούμε κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που είχαμε σχεδιάσει, αλλά ακόμα κι αυτό είναι ζωή και δεν ξέρεις πού σε οδηγεί.
Της Γιοβάννας Κοντονικολάου:
«Εκτός από τη μάνα σου, κανείς δε σε θυμάται, σε τούτο το τρομακτικό ταξίδι του χαμού.» – Νίκος Καββαδίας
Είναι περίεργο που στο top 2 των αγαπημένων μου ποιητών είναι κι ένας με τον οποίο φαινομενικά δεν έχω τίποτα κοινό. Ούτε με τα καράβια είχα σχέση, ούτε πατέρα ή αδερφό ναυτικό, ενώ με το που πατήσω πάνω σε βάρκα μου έρχεται ναυτία. Πάντα όμως έβρισκα τον εαυτό μου να συναρπάζεται από το λεξιλόγιο και την αφήγηση αυτών των ιστοριών σαν να παρακολουθώ έναν άλλο Όμηρο να αφηγείται την Οδύσσεια. Ο στίχος αυτός, με μελαγχολεί, με αγχώνει, μου δημιουργεί αυτή την απορία του τι αφήνουμε τελικά πίσω μας φεύγοντας και σε ποιον θα λείπαμε αν έτσι απλά χανόμασταν μια μέρα. Κρύβει τη ματαιότητα του να πιστεύουμε ότι είμαστε σημαντικοί και τον φόβο μοναξιάς που έχουμε όλοι μας, πιστεύοντας πως κάποια στιγμή όλοι όσοι αγαπάμε θα φύγουν.
Της Αγγελικής Τσαγκαράκη:
«Κι ἂν ἔρθει κάποτε ἡ στιγμή νὰ χωριστοῦμε, ἀγάπη μου, μὴ χάσεις τὸ θάρρος σου. Ἡ πιὸ μεγάλη ἀρετὴ τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι νὰ ᾿χει καρδιά. Μὰ ἡ πιὸ μεγάλη ἀκόμα, εἶναι ὅταν χρειάζεται νὰ παραμερίσει τὴν καρδιά του.» – Τάσος Λειβαδίτης
Δύο λέξεις μου έρχονται κατά νου όταν διαβάζω αυτούς τους στίχους: Δύναμη κι ανιδιοτέλεια. Μου θυμίζει πως οι αληθινές αγάπες είναι αυτές που αφήνουν τα άτομα ν’ ανθίσουν, ακόμα κι αν αυτό τους χωρίσει. Υπάρχει άραγε μεγαλύτερη αρετή από την ανιδιοτελή και ειλικρινή αγάπη;
Της Έλλης Πράντζου:
«Να είμαι εκεί, όπου δε φτάνει ποτέ του ήλιου το φως, να εκδικηθώ όλων των φυλακών τ’ανήλιαγο σκοτάδι. Δαιμόνισσα με τους κακούς. Ταπεινή στους ταπεινούς. Θάνατος στους θανάτους» – Κατερίνα Γώγου
Γιατί πολλές φορές οι πιο ευαίσθητοι άνθρωποι γίνονται θηρία προκειμένου να επιβιώσουν. Τα ακραία συναισθήματα γεννούν ακραίες αντιδράσεις. Συνήθως αυτοκαταστροφικές, μα ενίοτε εκρηκτικές και για τους άλλους όταν η αδικία καταλήγει συνήθεια. Φοβού τους υπερσυναισθηματικούς, λοιπόν. Πιο ανήμερα θεριά δε θα συναντήσεις.
Της Νεφέλης Μπαντελά:
«Κι ίσως θα πρέπει να χαθείς ολότελα, για να μάθεις κάποτε ποιος είσαι.» – Τάσος Λειβαδίτης
Αυτοί οι στίχοι συμβολίζουν για μένα το ταξίδι της ζωής με όλες τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τα αδιέξοδα που όλοι αντιμετωπίζουμε. Κάποια στιγμή όλοι νιώσαμε πως χάσαμε τον εαυτό μας και τις σταθερές στη ζωή μας, για να καταλάβουμε αργότερα πως αυτές οι καταστάσεις ήταν που μας έκαναν λίγο καλύτερους ανθρώπους, λίγο πιο σοφούς, σίγουρα πιο δυνατούς. Αυτούς, που είμαστε σήμερα.
Της Αθηνάς Τοσουνίδου:
«Φθάνει να ’σαι εδώ κοντά, να σε λέγω πως σε θέλω, να σ’ εγγίζω, τη δροσιά του πρωιού που αναπνέεις ν’ αναπνέω· κι αν κι αυτά υπερβολικά τα βρίσκεις, να σε βλέπω μοναχά!» – Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Ποιος να πει τι για τον Καβάφη; Ήταν, είναι και θα είναι ένας από τους κορυφαίους, κατ’ εμέ ποιητές. Το ποίημα του «Έπος Καρδίας» μιλά κι αναλύει έναν έρωτα, έναν έρωτα χωρίς ανταπόκριση, φαινόμενο σύνηθες τις μέρες μας. Μέσα από τους στίχους φανερώνεται η επιθυμία του ποιητή να εκφράσει τον έρωτά του, ακόμα κι αν γνωρίζει πως δεν είναι αμοιβαίος. Είναι μια αγάπη για την οποία είναι πρόθυμος να θυσιάσει κάθε είδους επαφή αι ανταπόκριση, αρκεί να έχει τη δυνατότητα να είναι εκεί, κοντά.
Της Δήμητρας Χατζηβασιλείου:
«Να μυρίζω από σένα και ν` αγριεύουν οι άνθρωποι. Επειδή το αδοκίμαστο και το απ` αλλού φερμένο Δεν τ` αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ` ακούς; Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου, να μιλώ για σένα και για μένα.» – Οδυσσέας Ελύτης
Ο Ελύτης, μέσα από τις μεταφορές του, εξυμνεί το “μαζί και χώρια” δύο ανθρώπων και πώς αλληλοσυμπληρώνονται μεταξύ τους. Θεωρώ ότι είναι από τα ωραιότερα ποιήματα που έχω διαβάσει ποτέ, γιατί σε μεταφέρει στον ερωτικό ψυχισμό του και με ιερότητα, σεβασμό και βαθιά αγάπη, εξυψώνει τη μούσα του και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ τους.
