Τι πραγματικά μάς προκαλεί η χρόνια αϋπνία;

Το βασικότερο κομμάτι της ημέρας στη ζωή όλων, είναι ο βραδινός ύπνος. Μετά από μια κουραστική ρουτίνα, η ξεκούραση είναι το πιο αναγκαίο πράγμα. Όταν γυρνάς σπίτι, εξαντλημένος από τις υποχρεώσεις, το μόνο που θέλεις να κάνεις είναι να πετάξεις τα ρούχα από πάνω σου και να συναντήσεις τον Μορφέα. Έχεις την ανάγκη να χαθείς στον κόσμο των ονείρων και ν’ απαλλαγείς από τα όσα σε βάραιναν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Βέβαια, ο ύπνος δεν είναι για όλους μια εύκολη υπόθεση, μερικές φορές υπάρχει έλλειψη αυτού με αποτέλεσμα το άτομο να υποφέρει. Αυτή η έλλειψη χαρακτηρίζει την λεγόμενη αϋπνία.

Η αϋπνία είναι ένα εξαιρετικά συνηθισμένο πρόβλημα. Μπορεί να εμφανιστεί με διάφορες μορφές, όπως η πρωινή αφύπνιση, δηλαδή το ξύπνημα πολλές ώρες νωρίτερα, ο διακεκομμένος ύπνος, δηλαδή το ξύπνημα ανά τακτικά διαστήματα κι η καθυστερημένη επέλευση, δηλαδή η αργοπορημένη νύστα. Όταν αυτές οι διαταραχές επαναλαμβάνονται τρεις ή και περισσότερες μέρες την εβδομάδα για συνεχόμενους μήνες τότε η αϋπνία αυτή χαρακτηρίζεται ως χρόνια. Ένα τέτοιο πρόβλημα φέρνει παρενέργειες τόσο στην ψυχολογία και τη διάθεση του ατόμου με ό, τι αυτό συνεπάγεται.

Ο καλός ύπνος έχει ευεργετική επίδραση στη διάθεση ενώ η έλλειψη το ακριβώς αντίθετο. Προκαλεί διαταραχές προσοχής, συγκέντρωσης και μνήμης, αίσθηση κούρασης κι αυξημένη τάση για παθητικότητα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο ν’ αποκτήσει ακόμα κι αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης κι ενοχών, καθώς δεν μπορεί να αποδώσει σε ικανοποιητικό βαθμό στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς του. Επιπλέον προκαλεί νευρικότητα, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, οξυθυμία, παρορμητικότητα, μέχρι και άγχος. Έτσι καταλήγεις να βρίσκεσαι σε μια μόνιμη αδράνεια, η ψυχολογία κι η διάθεσή σου είναι χαμηλή και δεν έχεις την όρεξη και το κουράγιο να κάνεις πράγματα που σε χαροποιούσαν στο παρελθόν. Τα πάντα γύρω σου σ’ ενοχλούν κι αντί ν’ αντιδράς ψύχραιμα σε κάποια δυσκολία που ίσως εμφανιστεί στις υποχρεώσεις σου, αρχίζεις να κατσαδιάζεις και να φέρεσαι σαν ταύρος σε υαλοπωλείο. Πολλές φορές δεν μπορείς να ελέγξεις τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά σου.

Εκτός από την ψυχολογία, η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει μέχρι και το σωματικό βάρος. Κι αυτό επειδή μειώνεται η ορμόνη ρύθμισης του λίπους αι αυξάνεται η ορμόνη της πείνας. Ακόμα και να μην έχεις ανάγκη να φας υπάρχει η όρεξη για κατανάλωση, έτσι τρως περισσότερο απ’ ό, τι συνήθιζες κι αυτό ίσως αυξήσει το βάρος. Κοιτάς τη ζυγαριά και αμέσως η ψυχολογία σου πέφτει στα τάρταρα βλέποντας την ξαφνική άνοδο. Δεν έχεις την ίδια διάθεση που είχες προηγουμένως, δε βλέπεις τον εαυτό σου με τον ίδιο τρόπο αλλά κι ούτε θες να βγεις με τα φιλαράκια ή το ταίρι σου σε εκείνη την έξοδο που είχατε σχεδιάσει. Κλείνεσαι στον εαυτό σου και προβληματίζεσαι μ’ αυτές τις μεταβολές, γεμίζοντας έτσι άγχος και στεναχώρια.

Επιπρόσθετα, η αϋπνία επιφέρει μειωμένη λίμπιντο και σχεδόν καθόλου ενδιαφέρον για επαφή. Εκεί που η όρεξη ήταν στα ύψη σταδιακά μειώνεται με αποτέλεσμα να χτυπάει την αυτοπεποίθηση και την ενεργητικότητα και να ρίχνει ψυχολογικά το άτομο. Το αίσθημα της κούρασης κι η δυσκολία στην απόδοση δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με τις ερωτικές επιδόσεις. Το κάνει ν’ αναρωτιέται γιατί δεν είναι όπως συνήθως ή και γιατί δεν μπορεί να το αντέξει. Ξαφνικά στα μάτια του δεν είναι καλός, είναι ανεπαρκής και μη αποδοτικός κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να στρέφεται στην αποφυγή του.

Η χρόνια αϋπνία είναι ένα σύνηθες φαινόμενο που θέλει χρόνο για να αντιμετωπιστεί, γι’ αυτό και χρειάζεται κατανόηση αλλά και υποστήριξη από τον περίγυρο. Η επιστροφή στα φυσιολογικά πρότυπα μπορεί να γίνει και με διάφορα, μικρά βηματάκια. Όπως με το άνοιγμα ενός παραθύρου λίγα λεπτά πριν πέσεις για ύπνο. Το δροσερό αεράκι που θα γεμίσει τον χώρο θα σε βοηθήσει αρκετά στο στάδιο που χρειάζεσαι για να αποκοιμηθείς. Επίσης το σβήσιμο όλων των φώτων. Έχει αποδειχτεί ότι ακόμα και το φωτάκι νυκτός είναι ικανό σε μερικούς ανθρώπους να αποβεί καθοριστικό για την απώλεια του ύπνου. Τέλος, η αποφυγή χρήσης του διαδικτύου πριν τον ύπνο. Όταν πέφτεις στο κρεβάτι, καλό θα ήταν να αποχωριστείς την οθόνη του τάμπλετ ή του κινητού σου. Η φωτεινότητα της οθόνης δίνει λάθος μηνύματα στον εγκέφαλό σου ο οποίος με τη σειρά του θα σου «αρνηθεί» τον ύπνο.

Αυτοί κι άλλοι τόσοι τρόποι θα βοηθήσουν στη μείωση της αϋπνίας. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να προσπαθήσεις και να θυμάσαι πως είναι εντάξει να μην αποδίδεις πάντοτε με τον ίδιο τρόπο. Είναι εντάξει να μην είσαι καλά ή να μην έχεις όρεξη. Σε ό, τι κι αν σε επηρεάζει αυτή η κατάσταση είναι αποδεκτό και κατανοητό κι είναι κάτι για το οποίο δε πρέπει να ντρέπεσαι. Εξάλλου δεν είσαι μόνος σε αυτό. Και τίποτα δεν κρατάει για πάντα.