Ίσως σας έχει περάσει πολλές φορές από το μυαλό τι θα γινόταν αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο. Και το ερώτημα αυτό δημιούργησε μια υπέροχη έμπνευση μέσω της έκθεσης «What if women ruled the World?», στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ). Η έμπνευση προήλθε από το ομώνυμο έργο της Yael Bartana. Στην έκθεση αυτή μπορείτε να δείτε έργα αποκλειστικά γυναικών καλλιτέχνιδων, ή καλλιτεχνών που αυτοπροσδιορίζονται ως θηλυκότητες. Ο κύκλος εκθέσεων του ΕΜΣΤ, χωρίστηκε σε τέσσερα μέρη, καθώς έχει ξεκινήσει από τον Δεκέμβριο του 2023 και συνεχίζεται μέχρι τον Νοέμβριο του 2024. Θα το βρείτε στη Βόρεια και Νότια πρόσοψη του κτιρίου.
Η καλλιτεχνική διευθύντρια κα Κατερίνα Γρέγου, είχε πει στην αρχή της έκθεσης, «Το πρόγραμμα κάνει μια ξεκάθαρη δήλωση, όχι μόνο όσον αφορά το φύλο αλλά και μια κοινωνική και πολιτική δήλωση, γιατί για τους επόμενους 11 μήνες το μουσείο θα καταληφθεί αποκλειστικά από το έργο γυναικών δημιουργών και ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες». Και συμπληρώνει, «Ο φεμινισμός δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τα δικαιώματα των γυναικών, τα δικαιώματα των φύλων. Δίπλα σε αυτά έχουμε τα δικαιώματα των ζώων και της φύσης, αυτά είναι ζητήματα που ο φεμινισμός φέρνει στο προσκήνιο. Το ερώτημα που θέτουμε στον νέο κύκλο εκθέσεων του μουσείου είναι αφορμή για έναν ευρύτερο προβληματισμό. Τι θα γινόταν πραγματικά αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο; Τι μορφή θα είχαν τα μουσεία αν οι γυναίκες είχαν καταλάβει τη θέση που τους αναλογούσε στην ιστορία της σύγχρονης τέχνης;».
Και εδώ έρχονται κάποια ερωτήματα σχετικά με το τι οφέλη θα είχαμε από τη γυναικεία εκπροσώπηση σε παγκόσμιο βεληνεκές. Άραγε, θα υπήρχε λιγότερη βία; Θα υπήρχε περισσότερη δικαιοσύνη στη διακυβέρνηση; Μπορεί να σήμαινε το τέλος των πολέμων και αδιέξοδων; Θα πολεμούσαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα; Θα ήταν η οικονομική πολιτική πιο δίκαιη και να μεριμνά για όλους τους ανθρώπους; Ή θα εξακολουθούσε να υπάρχει εμμονή για κέρδος; Μήπως θα σκέφτονταν πιο εγωιστικά; Θα συμβιβάζονταν με ό,τι συμβαίνει σε ετούτο εδώ τον κόσμο; Ή θα πολεμούσαν για ένα καλύτερο αύριο; Τέλος, θα υπερνικούσε η ενσυναίσθηση;
Στον τέταρτο κύκλο της έκθεσης αυτής, θα βρείτε τα εξής έργα αναλυτικά:
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-10.11.2024
Εκθεσιακός χώρος – Ισόγειο
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-10.11.2024
Όροφος 2
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-06.10.2024
Όροφος 2
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-27.10.2024
Όροφος 2
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-10.11.2024
Όροφος 3, Project Room 2
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-10.11.2024
Όροφος 3, Project Room 1
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 4
13.06-10.11.2024
Όροφος 3, Project Room 1
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 3
17.05-10.11.2024
Εκθεσιακός χώρος -1
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 3
17.05 -10.11.2024
Όροφος -1, Αίθουσα Προβολών
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 2
08.03-10.11.2024
Βόρεια & Νότια πρόσοψη κτηρίου ΕΜΣΤ
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 2
08.03-27.10.2024
Αίθουσα Προβολών-Μεσοπάτωμα
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 2-Nέα παραγωγή του ΕΜΣΤ
08.03.2024-12.01.2025
Φουαγιέ
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 2
Χώρος κοινού, 2ος όροφος
08.03-10.11.2024
– Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΓΙΝΕΤΑΙ. ΧΡΥΣΑ ΡΩΜΑΝΟΥ
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 1
14.12.2023-27.10.2024
4ος όροφος
ΚΙ ΑΝ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΟΥΣΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ; Μέρος 1
14.12.2023-27.10.2024
4ος όροφος
Το ίδιο ερώτημα είχε και η Τζούντι Σικάγο και απεικονίζεται σε μια μεσαιωνική, μεγάλη ταπισερί, στο Herstory, την έκθεση της στο Νέο Μουσείο της Νέας Υόρκης. Όπως χαρακτηρίζεται σε πολλά άρθρα, «η ταπισερί αυτή έχει τοποθετηθεί σαν βωμός και αποτελεί το φόντο για ένα φωτισμένο χειρόγραφο σχεδόν 1000 ετών, από τη συνθέτρια, καλλιτέχνιδα και οραματίστρια Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν. Μια γυναίκα, ασυνήθιστα ελεύθερη για την εποχή της, η οποία μπορούσε να μιλάει δημόσια και να αλληλογραφεί με τον Πάπα».
Η πρώην Judy Gerowith-νυν Σικάγο, καθώς απαρνήθηκε το όνομα το συζυγικό για χάρη της πόλης που γεννήθηκε, έχει μια συνεχείς συνεισφορά στη φεμινιστική τέχνη εδώ και έξι δεκαετίες. Στο Herstory, εξυμνεί και πάλι τις γυναίκες σε ένα σκηνικό που μοιάζει με εκκλησία και παρουσιάζει 500 ετών γυναικεία έργα τέχνης. Μέσα από αυτά θέλει και εκείνη να θέσει καίρια ερωτήματα, ένα εξ’ αυτών, «αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο, θα ήταν πιο δίκαιες οι γκαλερί, όσον αφορά στην ίση εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών καλλιτεχνών;». Το ίδιο καίριο ερώτημα θέτει και η έκθεση του ΕΜΣΤ. Όπως θα διαπιστώσετε, η έκθεση θέλει να αποκατασταθούν οι ανισότητες μέσα στην τέχνη, που όπως αναφέρεται και στο site του ΕΜΣΤ, για χρόνια πολλές γυναίκες δημιουργοί ζούσαν στο περιθώριο.
Ιστορικά, οι γυναίκες, είτε μέσω της συμμετοχής τους είτε μέσω της φωνής τους, δήλωναν το δίκαιο και την ισότητα και πολεμούσαν για την εφαρμογή τους. Παράλληλα, όμως, βίωναν ανά τα χρόνια, την περιθωριοποίηση τους. Αγωνίζονταν σκληρά στο να ακουστούν. Και πολεμούσαν σκληρότερα για την εργασία τους. Το ηθικό δίδαγμα, θα έλεγα, μέσα από αυτές τις εκθέσεις είναι το εξής. Χρειαζόμαστε πιο πολλούς ανθρώπους διαφορετικών φύλων, σε ισχυρές θέσεις, για να ακούγονται οι φωνές και τα πιστεύω τους. Για να υπάρχει ποικιλία απόψεων αλλά και ένας διαρκείς «ευγενείς» αγώνας, γεμάτος ενσυναίσθηση, για την πραγματοποίηση τους. Απόψεις και έργα που γίνονται πράξη για ένα καλύτερο αύριο, φυσικά.
Και ποια ήταν η κινητήριος δύναμη ώστε να πραγματοποιηθούν αλλαγές και να ξυπνήσουν τον άνθρωπο; Μα φυσικά, η τέχνη, ανά τους αιώνες. Από την αναγέννηση μέχρι και σήμερα.