Το σωστό το Μάρκετινγκ, μέσα κι από τον ορισμό του, μας επισημαίνει ότι πετυχημένο θεωρείται μόνο όταν η επιχείρηση ή ένας οργανισμός ικανοποιεί τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταναλωτών. Ήδη από τη δεκαετία του ’90 παρατηρείται ότι πολλές επιχειρήσεις μέσα από τα λογότυπά τους, καθώς είναι το πρώτο στοιχείο διαφήμισης μιας εταιρίας, χρησιμοποιούν έξυπνα tricks για να κεντρίσουν τους μελλοντικούς τους πελάτες. Όσο πιο έξυπνο και καμουφλαρισμένο είναι ένα λογότυπο, όσο πιο ίντριγκαδόρικο μπορεί να παρουσιαστεί, τόσο πιο πολύ θα τραβήξει την προσοχή αλλά και τη σκέψη του καταναλωτή.
Το σημαντικό στοιχείο που καθοδηγεί τον καταναλωτή και κάνει να κινούνται όλες οι επιχειρήσεις γύρω από αυτό, είναι ξεκάθαρα η ψυχολογία του. Με αυτή είχε ασχοληθεί και ο Carl Jung (ψυχολόγος, ψυχίατρος), για να κατανοηθεί «το συναίσθημα και το ασυνείδητο και πώς αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά μας», με βάση το άρθρο του site Ευζην ‘Marketing: η καταναλωτική ψυχολογία μέσω του Καρλ Γιουνγκ’. Η καταναλωτική ψυχολογία, λοιπόν, εξηγεί, αρκετές φορές, τη συμπεριφορά στην αγορά, μέσω του μυαλού του καταναλωτή. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι δημιουργούν ένα νόημα για οτιδήποτε συναντούν κι έπειτα ενεργούν βάσει αυτής της ερμηνείας. Δηλαδή, όποια διαφήμιση συναντάμε μπροστά μας, τη μεταφράζουμε με βάση τα στοιχεία που μας περνάει εκείνη την ώρα μέσω των εικόνων και των λέξεων. Πολλές φορές ακόμα και μέσω των τραγουδιών της διαφήμισης που θα παίξει. Δεύτερον, μέσω των ερεθισμάτων που έχουμε λάβει στη διάρκεια της ζωής μας. Αυτά μπορεί να είναι από την οικογένειά μας, το σχολείο, το πανεπιστήμιο, μέσα από τα βιβλία και άρθρα που κάποιοι από μας τους αρέσει να διαβάζουν αλλά και πολλές φορές από την ίδια την καθημερινότητά μας.
Κάποιες, λοιπόν, επιχειρήσεις έκαναν πράξη αυτό που λέγεται πετυχημένο μάρκετινγκ κι εμείς θα επιχειρήσουμε μια βουτιά στα άδυτα των επιχειρήσεων αυτών. Κοινώς; Ας δούμε ποιες εταιρίες χρησιμοποίησαν έξυπνα λογότυπα και τι κρύβεται πίσω από αυτά.
Ξέρατε ότι η Toblerone, ναι, ναι, η διάσημη αυτή σοκολάτα, που έχει την έδρα της στη Βέρνη της Ελβετίας, κρύβει στο λογότυπό της μια αρκούδα; Θα παρατηρείτε τόσο καιρό ένα βουνό για λογότυπο και λογικό, αφού η Ελβετία περιτριγυρίζεται από οροσειρές βουνών. Όμως, ενδιάμεσα σκιαγραφείται η σιλουέτα μιας αρκούδας και ο λόγος είναι ότι η γενέτειρα της σοκολάτας αυτής, ονομάζεται και πόλη της αρκούδας.
Επίσης, γνωρίζατε το εξής παράξενο, ότι το λογότυπο της ιαπωνικής εταιρίας, Toyota, πολλοί άνθρωποι το περνούσαν ως έναν cowboy που φοραέι το κλασικό καπέλο του; Θα σας δυσαρεστήσω εδώ. Δεν είναι κρυμμένος ένας cowboy πίσω από το λογότυπό τους, αλλά είναι το μάτι μιας βελόνας που απλά μέσα της περνιέται μια κλωστή. Γιατί θα μου πείτε έβαλαν ως σήμα τους κάτι τόσο απλό; Με βάση το άρθρο, στο site sarotiko.gr, «Διάσημα λογότυπα και τα κρυφά μηνύματα που κρύβουν», η βελόνα και η κλωστή χρησιμοποιήθηκαν ως σήμα της Toyota, αναφερόμενοι στο παρελθόν που είχε η επιχείρηση με την παραγωγή μηχανών ύφανσης. Φυσικά, τα επιμέρους τμήματα του λογοτύπου της συλλαβίζουν τα γράμματα του ονόματος τής εταιρίας.
Όλοι ξέρετε την amazon. Ξέρετε όμως ποια δύο στοιχεία κρύβονται πίσω από το σήμα της; Θα μου πείτε, και με το δίκιο σας, φαίνεται ως ένα συνηθισμένο λογότυπο. Εγώ, θα έρθω από την άλλη μεριά και θα σας πω το εξής. Το σήμα της διαθέτει ένα πορτοκαλί βέλος, που κάποιος μπορεί να το παρομοιάσει με το χαμόγελο. Η amazon το χρησιμοποίησε ως χαμόγελο με βάση την ίδια τη φιλοσοφία της, που δεν είναι άλλη από το να μένουν οι πελάτες της ικανοποιημένοι. Το δεύτερο στοιχείο, είναι πάλι το βέλος, που εκτείνεται από το γράμμα Α έως το Ζ, ως μια ένδειξη ότι οι πελάτες μπορούν να βρουν οποιοδήποτε προϊόν επιθυμούν και να το αγοράσουν.
Κι αν όλα αυτά σας φαίνονται απλά, θα σας πάω τώρα αμέσως και σε μια άλλη επιχείρηση, που πάω στοίχημα πως δε γνωρίζατε τι απεικονίζει το σήμα της, όπως κι εγώ. Είναι η Hyundai, Νοτιοκορεάτικη εταιρία και πολύ γνωστή. Όλοι πιστεύαμε πως το σήμα της είναι το αρχικό της γράμμα. Όχι, φίλοι μου, δεν είναι. Το γράμμα H συμβολίζει δύο ανθρώπους, έναν πελάτη κι έναν εκπρόσωπο της επιχείρησης, που συνάπτουν χειραψία γιατί προφανώς ο πρώτος μόλις το πήρε το αυτοκινητάκι του.
Υπάρχουν απίστευτα videos στο youtube που μπορεί κάποιος να βρει πληροφορίες για πράγματα που ποτέ δε γνώριζε, πέρα από τα άρθρα κι ήρθε η ώρα να σας παρουσιάσω ένα. Το video στο κανάλι Bright side ’10 mistakes and secrets you never knew about famous logos’, μας παρουσιάζει κι άλλα λογότυπα εταιρειών που μας κρύβουν κι αυτά κάτι.
Με βάση το video αυτό, ας πάμε στη γνωστή αλυσίδα εστιατορίων των mcdonalds. Το γράμμα Μ που έχουν ως σήμα τους, δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’60. Ο διαφημιστής της εταιρείας τότε, είχε πει σε δήλωση του στο κανάλι BBC, ότι οι καταναλωτές βλέποντας αυτό το σύμβολο, είναι σαν να βλέπουν δύο υγιή στήθη. Ναι, καλά διαβάσατε. Όπως και να έχει, το λογότυπό τους αλλά και τα εστιατόριά τους έγιναν παγκοσμίως γνωστά.
Τέλος, πάμε και σε ένα ακόμα «κρυφό» λογότυπο, που είναι και λίγο spooky. Δεν είναι άλλο από το σήμα της Pepsi, που είναι από τις εταιρίες που δημιούργησε το σήμα της εκ νέου. Το νέο λογότυπο της μοιάζει με τον κώδικα Ντα Βίντσι, αφού περιέχει στοιχεία της Αναγέννησης, της δύναμης της γης και το Φενγκ Σούι. Το σχεδίασε, έναντι εκατομμυρίων δολαρίων, η Arnell association.
Δεν είναι τυχαίο γεγονός πως πίσω από όλες αυτές τις πετυχημένες εταιρίες βρίσκουμε πετυχημένα λογότυπα, που έχουν γίνει ως και στάμπες σε μπλούζες που φοράμε κανονικότατα. Το θέμα είναι πως όλα στηρίζονται στο ψυχολογικό κομμάτι του καταναλωτή. Όλα κινούνται γύρω από αυτό και φυσικά στο πώς να κάνει πιο «ελκυστικά» τα προϊόντα της η κάθε επιχείρηση, ώστε να τραβήξει τον μελλοντικό πελάτη προς το μέρος της, να τον αποτραβήξει από τους τυχόν ανταγωνιστές της αλλά και να έχει το ανάλογο κέρδος που θα την ωφελήσει.
Παράλληλα, μην ξεχνάμε πως κι εμείς ως άνθρωποι και μελλοντικοί πελάτες πολλών και διαφόρων εταιρειών, θα πρέπει να βάζουμε τα δικά μας όρια στον καταναλωτισμό αλλά και στο πώς επηρεαζόμαστε από αυτόν.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου