Τι χρειάζεται να ξέρεις αν θες να δημιουργήσεις οικογένεια μέσω υιοθεσίας

Υιοθεσία. Μια λέξη με ένα μεγάλο νόημα που σχηματίζεται με το που διαβάζει κανείς τη λέξη αυτή. Όλες οι γυναίκες αλλά και οι άνδρες που το πατρικό τους φίλτρο έχει ξυπνήσει θα  καταλάβουν γιατί το λέω αυτό. Αν και όλοι οι άνθρωποι, είτε θέλουν να κάνουν παιδιά είτε όχι, πιστεύω μέσα στην ψυχή και το μυαλό τους, έχουν την ίδια κατανόηση στο συγκεκριμένο θέμα.

Όταν μια γυναίκα, είτε λόγω κάποιων ιατρικών θεμάτων που αντιμετωπίζει δεν είναι εφικτό να κάνει παιδιά, είτε από δική της επιλογή, υπάρχει πάντα και η λύση της υιοθεσίας. Το να υιοθετήσεις ένα παιδί είναι μια εξίσου σημαντική και σοβαρή απόφαση ζωής, όπως το να φέρεις εσύ ο ίδιος ένα παιδί στον κόσμο. Έχει ακριβώς τις ίδιες ευθύνες καθώς επίσης σου δημιουργεί και το ίδιο συναίσθημα αγάπης και ευτυχίας όταν το αντικρίζεις και μπαίνει στη ζωή σου.

Όταν αποφασίζεις ότι πραγματικά θέλεις να υιοθετήσεις ένα παιδί, από όποια χώρα το επιθυμείς, τότε μπαίνεις σε μια διαδικασία που το καρδιοχτύπι είναι έντονο, καθώς η διαδικασία της είναι χρονοβόρα, τουλάχιστον όσον αφορά την Ελλάδα και η ψυχολογία σου μέχρι να επιτευχθεί το γεγονός αυτό, έχει τρομερά σκαμπανεβάσματα διότι όσο πιο πολύ το επιθυμείς, τόσο πιο μεγάλη λαχτάρα έχεις, μιλώντας και από την προσωπική εμπειρία μου.

Ποια είναι όμως η διαδικασία στην Ελλάδα για να μπορέσεις να υιοθετήσεις ένα παιδί; Υπάρχουν τρία είδη νόμιμης υιοθεσίας. Η πρώτη είναι η ιδιωτική υιοθεσία, όπου «ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί το παιδί κάποιου άλλου προσώπου ανεξαρτήτως αν το συγκεκριμένο παιδί ανήκει σε ένα συγγενικό άτομο ή σε άγνωστο». Η δεύτερη είναι η υιοθεσία από δημόσιο ίδρυμα. Και η τρίτη είναι η διακρατική, όπου «ένα άτομο ή μια οικογένεια υιοθετεί ένα παιδί από το εξωτερικό βάση της Σύμβαση της Χάγης». Με βάσει το site του δικηγορικού γραφείου Λαγόπουλου-Μαλαμίδη, οι βασικές προϋποθέσεις είναι οι εξής:

• Η ηλικία. Η ηλικία ενός από τους δύο υποψηφίων θετών γονέων πρέπει να είναι άνω των 30 ετών και κάτω των 60. Επίσης, ο γονέας θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 18 έτη μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο και όχι πάνω από 50 έτη.
• Το ποινικό μητρώο να είναι καθαρό και για τους δύο.
• Να έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύψουν τα βασικά έξοδα όσον αφορά τη διατροφή, τη μόρφωση και την ιατρική περίθαλψη του παιδιού.
• Να έχουν καλή ψυχική, διανοητική και σωματική υγεία και ιδίως να μην πάσχουν από χρόνια μεταδοτικά νοσήματα.
• Είναι απαραίτητη η συμφωνία και των δύο θετών γονέων για να γίνει η πράξη υιοθεσίας. Δίνεται όμως η δυνατότητα υιοθεσίας και σε άνδρα ή γυναίκα που είναι άγαμος, άγαμη. Επίσης, είναι απαραίτητη η συναίνεση του προς υιοθεσία ανήλικου παιδιού, αν αυτό έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του.
• Τέλος, σε περίπτωση ιδιωτικής υιοθεσίας, η τελική συναίνεση των φυσικών γονέων δίνεται όταν περάσουν τρεις μήνες από τη γέννηση του παιδιού.

Όταν κάποιο άτομο επιθυμεί να υιοθετήσει από δημόσιο ίδρυμα ξεκινά με μια αίτηση προς όλα τα ιδρύματα και καταθέτει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Τότε το εκάστοτε ίδρυμα αποστέλλει έγγραφο στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία της περιοχής που κατοικούν οι θετοί γονείς ώστε να ξεκινήσει η έρευνα από τον κοινωνικό λειτουργό. Μετέπειτα οι γονείς συμμετέχουν στις διαδικασίες της έρευνας αυτής για να εκτιμηθεί η καταλληλότητα τους. Αν δε διαπιστωθεί κάποιο θέμα, τότε οι γονείς αναμένουν ειδοποίηση από το ίδρυμα ότι υπάρχει εκεί το κατάλληλο παιδί για εκείνους. Στη συνέχεια θα διεξαχθεί η δίκη για την τελική απόφαση του ιδρύματος ως προς την υιοθεσία του παιδιού.

Από την άλλη μεριά, τα άτομα που θέλουν να υιοθετήσουν ένα παιδί από το εξωτερικό, αφού πρώτα απευθυνθούν στην κοινωνική υπηρεσία της περιοχής τους, καταθέτουν αίτηση και δικαιολογητικά στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία για τις διακρατικές υιοθεσίες και στη συνέχεια ακολουθεί η διαδικασία της αξιολόγησης. Πέραν της αξιολόγησης απαιτούνται και:

1. Η τελεσίδικη δικαστική απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου νόμιμα επικυρωμένη και μετέπειτα η επίσημη μετάφραση της.
2. Απαιτείται η απόφαση του Ελληνικού δικαστηρίου για αναγνώριση του δεδικασμένου της απόφασης του αλλοδαπού δικαστηρίου.
3. 3.Και τέλος, το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης των θετών γονέων τελευταίου εξαμήνου.

Όλα καλά μέχρι εδώ. Τι γίνεται όμως στην ψυχολογία του ατόμου κατά τη διαδικασία αυτή; Μέσα στα χρόνια, η διαδικασία της υιοθεσίας είχε τρελή γραφειοκρατία καθώς και μεγάλη αναμονή μέχρι να ολοκληρωθεί η κάθε έρευνα καταλληλότητας των θετών γονέων, καθώς και το να παρθεί η τελική απόφαση από το κράτος. Σύμφωνα με τη συνέντευξη της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Δόμνας Μιχαηλίδου, στην εκπομπή T-Live το καλοκαίρι του 2021, είχε τονιστεί το εξής στο θέμα της υιοθεσίας: «Τα έχουμε αλλάξει σχεδόν όλα. Πριν από τον Ιούνιο που ξεκίνησε και η λειτουργία του νέου εθνικού συστήματος υιοθεσιών-αναδοχών, έπρεπε ο κάθε γονιός να πάει σε δομή-δομή να κάνει αίτηση διαφορετική σε κάθε δομή, να καταθέσει διαφορετικά δικαιολογητικά. Και αυτό σήμαινε πως κάθε δομή ήταν υπεύθυνη και έπρεπε να βρει ένα παιδί για τον γονιό αυτό. Δηλαδή τέσσερα χρόνια αναμονής». Με βάσει τους νέους νόμους, λοιπόν, η ιδιωτική υιοθεσία ανηλίκου μπορεί να τελεσθεί χρονικά μέσα σε ένα έτος συνολικά, σε αντίθεση με τη δημόσια υιοθεσία, η οποία, με το προγενέστερο δίκαιο διαρκούσε κατά μέσο όρο τουλάχιστον πέντε με έξι έτη.

Όπως γίνεται αντιληπτό, η ψυχολογία του ατόμου εκείνες τις στιγμές είναι τόσο ευαίσθητη, καθώς περνάνε χιλιάδες σκέψεις από το μυαλό του. Από το αν θα καταφέρει τελικά να γίνει γονιός μέχρι τη στιγμή που θα αντικρίσει αυτό το παιδί. Μέχρι τη στιγμή που η προσμονή του θα τελειώσει με το χαρμόσυνο μήνυμα της κοινωνικής λειτουργού ότι έρχεται το νέο μέλος της οικογένειας. Γιατί ακόμα και όντας ένα άτομο, με το που έρχεται αυτό το παιδί στη ζωή σου, γίνεσαι αυτόματα οικογένεια, γίνεσαι ένα με αυτό. Η γιαγιά μου η Γαρυφαλλιά έλεγε το εξής: «μάνα δεν είναι μόνο εκείνη που γεννάει ένα παιδί, μάνα είναι και εκείνη που το μεγαλώνει. Εκείνη που ξημεροβραδιάζεται στο προσκεφάλι του όταν είναι άρρωστο, όταν χαίρεται με τη χαρά του και όταν το κάνει να σταθεί στα πόδια του». Και όταν πραγματοποιηθεί η υιοθεσία, τότε ξεκινά ένα άλλο ταξίδι.

Με βάσει το άρθρο της ψυχολόγου κας Αθανασίας Καψαλιάρη περί υιοθεσίας, η ειδικός μας εξηγεί «Το πώς οι γονείς αντιμετωπίζουν το θέμα της υιοθεσίας θα καθορίσει την επιτυχή ή τραυματική έκβαση που μπορεί να έχει για το παιδί τους. Επιπρόσθετα, επειδή η οικογένεια δεν είναι απομονωμένη μονάδα είναι σημαντικό να προσλάβουμε στην κατανόηση της υιοθεσίας ευρύτερους φορείς της κοινωνικής ζωής. Η ψυχολόγος με την εξειδικευμένη γνώση και αναγνωρίζοντας τις τραυματικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια μη επιτυχή πλαισίωση της υιοθεσίας καθιστά σημαντικό να προσδιοριστούν οι ιδιαίτερες πτυχές κάθε οικογένειας καθώς και η ιδιαίτερη ιστορία του παιδιού. Τα υιοθετημένα παιδιά ή τα παιδιά σε ανάδοχη οικογένεια έρχονται συχνά αντιμέτωπα με μια σειρά από ερωτήματα και πολλές φορές όταν δεν είναι επανδρωμένα επαρκώς δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν. Η ηλικία της υιοθέτησης του παιδιού αποτελεί βασικό κριτήριο σε συνδυασμό με την καλή κατανόηση και πλαισίωση της υιοθεσίας για το πώς το παιδί θα μπει σε μια ομαλή ζωή. Η υιοθεσία, σύμφωνα με την Ψυχολογία, είναι ένα περίπλοκο ζήτημα καθώς θέτει το ζήτημα της ταυτότητας, της αίσθησης του εαυτού, την αίσθηση του ανήκειν. Όλα αυτά συνδέονται με την ψυχική υγεία του παιδιού και την ανάπτυξή του. Για το λόγο αυτό κρίνεται χρήσιμη η πριν και μετά της υιοθεσίας ψυχολογική παρέμβαση και ψυχολογική υποστήριξη».

Εν κατακλείδι, η υιοθεσία είναι μια πράξη αγάπης και ενσυναίσθησης. Μέσα από αυτήν, φυσικά και μπορεί ένα άτομο να αισθανθεί πληρότητα. Άλλωστε η οικογένεια αποτελείται από ανθρώπους που αγαπούν και νοιάζονται ο ένας για τον άλλον. Η οικογένεια, είτε βιολογική είτε όχι, θα είναι πάντα η έννοια της αγάπης, της στοργής και της ευλογίας του ανθρώπου, που θα τον κάνει να αγαπά και να τον αγαπούν για αυτό που είναι.