Δεν είναι τυχαία η φράση που λένε Real Eyes, Realize, Real Lies. Μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου συνειδητοποιείς πολλές φορές ποιον έχεις απέναντί σου, διαβάζεις το ψέμα, την αλήθεια, τα συναισθήματα και τις προσδοκίες του. Είναι μέσο άσκησης γοητείας, εργαλείο φλερτ και μπορούν να εκφράσουν κάθε λογής συναίσθημα. Κατά κόσμον, πιο σαγηνευτικά θεωρούνται τα ανοιχτόχρωμα μάτια, όπως τα γαλανά, τα πράσινα και μελί, έρευνες, όμως έρχονται να μας αποδείξουν πως και τα καστανά έχουν τη χάρη τους και μάλιστα είναι μεγάλη.

Στους ανθρώπους, το καστανό είναι μακράν το πιο κοινό χρώμα ματιών, με περίπου 79% των ανθρώπων στον κόσμο να το έχουν. Πολλοί ψυχολόγοι και ανθρωπολόγοι αναφέρουν ότι όσοι έχουν γεννηθεί με σκουρόχρωμα μάτια, έχουν οργανισμό που εκκρίνει περισσότερη μελανίνη, η οποία συνδέει τα κύτταρα του εγκεφάλου μας. Όση περισσότερο μελανίνη έχουμε, τόσο πιο γρήγορα λειτουργεί ο εγκέφαλός μας. Έτσι, καλλιεργούνται πιο γρήγορα αντανακλαστικά, ενώ μπορούμε να δούμε άτομα με καστανά μάτια να είναι καλύτερα σε αθλήματα που χρησιμοποιούν στόχους (π.χ. volley, tennis κοκ).

Ο κ. Καρνάκης στο άρθρο του μας εξηγεί πως τα καστανά μάτια μιλούν για την ψυχολογία μας, αλλά και για την υγεία μας. Ερευνητές απέδειξαν πως οι άνθρωποι μπορεί να εμπιστεύονται άτομα περισσότερο με σκουρόχρωμα μάτια, ενώ συχνά άτομα με καστανά μάτια βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις, ή θέσεις με μεγάλη ευθύνη. Ασφαλώς, βέβαια, δεν είναι μόνο το χρώμα των ματιών που κάνουν έναν άνθρωπο έμπιστο, αλλά και το σύνολο των χαρακτηριστικών του προσώπου του.

Ιατρικές έρευνες από το 2015 μας λένε ότι τα γονίδια που ελέγχουν το χρώμα των ματιών μπορεί να συνδέονται με τα γονίδια που προκαλούν ενδομυτρίωση και απώλεια ακοής. Το σύνδρομο Waardenburg το βρίσκουμε στην ομάδα σπάνιων γενετικών παθήσεων που προκαλεί σε έναν βαθμό έλλειψη ακοής, λόγω έλλειψης μελάχρωσης, ενώ το συναντάμε πιο συχνά σε ανοιχτόχρωμα μάτια. Επιπρόσθετα, σε άτομα που έχουν καστανά μάτια, από Ευρωπαϊκή μελέτη του 2011, αναφέρεται πως υπάρχει λιγότερος κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη τύπου 1.

Με τα μάτια ασχολήθηκε και η αστρολογία. Τα καστανά μάτια είναι τα λεγόμενα θερμά και δείχνουν το συναισθηματικό κομμάτι του εαυτού μας, αλλά και το πόσο πιστοί μπορούμε να είμαστε, είτε ως φίλοι, είτε ως εραστές. Τέτοια μάτια συνήθως έχουν οι Αιγόκεροι και οι Ιχθείς. Στους Αιγόκερους βγαίνει το πάθος, βιώνουν έντονα τα συναισθήματά τους κι αποζητούν ατελείωτους έρωτες, ενώ οι Ιχθείς, συχνά εμφανίζουν μεγάλα αμυγδαλωτά καστανά μάτια, τα οποία είναι γεμάτα υποσχέσεις. Είναι οι απόλυτοι εραστές μαζί με τους Ταύρους και του Λέοντες του ζωδιακού κύκλου.

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη ακαδημία οφθαλμολογίας, «δεν υπάρχει μπλε ή γαλάζια απόχρωση στις ίριδες των μπλε ή φουντουκί ματιών. Αυτά τα χρώματα είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού μελανίνης και ο τρόπος που διασκορπίζεται το φως στην ίριδα». Αυτό έρχεται και καταρρίπτει τον μύθο ότι πίσω από το καστανό μάτι κρύβεται απόχρωση μπλε ή πράσινη.

Τελευταία μελέτη πάνω στο θέμα σχέσεων, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Behavioral ecology and sociobiology, μας λέει ότι «οι άνδρες με γαλανά μάτια προτιμούν για συντρόφους τους γυναίκες με το ίδιο χρώμα ματιών, καθώς τις βρίσκουν πιο ελκυστικές». Επιπρόσθετη πληροφορία είναι ότι οι γυναίκες με μπλε μάτια δεν προτιμούν κάποιο συγκεκριμένο χρώμα ματιών. Γιατί οι άνδρες με γαλανά μάτια όμως προτιμούν γυναίκες με ίδιου χρώματος μάτι και δεν έλκονται από τη σκουρόχρωμη απόχρωση τους; Έχει να κάνει με τον λεγόμενο ψυχολογικό παράγοντα που αναφέρεται ως «πατρικό άγχος», η αίσθηση, δηλαδή, του ελέγχου που θέλουν κάποιοι άνδρες να έχουν, όσον αφορά την πιστότητα της συντρόφου τους.

Μπορεί άραγε το χρώμα των ματιών κάποιων ανθρώπων να σε κάνει να τους εμπιστεύεσαι πιο πολύ; Η απάντηση είναι πως όχι. Για να μιλήσουμε σωστά και χωρίς να καλυπτόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, το χρώμα των ματιών ενός ανθρώπου δεν κάνει τον άνθρωπο. Η εμπιστοσύνη κερδίζεται από τη συμπεριφορά ενός ατόμου, από τις πράξεις του και το πόσο μας σέβεται και πώς το δείχνει αυτό σε μας. Όπως επίσης, η υγεία ενός ανθρώπου μπορεί να στηρίζεται και στα γονίδιά μας και στον συνδυασμό αυτών, αλλά για να αποφύγουμε τον διαβήτη κι άλλες ασθένειες, μπορούμε να μεριμνήσουμε κι εμείς μέσω των εξετάσεων και της πρόληψης.

Τα μάτια, όπως παραδέχονται και οι ψυχαναλυτές, είναι όντως ο καθρέφτης της ψυχής μας. Αν χαμογελάμε μέσα από την καρδιά μας, χαμογελούν κι αυτά. Αν κλαίμε δείχνουν τον πόνο και τη θλίψη μας. Τα δάκρυα, λένε, καθαρίζουν τα μάτια μας αλλά ταυτόχρονα καθαρίζουν και την ψυχή μας. Στην ταινία «ο σημαδεμένος», βγήκε η θρυλική ατάκα ” The eyes chico, they never lie” κι ισχύει απόλυτα. Όποιον και να έχουμε απέναντί μας, τα μάτια προδίδουν τις προθέσεις του.

Υπάρχουν μάτια και μάτια. Μάτια γαλανά, καστανά, μελαχρινά και μάτια αληθινά. Μάτια που μιλάνε, μάτια που λένε όσα το στόμα δε θα τολμήσει ποτέ να πει. Αλήθειες και ψέματα που ίσως θέλεις να ακούσεις, αλλά ποτέ από τα χείλη. Άλλωστε αυτά είναι για άλλες «αλήθειες». Μάτια φοβισμένα, μάτια άτολμα. Μάτια άτολμα μέχρι και στο βλέμμα τους. Σε κοιτούν όταν δεν κοιτάς. Όταν δεν είσαι εκεί, σε ψάχνουν. Μάτια που όποτε και να γυρίσεις, σε κοιτούν ήδη. Ψάχνουν το βλέμμα σου, ψάχνουν εσένα κι όσα έχεις να πεις με αυτά. Μάτια που ήδη ξέρουν τι θέλεις, πριν καν το θελήσεις. Μάτια επικίνδυνα. Επικίνδυνα γιατί ξέρουν να διαβάζουν πράγματα μυστικά. Πράγματα που κανείς δεν ξέρει κι ούτε θέλεις να μάθει. Κι αν τα γαλάζια ή τα πράσινα είναι ομολογουμένως εντυπωσιακά, τα καστανά έχουν εκείνο το κάτι που δε θα βρεις πουθενά αλλού. Την αίσθηση της οικειότητας, πως ανήκουν σε έναν άνθρωπο που μοιάζει να ξέρεις, σαν από πάντα.

Συντάκτης: Μαριάννα Σεργάκη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου