Το να βρίσκεσαι σε μια σχέση και το να περνάς καλά είναι το σημαντικότερο. Το να βρίσκεσαι όμως σε μια σχέση και να έχεις φτάσει στο σημείο να αναρωτιέσαι αν ήρθε η ώρα να χωρίσεις είναι το δυσκολότερο μέρος της. Εκείνο όμως που μπορεί να σε βοηθήσει και είναι και επιστημονικά αποδεδειγμένο είναι η «τεχνική των δύο καρεκλών». Τι σημαίνει όμως αυτή η τεχνική για τον καθένα μας και πως λειτουργεί.

Η τεχνική της άδειας καρέκλας «είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα «εργαλεία» εργασίας της Gestalt Theory» με βάσει τους ειδικούς. «Ο Jacob Levy Moreno, ιδρυτής του Ψυχοδράματος, σχεδίασε τη δημιουργία της τεχνικής της κενής καρέκλας». Και θα μου πείτε τώρα εσείς τι είναι η μέθοδος Gestalt; Θα σας απαντήσω ευθύς αμέσως. Η μέθοδος αυτή βοηθά στην προσωπική εξέλιξη του καθενός. Είναι μια φιλοσοφία ζωής που μας βοηθά να έρθουμε σε επαφή με τον εσωτερικό μας κόσμο, με το σώμα μας, τις σκέψεις μας και τα συναισθήματα μας που βρίσκονται απέναντι από το γύρω περιβάλλον μας. Όπως λέει χαρακτηριστικά και ο ιδρυτής της Gestalt, Fritz Perls, είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας που ως αποτέλεσμα θα έχει να αποκτήσουμε ελευθερία και να αναλάβουμε την ευθύνη για τη ζωή μας, για την ομαλή και ευχάριστη εξέλιξη της.

Έτσι η τεχνική των κενών καρεκλών έχει αναπτυχθεί και για τα ζευγάρια που ίσως έχουν φτάσει σε ένα τέλμα και επιθυμούν να βρουν ένα τρόπο στο να ξεκαθαρίσουν μέσα τους αλλά και μεταξύ τους, ποιος είναι ο σωστός δρόμος που οφείλουν να ακολουθήσουν μέσα σε αυτή τη σχέση. Θα συνεχίσουν την κοινή πορεία εν τέλει ή αυτοί οι δρόμοι θα χωρίσουν;

Πώς γίνεται στην πράξη αυτή η τεχνική; Αρχικά θα χρειαστείτε 2 καρέκλες ή έστω και μία. Κάθεται πρώτα ο ένας στη μία από αυτές, φέρνοντας στη σκέψη και στην ψυχή του όλα τα ευτυχισμένα συναισθήματα της σχέσης. Δηλαδή, θυμάσαι όλες αυτές τις χαρούμενες στιγμές σας και τι τις είχε προκαλέσει. Μετέπειτα, μετακινήστε στην άλλη καρέκλα και φέρε στη μνήμη σου όλες τις πολύ δύσκολες κι άσχημες στιγμές σας, καθώς και τους λόγους που σου προκλήθηκαν αυτά τα συναισθήματα. Αφότου, βιώσετε και τα δύο συναισθήματα, χαράς και λύπης, μπορείτε να σταθείτε ανάμεσα στις 2 καρέκλες και να προσπαθήσετε να μετρήσετε το μεγαλύτερο ποσοστό της σχέσης σας που μοιάζει με τον τρόπο που αισθανθήκατε σε μια από τις 2 καρέκλες. Εν ολίγοις, αυτές οι 2 καρέκλες λειτουργούν σαν μια ζυγαριά, που μετράει όλα αυτά τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν στην κοινή σας πορεία με τον/την σύντροφο σας και εσείς καλείστε να αξιολογήσετε πια προς τα πού τελικά γέρνει.

Αν επιθυμείτε να βοηθήσετε εκείνη τη στιγμή της τεχνικής τον εαυτόν σας λίγο παραπάνω καθότι το μέλλον της σχέσης μοιάζει αρκετά αμφίβολο, ο ψυχολόγος Chris Gilbert προτείνει να κάνουμε στον εαυτόν μας τις παρακάτω ερωτήσεις.

«1. Μπορεί ο/η σύντροφος μου να με αποδεχτεί γιαυτό που είμαι και να είμαι ο εαυτός μου μπροστά του;

  1. Αναδεικνύει ο/η σύντροφος μου τον καλύτερο μου εαυτό;
  2. Νιώθετε το ίδιο ευτυχισμένοι με τον/την σύντροφο σας όπως όταν είστε μόνοι σας;
  3. Τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθετε για τον/την σύντροφο σας υπερνικούν τα ευχάριστα ώστε αυτά σας κάνουν να νιώθετε τελικά αποστροφή από εκείνον/η;»

Αν το σύνολο των απαντήσεων σας βγάζει ένα αρνητικό αποτέλεσμα που δείχνει πως ο/η σύντροφος σας δε σας καλύπτει τότε είναι σημάδι σοβαρού προβλήματος. Κοινώς, αυτή η τεχνική λειτουργεί θα έλεγα σαν προειδοποίηση για το μέλλον της σχέσης αυτής.

Αρκετές φορές γίνονται και στην Ελλάδα σεμινάρια με την τεχνική αυτήν όπου οι ψυχολόγοι ενσωματώνουν κι άλλες τεχνικές ώστε να βοηθήσουν τα άτομα ακόμα περισσότερο. Η ενεργοποίηση της αναπνοής, η αξιοποίηση των σπλαχνικών αισθήσεων, η ενίσχυση του προσωπικού χώρου είναι κάποιες από αυτές.

Σίγουρα θα σας έχουν δημιουργηθεί αρκετές απορίες και γιαυτό είμαι εδώ για να σας βοηθήσω να λυθούν. Πάμε να δούμε κάποια αποσπάσματα από τη συνέντευξη του Βρετανού ψυχοθεραπευτή Michael Soth στην Εναλλακτική δράση. Ο Βρετανός ψυχοθεραπευτής μας λέει ότι παρόλο που η τεχνική των 2 καρεκλών άρχισε να εφαρμόζεται τη δεκαετία του ’60 και θεωρητικά ίσως αντιμετωπιστεί και χαρακτηριστεί ως ξεπερασμένη και αναχρονιστική σε σχέση με άλλες σύγχρονες τεχνικές είναι πολύ σημαντική. Διότι η βασική της αρχή είναι αυτή που μπορεί να αντέξει στην πάροδο κι εξέλιξη των χρόνων καθώς και να συνδυαστεί μαζί με άλλες τεχνικές. Προσθέτει, «όταν η τεχνική χρησιμοποιείται σωστά οι καρέκλες γίνονται απλά οι εξωτερικές χωρικές αναπαραστάσεις του τι συμβαίνει στο νου του ατόμου, με κάθε τρόπο, με τον επιπλέον τρόπο που λειτουργεί σαν πλεονέκτημα ότι οι εσωτερικές συγκρούσεις και οι διάλογοι γίνονται περισσότερο ξεκάθαροι και γινόμαστε κι εμείς πιο ξεκάθαροι απέναντι στον άλλον. Όταν καταφέρουμε να εξωτερικεύσουμε αυτή τη συζήτηση στις 2 καρέκλες και να δώσουμε στις εσωτερικές φωνές το αντίστοιχο σώμα και την αντίστοιχη συναισθηματική παρουσία, η δυναμική ανάμεσα τους γίνεται πιο απτή και παρατηρήσιμη. Μετατρέπεται δηλαδή η ομιλία σε εμπειρία». Τέλος, επισημαίνει «αυτές οι καρέκλες μπορούν να μεταμορφώσουν αυτό που φαίνεται σε μια σχέση ως μια αθώα λεκτική ή φιλοσοφική αντιπαράθεση ανάμεσα σε αφηρημένες θέσεις σε έναν συναισθηματικά φορτισμένο διάλογο ανάμεσα σε ανθρώπους».

Ο Michael Soth επίσης αναφέρει ότι από τη δεκαετία του ’90 ο συνδυασμός αυτής της τεχνικής με άλλες εξίσου σημαντικές ψυχοθεραπευτικές τεχνικές έχει βοηθήσει πληθώρα ανθρώπων να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματα τους και να βρουν λύσεις όσο δύσκολες κι αν είναι μεταξύ των ενεργών σχέσεων τους.

Όταν κάνεις προβολή του εαυτού σου απέναντι στον άλλον, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίον ένα άτομο προβάλλει τις δικές του ανεπιθύμητες σκέψεις και συναισθήματα σε κάποιον άλλον, λειτουργεί όπως ένας μηχανισμός άμυνας που μας προστατεύει. Οπότε συνειδητοποιούμε στο σημείο αυτό ότι αυτή η τεχνική είναι πολύ λειτουργική και μέσα από έρευνες έχει διαπιστωθεί πως έχει βοηθήσει αρκετά ζευγάρια και ανθρώπους μεμονωμένα να οδηγηθούν σε ένα καλύτερο αύριο όσον αφορά τις ενεργές σχέσεις τους.

Άλλωστε όπως λέει και το αγαπημένο αυτό άσμα, «Με κοιτάς, σε κοιτώ και μετά σιωπή..» μέσα από τα μάτια μας καθώς είναι ο καθρέπτης μας, όταν κοιτάμε τον άλλον απέναντι μας, δείχνουμε ξεκάθαρα τα συναισθήματα και τις προθέσεις μας. Έτσι λειτουργούν και τα «μάτια της ψυχής» μας που δείχνουν ξεκάθαρα σε αυτήν την τεχνική τι βιώσαμε αλλά και τι προτίθεται η ψυχή και το σώμα μας να δεχτεί να συνεχίσει να βιώνει μέσα από την κατάσταση που ζούμε σε κάθε στάδιο μιας σχέσης μας.

Συντάκτης: Μαριάννα Σεργάκη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη